У Стакгольме 12 красавіка 2015 тэатральны гурток беларускай дыяспары паставіў урывак з п’есы «Тутэйшыя» Янкі Купалы.
Каардынатарам ініцыятывы выступіла Галіна Краснянская — адна з заснавальніц афіцыйнай суполкі дыяспары. Муж Галіны падрыхтаваў асноўныя дэкарацыі для пастаноўкі.
Першапачаткова меркавалася паставіць п’есу цалкам, але пазней вырашылі выкарыстаць пяць найбольш цікавых сцэнаў. Як распавяла Галіна Краснянская, былі абраныя фрагменты, якія паказваюць змены ўплываў Захаду і Ўсходу на Беларусь, а таксама прыстасаванства асобных беларусаў.
Прэм'еру спектаклю ладзілі ў раёне Грондаль на захадзе Стакгольму. Мікіту Зносака сыграў Сяргей Андросенка, Янку Здольніка — Юры Кажура (старшыня Рады Згуртавання Беларусаў Швецыі), Аленку — Вольга Лёвіна, даму (мяшчанку) — Ганна Ціханава, маці Мікіты — Галіна Краснянская. Ролю прафесара Спічыні, правобразам якога быў заснавальнік і першы рэктар БДУ Уладзімір Пічэта, выконваў прафесар аднаго са стакгольмскіх універсітэтаў, гісторык Андрэй Катлярчук. На ролю заходняга вучонага запрасілі Стэфана Эрыксана, былога амбасадара Швецыі ў Беларусі, які з’яўляецца актыўным аматарам беларускай літаратуры, культуры, перакладнікам мастацкіх тэкстаў з беларускай мовы на шведскую, а цяпер працуе ў Міністэрстве замежных справаў Швецыі.
Адзін з удзельнікаў пастаноўкі прафесар Андрэй Катлярчук задаволены, што на спектакаль прыйшло шмат новых людзей, якія даўно не бралі ўдзелу ў мерапрыемствах дыяспары.
«Усе добра вывучылі ролі, мелі пазітыўны настрой, былі апранутыя ў нацыянальныя строі ці адпаведнае ролі адзенне, пэўны каларыт дадаваў і прынесены самавар царскіх часоў, — распавядае Катлярчук. — Выдатна атрымаўся дыялог Стэфана Эрыксана (заходняга вучонага) і Галіны Краснянскай (усходняга вучонага). Роля Стэфана была асабліва для яго няпростая, бо цалкам гучала на польскай мове. Вось чаму напярэдадні прэм’еры ён ня толькі вельмі адказна яе вывучыў, але і пракансультаваўся з беларусамі, якія валодаюць польскай, наконт вымаўлення».
Катлярчук адзначае, што спектакаль «Тутэйшыя» — гэта першая беларускамоўныя пастаноўка ў Швецыі:
«На сёння я ведаю дзве сучасныя пастаноўкі п’есы «Тутэйшыя» — адна ў выкананні Нацыянальнага тэатру імя Янкі Купалы (у Мінску) і другая — мастацкі фільм, зьняты тэлеканалам «Белсат». Пастаноўка ў Швецыі — гэта новая спроба адрадзіць і данесці да публікі твор вялікага класіка Янкі Купалы — чалавека, тэксты якога не старэюць».
Арганізацыя «Sveriges Belarusier» («Беларусы Швецыі») як афіцыйнае аб’яднанне беларускай дыяспары існуе ўжо 6 гадоў. Арганізацыя не мае дакладна вызначанага палітычнага ці рэлігійнага профілю, яна яднае беларусаў розных узростаў і прафэсіяў і палітычных поглядаў.
