Нацбанк не чакае ажыятажу ў абменных пунктах з-за планаў дэнамінацыі беларускага рубля, заявіў намеснік старшыні праўлення Нацыянальнага банка Беларусі Дзмітрый Лапко 5 лістапада на прэс-канферэнцыі ў Мінску.
Дзмітрый Лапко, фота БелаПАН
«Мы аб'яўляем аб плануемых дзеяннях, як мінімум, за восем месяцаў. Усе павінны добра разумець, што гэта чыста тэхнічнае мерапрыемства, якое не ўплывае ні на даходы, ні на цэны», — падкрэсліў ён.
Нацбанк таксама не бачыць прычын для росту цэн у сувязі з дэнамінацыяй. Цэны на тавары і паслугі з 1 ліпеня 2016 года будуць пералічаныя. Пры гэтым, каб пакупнікам было лягчэй адаптавацца да такіх зменаў, на час паралельнага абарачэння старых і новых грашовых знакаў, г.зн. у перыяд з 1 ліпеня па 31 снежня 2016 года, усе суб'екты гаспадарання абавязаныя будуць указваць дзве цаны — старую і новую.
«Гэта значыць, што цэны будуць указвацца паралельна, і гэта зроблена цалкам не выпадкова. Гэта зроблена для таго, каб у гандлёвых арганізацый не было спакусы для акруглення цаны ў большы бок. Каб старая цана, якая, умоўна кажучы, дзейнічала да 1 ліпеня, прысутнічала побач з новай цаной», — растлумачыў намеснік старшыні праўлення Нацбанка.
«Скажу больш. У прынцыпе, у існуючым канкурэнтным грамадстве, я думаю, вытворцам будзе дастаткова цяжка павялічваць цэны і акругляць іх у большы бок», — дадаў Дзмітрый Лапко.
Паводле яго слоў, гандлёвыя аб'екты з 1 ліпеня 2016 года будуць выдаваць здачу і старымі і новымі грашамі, але Нацбанк будзе прыкладаць усе намаганні для таго, каб дастаткова хутка замяніць банкноты.
«Мы цудоўна разумеем, што ў адзін момант немагчыма замяніць усе банкаматы і праграмнае забеспячэнне. Усё гэта будзе рабіцца этапамі. Частка банкаматаў з 1 ліпеня будзе выдаваць новыя грошы, частка — старыя. Але кожны банк і Нацбанк будуць прыкладаць усе намаганні, каб выбіраць стары банкнотны рад. Г.зн. паэтапна, адзін за адным, банкаматы будуць пераключацца», — растлумачыў намеснік кіраўніка Нацбанка.
Таксама Дзмітрый Лапко заявіў, што дэнамінацыя адбудзецца, бо ў Беларусі склаліся ўмовы для яе правядзення.
«Палітыка Нацыянальнага банка на 2016 год ужо сёння фарміруе ўзровень унутранай і знешняй збалансаванасці, які неабходны для пачатку правядзення дэнамінацыі. Гэта звязана са збалансаванасцю знешнегандлёвага сальда і жорсткай скіраванасцю манетарнай палітыкі на зніжэнне інфляцыі «, — заявіў Лапко.
Паводле яго слоў, станоўчы эфект на плацежны баланс ад рэалізацыі ўказаных мер з кожным месяцам павышаецца. «На працягу дзевяці месяцаў гэтага года дынаміка змянення спажывецкіх цэн дэманстравала ўстойлівую тэндэнцыю да зніжэння, са студзеня па верасень у гадавым выражэнні прырост цэн знізіўся з 17,1% да 11,9%. Як вынік, павышаецца абарона пакупніцкай здольнасці беларускага рубля», — адзначыў намеснік праўлення Нацбанка.
«Мы лічым, што захаванне фундаментальных падыходаў да эканамічнай палітыкі дазволяць давесці ўзровень інфляцыі да 2020 года да 5%», — падкрэсліў Лапко.
«Таксама само па сабе правядзенне такога мерапрыемства, як дэнамінацыя, у наступным годзе стане дадатковым фактарам зніжэння чаканняў усіх суб'ектаў эканамічных адносін і павышэння даверу да нацыянальнай грашовай адзінкі», — рэзюмаваў намеснік старшыні праўлення галоўнага банка краіны.
