Алесь Чобат: «Усё беларускае ён успрымае як жывёльна чужое, як гадзюку якую‑небудзь. Ён гэта ані нэрвова, ані фізычна не ўспрымае, яго трасе і калоціць, бедалагу».
Напярэдадні сьвяткаваньня апазыцыяй 27 ліпеня ўлады паводзілі сябе ў звыклым стылі: забарона, масавыя затрыманьні, хапун.
Некаторыя экспэрты зьвярталі ўвагу на словы Аляксандра Лукашэнкі, сказаныя пры прадстаўленьні новага шэфа КДБ: «Вы павінны служыць ня мне, а дзяржаве». Але, як бачым, на практыку душэньня іншадумства гэтае выказваньне не паўплывала.
Незалежніцкая рыторыка адыгрывае ўсё большую ролю ў дзяржаўнай прапагандзе. 27 ліпеня апазыцыя ня тое што не зьбіралася рабіць рэвалюцыю, яна меркавала адзначаць дату, якую прызнае легітымнай і цяперашняя ўлада, урэшце, за Дэклярацыю аб сувэрэнітэце галасаваў у 1990 годзе у Вярхоўным савеце БССР і дэпутат Лукашэнка. А ў адказ – забарона, хапун, арышты. Чаму?
Адказвае пісьменьнік Алесь Чобат з Горадні:
«На мой просты розум, усталяваўся стары калхозны канвэер – транспартэр для гною. Ён робіць так, як ён робіць, на яго трапляе ўсё. І тое самае датычыцца пераменаў міністраў ці там старшыняў КГБ. Гэта той самы транспартэр для гною. Ну ня могуць яны інакш рабіць, у той адміністрацыі прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь. Можа часам і хочуць, але ня могуць».
Юры Дракахруст: «Нядаўна нехта на форуме газэты «Наша Ніва» ужыў адносна беларускай сытуацыі аналёгію з палёгкай, якую Сталін даў Праваслаўнай царкве у 1941 годзе, калі Гітлер падыходзіў да Масквы. Ня тое , што Хрыстовы вобраз зьявіўся на чырвоным сьцягу – не, камуністычная ідэалёгія заставалася нязьменнай, але дадатковае апірышча Сталін тады сябе знайшоў. Аўтар камэнтару на форуме «НН» выказаў меркаваньне, што магчыма і беларуская ўлада зараз будзе гатовая хаця б часткова абаперціся на культурніцкі нацыяналізм, які вызнае апазыцыя.
Але ж не, не абапіраецца. Чаму?»
Алесь Чобат: «Аляксандар Лукашэнка не загаворыць па‑беларуску, бо ён чалавек не беларускі , а савецкі. Ён усім абавязаны Савецкаму Саюзу, пры якім вырас. Як чалавек абавязаны, то ён будзе да канца сьвету трымацца ўсяго савецкага. І ўсё беларускае ён успрымае як жывёльна чужое, як гадзюку якую‑небудзь. Ён гэта ані нэрвова, ані фізычна не ўспрымае, яго трасе і калоціць, бедалагу. І так разам зь ім трасе і калоціць увесь беларускі народ.
Лукашэнка ў тым 1994 годзе [выступ на Дзень незалежнасьці па‑беларуску] чытаў з паперкі. Лепш бы ён не чытаў зусім, лепш бы ён адразу гаварыў па‑расейску. Тое была фальш. І з тае прычыны творчая інтэлігенцыя яго не падтрымала, бо што падтрымліваць пустышку?
Я сам пачынаў з падручніка, успамінаў беларускую мову, бо я яе не ўжываў шмат гадоў пакуль вучыўся і рабіў на ваенных фабрыках. Трэба вучыцца. А ён ня вучыцца і ня будзе.
Ён усё яшчэ хоча быць расейскім прэзыдэнтам. Ну хочацца яму, гэта яго мроя, можа быць, з малалецтва, адкуль я ведаю, спытайце ў яго самі. І любымі сродкамі, нават карыкатурнымі, ён будзе лезьці і лезьці ў Крэмль, «Беларусь — это пройденный этап» — гэта даўно было сказана.
Ён , як гісторык, можа быць разьлічваў, што паўторыцца тое, што было падчас Крэўскай уніі: ты мне аддаеш Літву і Русь, а я табе аддаю карону разам з каралевай. Ну такога цяпер ня будзе. І ніякі Крэмль яму ня сьвеціць.
Але яму хочацца. А жаданьне мацнейшае за ўсё на сьвеце».
