У мінулы чацвер, 3 снежня, адзначалі Міжнародны дзень інвалідаў. Мінчане з інваліднасцю вырашылі сабрацца разам у гэта свята — дамовіліся ў 13.00 сустрэцца каля кавярні ў краме «Луч», а затым накіравацца ў кафэ «Анёлы», размешчанае за вуглом, і папіць кавы. У выніку атрымалі пратаколы за ўдзел у масавым мерапрыемстве, хоць прысутных было менш за дзесяць. Мы даведаліся ў двух удзельнікаў сустрэчы Алега і Андрэя, што адбылося ў той дзень. Адзін з іх яшчэ чакае суда, другога ўжо асудзілі, піша Tut.by
unsplash.com
«Нас было менш дзесяці, у тым ліку на вазку і са спецыяльнымі мыліцамі»
Пытанні да людзей з інваліднасцю узніклі яшчэ 3-га снежня. Але ніякіх пратаколаў не складалі. Алег — інвалід другой групы пажыццёва. Ён прыйшоў 3 снежня на сустрэчу:
— Праз 20 метраў нашага шляху ў кавярню пад'ехалі тры мікрааўтобусы з людзьмі ў чорным. Спынілі нас без тлумачэння якіх-небудзь прычын. На вуліцы мы прастаялі прыблізна 1,5 гадзіны для высвятлення асобы. На пытанне, у чым нас абвінавачваюць, быў адказ: вас шмат у адным месцы без дазволу гарвыканкама.
Алег служыў у спецыяльных частках Узброеных сіл СССР. Таму дзеля цікавасці вырашыў спытаць, ці абавязаныя ветэраны войскаў (напрыклад дэсантнікі) для святкавання свайго прафесійнага свята ўзгадняць у выканкаме колькасць удзельнікаў. Я атрымаў няўцямны адказ аб меркаваным будучым рашэнні ўрада, маўляў, сходы будуць рэгулявацца.
Алег адзначае, што супрацоўнікі сілавых органаў вадзілі ў прыбіральню жанчын па патрабаванні — у найбліжэйшую аптэку. Але адразу ж пасля прыводзілі іх зноў на вуліцу, хоць была мінусавая тэмпература, а жанчыны былі ў абутку, не прызначаным для такога працяглага знаходжання на вуліцы.
— Такая ж праблема была і ў іншага нашага знаёмага-інваліда: на ім былі гумовыя адкрытыя «кроксы» з перфарацыяй. Пашанцавала, што ён вельмі прадбачлівы чалавек і надзеў дзве пары шкарпэтак — адзначыў Алег. — Потым да нас падышлі яшчэ дзве жанчыны-інваліды, іх асобу таксама высветлілі. У выніку нас завялі ў бусікі, каб адвезці ў РУУС для складання пратакола. У чым нас абвінавачваюць, да тых часоў не растлумачылі.
Па словах Алега, праз 30-40 хвілін усіх затрыманых людзей з інваліднасцю адпусцілі. Пры гэтым прыгразілі затрымаць, калі мы не пойдзем у кафэ. 9 снежня Алегу патэлефанавалі са схаванага нумара і запрасілі ў Першамайскае РУУС на размову:
— Позву абяцалі даслаць на вайбер, а ў выпадку няяўкі абяцалі прыцягнуць да адказнасці. Пры наведванні РУУС я растлумачыў, як ёсць: вырашылі сустрэцца на Міжнародны дзень інвалідаў 3 снежня. Нас было менш дзясятка, усе з інваліднай ступенню. Напрыклад, адзін хлопец — на вазку, двое - на спецыяльных локцевых мыліцах, адзін — з інвалідным кіем. Пры нас не было ні плакатаў, ні сцягоў, мы не скандавалі ніякіх лозунгаў. Усё гэта, як і акалічнасці затрымання, практычна даслоўна я расказаў у міліцыі.
Там жа Алегу нарэшце ўручылі арыгінал позвы на рукі.
Супрацоўнік РУУС, які апытваў Алега, пасля заканчэння апытання паведаміў: мужчыну павязуць у суд праз дзве гадзіны.
