Сацыёлягі, якія ўжо шмат гадоў ладзяць зандаж настрояў беларускага грамадзтва, рэгулярна задаюць і такое правакатыўнае, калі хочаце, пытаньне: «Калі б давялося выбіраць паміж аб’яднаньнем з Расеяй і ўступленьнем у Эўразьвяз, што б вы выбралі?».
Ніжэй вашай увазе прапануецца табліца з разьмеркаваньнем адказаў у працэнтах.
Варыянт адказу | 09’03 | 06’04 | 12’05 | 06’06 | 01’07 | 05’07 | 12’07 | 03’08 | 06’08 |
Аб’яднаньне з Расеяй | 47,6 | 47,7 | 51,6 | 56,5 | 48,5 | 47,3 | 47,5 | 45,3 | 50,3 |
Уступленьне ў Эўрапейскі зьвяз | 36,1 | 37,6 | 24,8 | 29,3 | 33,6 | 34,7 | 33,3 | 33,4 | 32,4 |
Як бачым, пакуль што Расея тут пераважвае. Але і доля прыхільнікаў ўваходжаньня ў ЭЗ немалая: ужо некалькі гадоў яна трымаецца ў раёне траціны насельніцтва (то трохі болей, то крыху меней, як было вось зараз у чэрвені — 32,4%).
Як вядома, тры былыя рэспублікі савецкай Прыбалтыкі даўно ўжо і ў ЭЗ, і ў NATO. Зараз курс на збліжэньне з Эўразьвязам і Паўночнаатлянтычным альянсам узялі, у прыватнасьці, у Кіеве. Адметна, што беларусы даволі спакойна ставяцца да намеру яшчэ дзьвюх постсавецкіх краін — Украіны ды Грузіі — увайсьці ў NATO. Пра гэта сьведчыць наступная табліца.
Разьмеркаваньне адказаў на пытаньне: «Кіраўніцтва Украіны и Грузіі хоча, каб іх краіны сталі чальцамі NATO. На ваш погляд, ці ўяўляе пагрозу для Беларусі ўступленьне гэтых краін у NATO?»
Варыянт адказу | % |
Не | 47,5 |
Так | 38,8 |
Цяжка адказаць/Не адказалі | 13,7 |
Варта адзначыць, што такое пераважна спакойнае, талерантнае стаўленьне да выбару Кіева і Тбілісі кантрастуе з тым выкрывальніцкім імпэтам, які характэрны для беларускіх дзяржаўных СМІ, калі яны закранаюць гэтую тэму.
Як паказваюць зьвесткі НІСЭПД, нашы суайчыньнікі ня надта вядуцца на вуду прапаганды і ў пытаньнях жыцьця ЭЗ. Так, сёлета ў сакавіку на пытаньне «Дзе, на ваш погляд, лепей жывецца насельніцтву — у Беларусі або краінах ЭЗ?» 52% адказалі, што «там», і толькі 20,8% — што ў нас.
38,3% мяркуюць, што нашы суседзі — палякі, літоўцы ды латышы — пасьля ўступленьня ў Эўразьвяз сталі жыць лепей, і толькі 12,8% рэспандэнтаў трымаюцца адваротнага меркаваньня. Цікава, што ў сьнежні 2005 году прапорцыя была яшчэ на карысьць тых, хто лічыў, што нашы суседзі трапілі бы той шчупак у нерат.
Але асабліва ўразіла па выніках апытаньня ў сьнежні 2007 году доля тых, хто хацеў бы пераехаць у іншую краіну на сталае месца жыхарства — 44,7%. Амаль што палова беларусаў! Яшчэ болей — 47,7% апытаных выказалі жаданьне часова папрацаваць у якой‑небудзь краіне ЭЗ. Адыміце пэнсіянэраў, якія складаюць у нас траціну дарослых, і атрымліваецца, што ледзь ці ня усё працаздольнае насельніцтва марыць зарабіць трохі грошай у аб’яднанай Эўропе.
Дасьледчыкі не без іроніі зазначаюць: вось вам яскравае сьведчаньне, як насельніцтва ацэньвае эфэктыўнасьць «беларускай мадэлі».
Сьмех сьмехам, але ж пакуль выглядае на тое, што беларус ня супраць прыехаць у Эўропу на гатовенькае, то бок ласы на чужыя кілбасы, аднак ня надта схільны рабіць перамены ва ўласнай краіне. А шкада.