Achviary bitvy za ŭradžaj

27.08.2004 / 13:00

U savieckija časy papularnaj była historyja pra pijaniera-hieroja, jaki skłaŭ svaju hałavu ŭ bitvie za ŭradžaj. Mašyna na kałhasnym poli padčapiła razam z bulbaju staruju bombu. Pijanier nia daŭ łataty — jak karšun jon kinuŭsia da abjekta svajho podźvihu, prytuliŭ da cieła. Bomba nia vytrymała takoj uvahi i padarvałasia. Ahitatarki padkreślivali, što svaim achviarnym učynkam pijanier-hieroj vyratavaŭ (reliktavuju) kałhasnuju techniku — što dazvoliła paśla pieravykanać plan uborki. Štohod my pieratvarajemsia ŭ achviaraŭ bitvy za ŭradžaj.

Uradžaj adstrelvajecca, ahryzajecca z akopaŭ, a stomlenyja kambajnery biaruć zakładnikaŭ. Štohod žurnalisty na kamandu Hałoŭnakamandujučaha lezuć pad karovu, macajuć ziernie i abviaščajuć pieramohu nad złosnym voraham.

Voś tolki ekanamičnych padstaŭ dla takoj bitvy niama. U Złučanych Štatach ci ŭ Kanadzie z uradžajem čamuści nie zmahajucca — a ŭbirajuć i pradajuć, i nia viedajuć navat kudy padzieć.

Jość palityčnyja padstavy dla vajny. Kałhasy prahnili dazvańnia, ale źjaŭlajucca krynicaju rabstva i — pavodle pryznańnia kiraŭnika dziaržavy — chrybtom dyktatury na vioscy. Kałhasna-vajskovaje zmahańnie jość dadatkovym apraŭdańniem sparachniełaj systemy. Ruki ŭ ludziej zaniatyja.

Jość — akramia naviaźlivych nastalhičnych kompleksaŭ hałoŭnaha eksperta pa saŭhasach — i symbaličnyja pryčyny vajny. Lubaja ŭłada trymajecca na symbalach, ale ŭ vypadku ź siońniašniaj biełaruskaj systemaj hetyja symbali nadzvyčaj archaičnyja.

Jak u chvoraj na Kim Ir Sena Paŭnočnaj Karei i jak u časy Stalina, kiraŭnik na žytniovym poli — heta zabyty Boh-apładnialnik, jaki zhvałtavaŭ ziamlu, uziaŭ jaje i staŭ symbaličnym Baćkam usiaho žyvoha. Usio žyvoje — achviara bitvy za ŭradžaj — i musić dziakavać novapryznačanamu stvaralniku za isnavańnie.

Dy tolki ŭ postindustryjnyja časy ahrarnaja archaika blaknie. Bitva za ŭradžaj nie kankurent «Doom'u», jana nia zdolnaja ciahacca pa papularnaści z halivudzkimi šoŭ. Heta inercyja bieznadziejna pamierłaha, jakaja pieratvaraje samich stvaralnikaŭ i zamoŭcaŭ u achviary.

Achviary archaičnyja, niedarečnyja, saramliva-śmiešnyja — i daŭno ŭžo nikomu nie patrebnyja.

Andrej Rasinski