Чытач «Нашай Нівы» Зміцер К. звярнуў увагу на тое, што чарговая кавярня сеткі піраговых «Шарлота», якая звычайна друкавала меню па-беларуску ды была вядомая сваім лозунгам «Смакуй сваё — роднае», адышла ад ранейшай традыцыі і нечакана русіфікавалася. Новая, толькі-толькі адчыненая кропка на Ясеніна, ужо рэкламавалася цалкам па-руску.
Ілюстрацыйнае фота.
«Я выступаю за беларусізацыю і на працы, і ў паўсядзённым жыцці, таму такія моманты для мяне вельмі прынцыповыя. Ёсць жа тлумачэнне Дзяржстандарту, што для тавараў, не прызначаных на экспарт, не абавязкова выкарыстоўванне рускай мовы. Як гэта тычыцца крам і кафэ, якія працуюць непасрэдна ў Беларусі? Наколькі я ведаю, няма законаў, якія б рэгулявалі абавязковую наяўнасць рускай мовы на айчынных установах», — абураецца Зміцер.
Сапраўды, няма правілаў, якія б рэгулявалі гэты момант.
Новая рэдакцыя закона «Аб абароне правоў спажыўцоў» пакінула норму, згодна з якой вытворца можа выбіраць, на якой мове ўказваць інфармацыю аб тавары або паслузе: беларускай ці рускай.
Адначасова з гэтым стандарты Мытнага саюза патрабуюць абавязковай наяўнасці рускай мовы, таму вытворцы, тавары якіх ідуць на экспарт, з мэтай «эканоміі сродкаў і месца на ўпакоўцы» да беларускай амаль не звяртаюцца.
Праўда, як паказвае практыка, мову прыціскаюць нават там, дзе пра экспарт і гаворкі няма.
Як патлумачыў у каментарыі «НН» дырэктар сеткі «Шарлота» Зміцер Літвіненка, з выкарыстоўваннем надпісаў на мове ў іх «былі праблемы»:
«Яшчэ восенню кантралюючыя дзяржорганы пачалі патрабаваць ад нас дублявання цэннікаў ды складу прадукцыі на дзвюх мовах. У нас і без гэтага тэкст меню быў дробны, а калі нешта паўтараць — чалавек увогуле нічога не змог бы прачытаць, таму мы дапрадаем стары рэкламны тыраж, але ўжо выпусцілі новы, на рускай».
Хто канкрэтна тэлефанаваў дырэктару сеткі, апошні казаць адмовіўся. У міністэрстве гандлю лічуць, што, калі нехта і мог такое зрабіць, то толькі па прычыне некампетэнтнасці.
Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю: «Гэта абсурд!»
«У Беларусі — дзве нацыянальныя мовы, і на сёння кожны суб'ект гаспадарання мае права друкаваць меню ці рэкламу хоць на дваццаці мовах, галоўнае, каб у гэтым спісе прысутнічала ці руская, ці беларуская. Не ведаю, хто мог ціснуць на прадпрымальніка ў гэтым кірунку. Можа, нехта з мясцовай адміністрацыі ці з выканкама схібіў… Але гэта абсурд, у сітуацыю не ўніклі абодва бакі, і ў выніку атрымалася глупства. Трэба ўважліва ўчытвацца ў заканадаўства, каб не было такіх праблем», — пракаментавала «НН» намеснік начальніка ўпраўлення бытавога абслугоўвання і грамадскага харчавання галоўнага ўпраўлення арганізацыі гандлю і паслуг Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю Ларыса Камарова.
Хто не дагаворвае ў гэтай гісторыі — так і застанецца загадкай. Абноўлены сайт піраговай таксама зроблены цалкам па-руску, захаваўся толькі лозунг «Смакуй сваё — роднае». Відавочна, вытворцы і ўладальнікі кафэ ідуць па шляху найменшага супраціву і робяць выбар не на карысць мовы, як толькі гэта стварае мінімальныя праблемы.
Чытайце таксама: Палата прадстаўнікоў пакінула ў сіле прысуд беларускай мове на ўпакоўках прадукцыі
