Міхасю Кавылю, беларускаму паэту і рэдактару, што жыве ў амерыканскім Саўт-Рыверы, сёння споўніўся 101 год.
Я быў у яго тры тыдні таму, 12 лістапада, разам з Лізай Літаровіч.
Ён ужо слаба пазнае знаёмых і родных. Але жвава рухаецца ў крэсле. Слова «Мінск» заўсёды ажыўляе яго. Я прынёс яму паштоўкі з выявамі Мінска, ён іх увесь час пераглядаў, твар жыва рэагаваў на фоты. Але размаўляць з ім было вельмі цяжка. Таму я гутарыў з яго жонкай, Соняй Лешчанка (Лешчанка — сапраўднае прозвішча Кавыля), маладзейшай за яго на 11 гадоў.
Соня кепска чуе, трэба гучна гаварыць.
Я гляджу на Кавыля, які пераглядае паштоўкі, гартае «Беларуса», слухаю Соню.
«Я, расказвае Соня, кажу Кавылю: «Міша, твае фрэнды даўно ўжо ўсе хто на могілках, а ты жывеш». «А я хачу яшчэ пажыць, хто хоча паміраць?», — адказвае Кавыль.
«Але ён па пашпарце Язэп Лешчанка», Кавыль — псеўданім, як вы яго звалі?» — пытаюся я.
«Толькі Міша, — адказвае яна. — Да вяселля (у 1953-м) я наогул лічыла, што яго завуць Міхась Кавыль. І потым так увесь час і звала.
«Што праўда, Міша тады ў пачатку жыцця ў Саўт-Рыверы, любіў выпіць. Прыйдуць фрэнды, прынясуць гарэлкі, вып'юць, сыдуць, а мы сядзім і сварымся, — кажа Соня Лешчанка. — Я ўрэшце не вытрымала і кажу: Міша, выбірай. Або гарэлка, або я. Міша падумаў і выбраў мяне. Ён у мяне быў вельмі паслухмяны. Толькі адзін раз я яго паслухалася, калі пераехала з Нью-Ёрка ў Саўт-Рывер (вяселле ў іх было ў грэцкай царкве на Манхэтане)».
«Не шкадуеце?» — «Ніколькі».
На фабрыцы ў Нью-Ёрку заробак у Соні быў у 2,5 разу большы.
Праз пару дзён я пытаюся ў Лізы Літаровіч: «А як вы ў 1950-я тут вечары ў выходныя бавілі?»
«Ну як, адказвае яна. Збіраліся ў Зале Шакаў (Шакі былі выхадцы з Вілейшчыны, а Уолтэр (Уладзімір) Шак у 1954-м зрабіўся мэрам гарадка). Шакі або бясплатна давалі залу, або мы плацілі 1,50 даляра і танчылі да раніцы, — кажа Ліза. — А Міша Кавыль увесь час граў нам на акардэоне».
