Тэму для аналізу гэтага нумару «НН» дала зьмена тону ў беларуска-расейскіх адносінах. Праўда, ніякага рэальнага павароту за ёю пакуль няма – пра гэта поўныя горычы назіраньні Віталя Тараса.
На сустрэчы з Ільлём Клябанавым кіраўнік Беларусі заявіў, што Беларусь і Расея «застануцца сябрамі, па якой бы цане нам газ ні прадавалі». Гэта можна разумець як свайго роду капітуляцыю – гарантыі, што Беларусь будзе верная сваім васальным абавязкам, але ў той жа час і цьвёрдае «не» на прапановы «паглыбленьня інтэграцыі».
Маскву такі стан цалкам задавальняе, піша Аляксандар Класкоўскі . Чаму? «У адносінах да Беларусі Расея мае кароткатэрміновую і доўгатэрміновую стратэгію», – кажа нямецкі палітоляг Аляксандар Рар. Доўгатэрміновая стратэгія мае на мэце ўзьяднаць Расею і Беларусь у адзіную дзяржаву. Але кіраўніцтва Расеі ўсьведамляе, што ў бліжэйшы час гэта наўрад ці магчыма. Таму робіць стаўку на кароткатэрміновую стратэгію – змусіць Беларусь на дробныя саступкі, карыстаючыся тым, што А.Лукашэнка пазбавіў краіну поля для манэўру, і разьлічваючы аднойчы, у зручны момант, зьдзейсьніць свае запаветныя мары.
Рост цэнаў на газ, зь якім Беларусь мусіць неўзабаве сутыкнуцца, гэта, на першы погляд, непрыемная навіна як для ўраду, так і для паспалітых грамадзянаў. У кароткатэрміновай пэрспэктыве яна прывядзе да зьніжэньня тэмпаў росту ВУП і ўсплёску беспрацоўя, што зробіць легітымнасьць беларускага сувэрэнітэту больш датклівай. Але сярэднетэрміновыя наступствы можна павярнуць на карысьць Беларусі – і яе гаспадаркі, і яе палітычнае клясы.
Беларусь транжырыла энэргію. Нізкія цэны таксама рабілі непатрэбнымі эканамічныя пераўтварэньні. Калі «Газпром» павысіць цэны, спасылка на форс-мажорныя абставіны, мабыць, дапаможа Лукашэнку мабілізаваць грамадзтва, каб яно ператрывала выдаткі адаптацыі і адшкадавала інвэстыцыі ў энэргазьберажэньне.
Рост цэнаў на энэрганосьбіты можа быць таксама выкарыстаны рознымі палітычнымі сіламі для разьвянчаньня ілюзій адносна Расеі ў тых, хто інтэграцыю падтрымліваў з мэркантыльных меркаваньняў, найперш т.зв. «балота».
Нарэшце, сытуацыя падштурхоўвае ўлады да пераадоленьня забабонаў адносна кантактаў з Захадам, а апазыцыю – з Масквой. Тэарэтычна, адкрываецца прастора новых магчымасьцяў, якія можна выкарыстоўваць з розным вынікам. Як іх бачаць беларускія палітыкі і палітолягі і ці могуць яны быць выкарыстаныя практычна.