Што тычыцца фінансавага боку пытання, то агульныя выдаткі на дэнамінацыю падлічыць немагчыма, але паколькі манеты і банкноты былі выраблены ў 2008-2009 гадах, выдаткаў непасрэдна на іх выраб не будзе, сказаў Лапко.
Затраты, якія могуць узнікнуць з правядзеннем дэнамінацыі, будуць галоўным чынам звязаныя з перапраграмаваннем праграмнага забеспячэння, картапрыёмнікаў грашовых знакаў, удакладніў прадстаўнік Нацбанка.
«У прынцыпе, гэта будуць не вельмі вялікія затраты ў параўнанні з той эканоміяй, якая будзе атрыманая пры замене купюрнага шэрагу», — сказаў Дзмітрый Лапко.
Нацбанк чакае, што з 1 ліпеня 2016 года, калі адбудзецца дэнамінацыя, у абарачэнні будзе знаходзіцца прыкладна 600 млн грашовых знакаў старога ўзору (2000 года).
Для іх замены спатрэбіцца ўсяго 80 млн. асобнікаў банкнот новага намінальнага рада і 400 млн манет; такім чынам, чакаецца сяміразовая эканомія ў апрацоўцы грашовай наяўнасці, адзначыў Лапко.
Адпаведна, дадаў ён, расходы на транспарціроўку, пералік, дастаўку і захоўванне значна скароцяцца. Паводле даных Нацбанка, выкарыстанне манет, якія з'явяцца пасля дэнамінацыі, дазволіць таксама знізіць затраты дзяржавы.
«Тэрмін службы манеты складае ад 10 да 15 гадоў, а тэрмін службы банкноты дробнага наміналу знаходзіцца ў дыяпазоне ад 6 да 12 месяцаў у лепшым выпадку», — сказаў Лапко.
Раней прадстаўнікі Нацбанка заяўлялі, што забеспячэнне наяўнага грашовага абароту абыходзіцца дзяржаве прыкладна ў 2% ВУП. «Велічыня вельмі вагаецца. Усё залежыць ад таго, колькі Нацбанк дадаткова заказвае наяўных валют. У выпадку з новым банкнотным радам у нас дастатковая колькасць грашовых знакаў на першым этапе, якія дазволяць істотна знізіць выдаткі», — падкрэсліў Дзмітрый Лапко.
Сяргей Гайко, фота БелаПАН
У сваю чаргу начальнік галоўнага ўпраўлення наяўнага грашовага звароту Нацыянальнага банка Сяргей Гайко заявіў, што новыя банкноты лепш абароненыя ад падробак.
Паводле яго слоў, пры вытворчасці новых купюр, якія з'явяцца ў звароце пасля дэнамінацыі, выкарыстоўваліся «зусім новыя тэхналогіі».
«Выкарыстоўвалася іншая нітка, іншыя вадзяныя знакі. Купюра можа не мець вялікай колькасці ахоўных элементаў, але яна больш абароненая, паколькі тэхналогіі, якія выкарыстоўваліся, з'яўляюцца сучаснымі», — адзначыў Сяргей Гайко.
Дзмітрый Лапко тым часам акцэнтаваў увагу на тым, што ў мэтах абароны ад падробак нават у ЗША сталі дадаваць новыя колеры пры вырабе купюр. «Можаце зірнуць на даляры ЗША — яны таксама становяцца дастаткова квяцістыя. Гэта пытанне бяспекі і тэхналогій, рух да таго, каб банкноты былі абароненыя і імі было зручна карыстацца», — адзначыў Лапко.
Ён звярнуў увагу, што беларускія банкноты, якія з'явяцца пасля дэнамінацыі, валодаюць мноствам ступеняў абароненасці.
«Банкноты новага купюрнага шэрагу валодаюць шасцю бачнымі ступенямі абароны, якія можа ўбачыць чалавечае вока, і мноствам нябачных, якія мы раскрываць не можам. Асобныя ступені абарон ведаюць банкі, а некаторыя — толькі Нацыянальны банк», — сказаў Дзмітрый Лапко.