— Я спытаў: які суд без адваката? Адказ: «Калі ў вас няма адваката, будзе дзяржадвакат». Я не пагадзіўся. Мне сказалі, што ў такім выпадку адваката не будзе наогул. У гэты момант я адчуў сябе дрэнна і папрасіў хуткую дапамогу: зразумеў, што рэзка падскочыў ціск.
Алег заўважае, што таксама разумеў: магчымая шпіталізацыя дасць час заключыць дамову з адвакатам.
— Да прыезду хуткай па патрабаванні супрацоўніка я падпісаў абавязацельства аб яўцы ў суд па позве — распавядае суразмоўца. - У якасці закладу меркаванай аплаты штрафу я адмовіўся аддаць тэлефон як сродак сувязі ў выпадку раптоўнага пагаршэння здароўя. Замест гэтага ў мяне канфіскавалі пярсцёнак «Выратуй і захавай» і вайсковы ланцужок з крыжам, які быў са мной у час баявых дзеянняў у УС СССР.
Хуткую Алег прачакаў у калідоры каля 20 хвілін, за гэты час прыняў таблеткі ад ціску. Па прыездзе хуткай мне зрабілі кардыяграму (яе фота ёсць у рэдакцыі) і памералі ціск. Аказалася: 200 на 100.
— Хуткая вырашыла збіць ціск, стабілізавалася да 145. Але ад лекаў вельмі кружыцца галава, таму я вырашыў выйсці на вуліцу, каб пасядзець, - успамінае Алег. - Гэта было прыкладна ў 13.30.
На вуліцы, кажа мужчына, ён адчуў сябе дрэнна і на таксі з'ехаў дадому чакаць позвы ў суд. Свае паказанні ў РУУС ён паспеў падпісаць, а на пратаколе адзначыў: «адмаўляюся падпісваць, бо не згодны».
«Мыліцы раз'язджаюцца па лёдзе. Куды мы ўцячэм?»
Андрэй — яшчэ адзін удзельнік сустрэчы. У яго інваліднасць з-за праблем з сэрцам. Мужчына распавядае:
— Нас «прынялі», як толькі мы пайшлі ў кавярню. Сабраліся каля «Луча» каля 13.00. Супрацоўнікі МУС потым сказалі, што гэта было ў 14.00 — на гэты час быў прызначаны асобны марш, як аказалася. Гэта прынцыпова важна. Мы дайшлі літаральна да вугла будынка, дзе размешчаны «Луч», і да нас падышлі людзі ў балаклавах і адзін работнік Першамайскага РУУС — у фуражцы, пры форме. Ён быў адзіны, хто прадставіўся. Раптам пачалі нас апытваць.
Па словах Андрэя, патрабавалі прозвішча, імя, дату нараджэння, тэлефон для сувязі і месца прапіскі — маўляў «для праверкі».
- Ніякіх шэсцяў у нас не было. За ўвесь час сустрэчы нас максімум было восем чалавек, некаторыя падцягнуліся пазней, чым пачатак сустрэчы. Але нам сказалі, што гэта несанкцыянаванае мерапрыемства, — кажа Андрэй. — Мы надыктавалі ім усе звесткі.
У гэты час пад'ехаў і спыніўся мікрааўтобус, іншыя кружылі па Талбухіна.
— Я спрабаваў пагаварыць з супрацоўнікам Першамайскага РУУС: маўляў, давайце хаця б жанчын адпусцім - у кавярні, куды мы і ішлі. Холадна ж! Да «Анёлаў» заставалася 15 метраў дайсці. У нас не было ніводнага сімвала БЧБ, ніхто не крычаў лозунгі, не ўскідваў рукі… Мы проста хацелі адзначыць свята.
— У дзяўчат раз'язджаюцца мыліцы па лёдзе, вецер … куды мы ўцячэм? - эмацыйна пытаецца суразмоўца. - Нам сказалі, што на нас складуць акт аб правапарушэнні. Але што мы парушылі? Акты аб чым? Восем «мыліц» сабраліся ў горадзе — і гэта ўжо праблема? Супрацоўнік РУУС сказаў, што гэта вырашае не ён. Больш таго, калі хтосьці адыходзіў пакурыць да бліжэйшай сметніцы, з ім ішоў «суправаджаючы», каб мы не ўцяклі. Чалавек жа ледзь ходзіць!
