Аляксандр Хват на акцыі салідарнасці 26 чэрвеня.
«Мне 28 гадоў і ўсё жыццё я жыву пры адным прэзідэнце. Я хачу пераменаў», — кажа Аляксандр Хват, якога затрымалі ў Гродне 26 чэрвеня падчас акцыі салідарнасці з палітвязнямі. Хлопец выйшаў у цэнтр горада з плакатам і прастаяў менш за хвіліну — яго амаль адразу затрымалі. У ізалятары часовага ўтрымання (ІЧУ) на Гая гродзенец прабыў трое сутак і атрымаў штраф — 20 базавых. Сваю гісторыю Аляксандр распавёў Hrodna.life.
Аляксандр родам з Гродна, але апошнія некалькі гадоў працаваў у Польшчы дальнабойнікам. У снежні 2019 года ён звольніўся і вярнуўся дадому. Уладкаваўся рознарабочым на адным з прадпрыемстваў горада і стаў атрымліваць заробак у некалькі разоў меншы, чым за мяжой. Каля 200 даляраў.
«Гэта хіба нармальны заробак для 28-гадовага хлопца? Гэта проста смешна, — кажа Аляксандр. — Я хачу прыгожа апранацца, дзяўчыну звадзіць у рэстаран або ў кіно. І, як нармальны чалавек, я хачу паехаць на адпачынак. Але за такія грошы нават пракарміцца цяжка. Я нічога не магу сабе дазволіць. Сітуацыя ў краіне прымусіла мяне выйсці. Я баяўся, але перамог сябе».
Аляксандр Хват, 28 гадоў. Апошнія некалькі гадоў працаваў у Польшчы кіроўцам грузавіка. «У Гродне я не мог знайсці працу кіроўцам, без стажу двух гадоў ніхто не хацеў мяне браць».
На акцыю салідарнасці 26 чэрвеня Аляксандр ішоў мэтанакіравана, пры гэтым ён прыйшоў з плакатам «Стоп таракан». Да затрымання на суткі хлопец гатовы не быў.
«У нейкі момант я зразумеў, што павінен выйсці. Задаў сабе пытанне: што я зрабіў для гэтай краіны, каб нешта змяніць? Людзі, якія за нешта змагаліся, ужо сядзяць. Нам патрэбна салідарнасць. Я проста зразумеў, што павінен сабрацца з думкамі, узяць плакат і выйсці ў цэнтр горада».
У той дзень у цэнтр горада на пікет салідарнасці выйшлі два дзясяткі чалавек. Аляксандр быў адным з іх, ён стаяў каля аблвыканкама.
«Мне было вельмі страшна даставаць плакат, але я разгарнуў яго. У нейкі момант да мяне пад’ехалі два аўтазакі, адкрыліся дзверы і адтуль выбеглі тры супрацоўнікі АМАПу. Схапілі мяне, як нейкага злачынцу, і кінулі на падлогу ў аўтазаку».
Аляксандр кажа, што пасля затрымання ўвесь час знаходзіўся на падлозе аўтазака. Адзін з супрацоўнікаў пытаўся ў хлопца, хто яму заплаціў за выхад з плакатам.
«Падышоў, узяў за валасы і ўдарыў аб сценку. Потым сказаў: «Колькі табе расейцы заплацілі?» Але ніхто мне нічога не плаціў, я выйшаў па ўласнай волі. Я чакаў, што пачнуць ціснуць на мяне, але не думаў, што ў такой жорсткай форме».
Аляксандр Хват перад затрыманнем
У ІЧУ на вуліцы Гая Аляксандр прабыў трое сутак. Ён быў абураны ўмовамі ўтрымання.
«Хлопцы, якіх забралі са мной у той дзень, былі гатовыя да сутак. У некаторых была гарбата ў пакеціках, печыва, трусы, майка. У мяне ж нічога не было. Умовы ў ІЧУ — проста жэсць, асабліва калі паляць унутры — няма чым дыхаць. Нас нават не выводзілі на шпацыр. Спаць немагчыма ў гэтых чатырох сценах. Вельмі душна, туалет бачны ўсім. Дзіка там, як з жывёламі сябе паводзяць. Я быў з Яўгенам Грынем у камеры і ў першую ноч прывезлі да нас алкаша — дэбашыра, жонка выклікала міліцыю на яго. А праз дзень прывялі 22-гадовага хлопца, на яго мама выклікала міліцыю».
Яўген Грынь быў затрыманы 26 чэрвеня на акцыі салідарнасці. За ўдзел атрымаў 15 базавых велічынь (405 рублёў)
Судзілі гродзенцаў за акцыю салідарнасці 29 чэрвеня ў РАУС Ленінскага раёна. Быў выязны суд.
«Прывезлі нас у 8 раніцы, а суд адбыўся толькі ў 15:00. У выніку мне далі 20 базавых: абвінавацілі па двух артыкулах — непадпарадкаванне і несанкцыянаваны мітынг. З адным з артыкулаў я не згодзен: як я мог аказваць непадпарадкаванне, калі мяне схапілі і пацягнулі адразу ў аўтазак? У міліцыі сказалі: калі яшчэ раз у горадзе ўбачаць, няважна пры якіх абставінах, забяруць».
Пасля сутак і суда Аляксандр убачыў відэа і фатаграфіі з момантам затрымання. Хтосьці нават пісаў у каментарах: «Адзін у полі воін» і «Хлопец са сталёвымі яйкамі».
«Так, я адважыўся і зрабіў гэта. Калі сядзець дома на канапе, то нічога не адбудзецца. Сёння людзей палохаюць, яны баяцца. З-за ўсяго гэтага ў многіх апускаюцца рукі. Але нам патрэбен глыток свежага паветра. Я хачу жыць і працаваць у сваёй краіне, а не некуды з’ехаць».
