Іван Чарота, фота svaboda.org.
Доктар філалагічных навук, прафесар Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта Іван Чарота выступіў з артыкулам «Рэальнае супраць ідэальнага» на старонках расійскага шавіністычнага часопіса «Наш современнік».
У публікацыі вядомы славіст перажывае за перспектывы саюза Беларусі і Расіі. І б’е ў званы: у Беларусі вырасла «цэлае пакаленне русафобаў», якое арыентавана ў Еўропу.
«…значная частка насельніцтва Беларусі, асабліва моладзь, інтэграцыю агульнаеўрапейскую лічыць не менш прывабнай, а пры гэтым больш выгаднай, чым інтэграцыя беларуска-расійская… Да таго ж у РБ відавочнымі становяцца вынікі дэрусіфікацыі — найважнейшага сродку дэзынтэграцыі ў адносінах да РФ».
Па словах прафесара, калі раней «антырускія ўстаноўкі» фармуліраваліся нешматлікімі дзеячамі БНФ, то цяпер «знайшлі дастаткова шырокі водгук у коле нацыянальнай творчай інтэлігенцыі».
«І цяпер антырускія настроі масавай свядомасцю ўспрымаюцца ўжо не як чужыя «інтарэсам беларускага народа», а наадварот, якія адпавядаюць патрыятычным задачам «працягваць адраджэнне», «умацоўваць самабытнасць», «адстойваць суверэнітэт», сцвярджаць прынцыпы «мультыкультурнасці» і «плюралізму» ў супрацьвагу «расійскаму дэспатызму»…»
Чарота піша пра тое, што месца «народаў-братоў» можа быць занята «партнёрамі» — «цывілізаванымі» народамі высокаразвітых краін, якія ўказваюць нам на выключна заходнія арыенціры.
На сёння «пад уздзеяннем антырускіх канцэпцый ужо вырасла і выхавалася цэлае пакаленне грамадзян «суверэннай і незалежнай» Беларусі, для якіх у адносінах да іх краіны, да іх суграмадзян не маюць асаблівага значэння, а то і проста непрымальнымі з’яўляюцца паняцці «агульнарускія карані», «агульнаруская этна-духоўная прастора», (бела)рускі народ як «галіна рускай супольнасці», «складнік рускай цывілізацыі», «сегмент/элемент рускага свету», не гаворачы ўжо пра захаванае ў гістарыяграфіі азначэнне «Заходняя Русь»…»
Чарота супрацьпастаўляе еўраінтэграцыю расійскаму вектару, а каталіцтва — праваслаўю.
«Большасць памкненняў глабалізатараў-еўрапеізатараў на нашай прасторы, як правіла, зводзіцца да дыскрэдытацыі Рускасці і Праваслаўя; гэта, можна сказаць, агульны назоўнік. У той жа час толькі сляпыя, глухія і бяздумныя могуць не заўважаць, наколькі актыўна і беспаспяхова ідзе ў нас паланізацыя разам з каталізацыяй дзеля дабратворнай нібы еўрапеізацыі, а дакладней — глабалізацыі ў амерыканскай расфасоўцы».
Прафесар абураецца тым, што «сіламі публіцыстаў, ідэолагаў-прапагандыстаў, нядобрасумленных гісторыкаў у нас пудзілам зроблена «русіфікацыя» 1860-х гадоў і нацыянальная палітыка савецкага перыяду». Але мала гаворыцца пра паланізацыю.
«Цяпер ужо русафобія трывала ўкаранілася ў свядомасці практычна ўсіх беларусаў маладзейшых за 30 гадоў, — рэзюмуе аўтар. — Іх, можна сказаць, пераканалі, што быць беларусам азначае паслядоўна і катэгарычна дэманстраваць сваю асаблівасць і адасобленасць ад рускага народа, рускай гісторыі і культуры, недатычнасць да яе традыцый і духоўных каштоўнасцяў, вылучаць і абсалютызаваць адрозненні ў асноўных этнакультурных прыкметах, асаблівасцях нацыянальнага характару і г.д.»
А «нарожны камень нацыянальнай сутнасці беларуса — рускасць», перакананы выкладчык БДУ.
63-гадовы Іван Чарота — доктар філалагічных навук, прафесар, родам з Палесся. Ён спецыяліст па балканскіх мовах і праваслаўны актывіст.
