Увесь час мы ў «Нашай Ніве» запісваем тыповыя памылкі, якія выпраўляем у артыкулах рэпарцёраў і пазаштатных аўтараў. Гэтую падборку рассылаем супрацоўнікам.
Такім чынам мы стараемся ўзняць культуру мовы.
Праблема ў тым, што са школы і ўнівера людзі выходзяць з нетрывалымі ведамі беларускай. Да таго ж, дамінацыя расейскай мовы ў гарадскім асяроддзі, на радыё і ТВ блытае людзей. Даводзіцца ўвесь час нагадваць правілы.
Мы падумалі, што гэтыя памылкі могуць быць цікавыя і чытачам, якія вучаць мову ці любяць мову. Гэта ж тыповыя выпадкі.
Форма тлумачэння — мінімалістычная.
пир (рас.) = бяседа, пачостка (бел.)
ГЕдзько, не Гядзько (пасля г, к, х е не пераходзіць у я ў першым складзе перад націскам)
гуртУ, гуртАМ (прымаўка: «гуртам і бацьку лягчэй біць») - націск на корані застаецца ў гэтым слове
ДарыЮс, а не Дарыус
Літва, а не Летува, літоўскі, а не летувіскі
Маці — лінгвістка-настаўніца лепш, чым Маці — лінгвіст-настаўнік
рабіць жыццё навокал лепшым, а не рабіць жыццё навокал лепш
лепш: зарабляць да 100 000 еўра ЗА год, а не зарабляць да 100 000 еўра ў год
узорны калектыў, а не прыкладны
песЕНЬ лепш, чым песнЯЎ
Нью-ЁркА, МінскА, БерлінА (назвы гарадоў у родным склоне адзіночнага ліку маюць канчатак -а)
надпісА, этапА, саюзА, пашпартА, матчА, кодэксА (гэтыя словы ў родным склоне адзіночнага ліку маюць канчатак -а)
ісламУ, бюджэтУ, комплексУ, уздымУ (канчаткі ў родным склоне адзіночнага ліку)
падЫшоў, падЫсці (бо прыстаўка сканчаецца на зычную, а не на галосную (пад-ісці)
хлЯбцы, хлЯбцоў
страУс
МеККа
ГУЛАГ пішам усё вялікімі літарамі
сам сАбе адзначыў, а не сам сябе (у значэнні «у думках адзначыў, самому сабе адзначыў»)
з'язДЖаць, з'язДЖай
зЕленавокі
дамЕн
наведваЛЬНасць, а не наведванасць
правайдАр, штуцАр
АсеЦІя
ПарфЕнон
па суседствЕ
з ЖораМ, ВанеМ, МіколаМ
паСМЯРОТна, а не пасмертна
эфір жывы, а не прамы (= анг. live)
дзясятка НАЙЛепшых кніг, а не лепшых
купля, а не пакупка
даляр даражэйШЫ за 66 рублёў (тут прыметнік, а не прыслоўе, як і ў англійскай, французскай ці польскай мовах)
БаранцаваГА мора (утворана ад імені ўласнага)
ЛіЯнэль Мэсі
пазбавіцца па-беларуску, у добрай стылістыцы, гэта избавиться, а не лишиться. Гэта to get rid of, а не lose. Найлепшы пераклад слова лишиться вымагае іншай сінтаксічнай канструкцыі з дзеясловам «страціць»
Працагалізм, а не трудагалізм
