Праваабаронец-вясновец Валянцін Стэфановіч прысутнічаў на першым дні на працэсе над публіцыстамі Юрыем Паўлаўцом, Дзмітрыем Алімкіным і Сяргеем Шыптэнкам. Ён падзяліўся сваімі ўражаннямі ад убачанага.
«Мова варажнечы там прысутнічае. Асабліва ў Алімкіна. Я б не сказаў, што гэта распальванне варожасці. А вось па Паўлаўцу і Шыптэнку — там шмат гістарычных фактаў, якія можна ацэньваць па-рознаму. За гэта ж у турму не саджаюць. Прыпісваюць беларускіх дзеячоў польскай культуры — ну хай прыпісваюць. А яшчэ мяне павесялілі «амерыканскі свет» і «нямецкі свет», толькі я так і не зразумеў, як яны да іх варажнечу распальвалі.
Калі карыстацца класіфікацыяй «Артыкль 19», то яны разглядаюць тры тыпы мовы варожасці: 1. Жорсткая, якая мусіць быць крыміналізаваная, калі там ёсць канкрэтныя заклікі да гвалтоўных дзеянняў у дачыненні да пэўнай групы; 2. Сярэдняя, за яе можа быць вынесенае папярэджанне; 3. Мова варажнечы, якая абараняецца свабодай выказвання меркаванняў, за якую нельга прыцягваць да адказнасці.
Усе іхнія развагі адносна беларускай нацыі: ёсць яна, ці няма яе. Вось Пальчыс некалі тое самае пісаў пра расійскую, ці існуе яна, калі рабіў аналіз фармавання рускай нацыі. І ён прыходзіў да высновы, што яе няма. І што? За гэта ў турму саджаць? Не!
На слых мне рэзанула, што Алімкін апісваў беларускамоўную групу як прыкмету непаўнавартнаснасці. Маўляў, яна мае нізкі сацыяльны статус.
Што тычыцца «недадзяржавы», то абразіць дзяржаву нельга. Калі б ён напісаў, што беларусы «недалюдзі», тады б гэта быў класічны выпадак мовы варожасці, які цягне за сабой адказнасць. Ну разважае ён так, хай разважае. Найлепшым адказам тут было б умацаванне незалежнасці Беларусі».
***
На тэлеграм-канал «Нашай Нівы» можна падпісацца тут.