Пасля гэтага прысутныя пачулі, што іх сказалі загрузіць у бусы. У бусе пачулі па рацыі каманду выгрузіць. Усё гэта адбывалася прама на Талбухіна.
- Даслоўна, што нам сказалі: «наша кіраўніцтва прыняло рашэнне. У вас сёння свята — Дзень інвалідаў. І мы не будзем вам яго псаваць, калі вы цяпер, выйшаўшы з машыны, пойдзеце па адзіночцы ў гэтую кавярню», — кажа Андрэй. - Але паасобку мы не можам: інваліда першай групы на вазку павінен падвозіць інвалід другой групы без вазка. І вось так, парамі, мы прайшлі гэтыя дзесяць метраў.
Па словах мужчыны, пасля гэтага бусы працягвалі кружыць па вуліцах непадалёк, некалькі супрацоўнікаў у цывільным дзяжурылі перад кафэ і ўнутры.
— Мы пілі каву і елі торцікі, узялі адну піцу на ўсіх. Ні кроплі спіртнога, — заўважае Андрэй. — Я сышоў раней, як і некалькі іншых хлопцаў, тры дзяўчыны заставаліся да шасці вечара. Вы ўяўляеце, якія рэсурсы задзейнічаны? Тры інваліды выйдуць на вуліцу, а на іх — дзясяткі супрацоўнікаў міліцыі. Няўжо нас так баяцца?
Праз некалькі дзён — 9 снежня — Андрэю патэлефанавалі з РУУС, спыталі, дзе ён знаходзіцца.
— Я адказаў: «якая розніца? — у той момант як раз ехаў у РУУС забраць свой арыштаваны тэлефон, які там застаўся (пасля іншага абвінавачвання па 23.34 КаАП). мяне папрасілі зайсці яшчэ ў адзін кабінет па прычыне «новых абставінаў». Мне тэлефон вярнулі, затым прад'явілі абвінавачванне за 3 снежня-удзел у несанкцыянаваным мітынгу. Далі ўжо гатовы пратакол — я яго ўжо бачыў, там усё па шаблоне. «Удзел у несанкцыянаваным мітынгу», «ішоў з сімволікай БЧБ «крычаў»Жыве Беларусь». Я сказаў: «трызненне». Мне адказалі, што гэтую частку пратакола можна не падпісваць. Папрасілі зноў аддаць тэлефон — пад заклад.
Суд у Андрэя ўжо адбыўся - таксама 9 снежня, на яго яго адвезлі прама з РУУС. Працэс быў без чаргі. Мужчыну далі штраф-20 «базавых».
— Адрас жыхарства двух «сведак» быў паказаны Бялінскага, 10. Гэта адрас РУУС! Гэта значыць сведкамі выступае міліцыя — падкрэслівае Андрэй. - Таму я прапанаваў суддзі знайсці хоць адзін факт з абвінавачвання: мітынг, сімволіка, лозунгі, — з відэафіксатара, які павінен быць у міліцыянтаў на грудзях для фіксацыі.
Замест гэтага відэадоказы прапанавалі даць самому Андрэю.
- Але як я магу гэта зрабіць, калі мяне даставілі прама сюды з РУУС? Адкуль у мяне відэа? Мы хацелі проста папіць каву і па-чалавечы далі запісаць свае звесткі супрацоўніку міліцыі. Нічога не парушылі, ніяк не паказвалі сваю прыналежнасць да пратэстоўцаў ні сімволікай, ні лозунгамі. Над намі, інвалідамі, паглуміліся, прычым двойчы: спачатку на Талбухіна, 3 снежня, а потым — калі завялі пратаколы і асудзілі — у сэрцах кажа мужчына.
Таксама вядома, што над дзвюма дзяўчатамі, якія былі на сустрэчы 3 снежня, суды прайшлі 10 снежня. Адной з іх — Анастасіі — далі штраф у 20 «базавых». Справу другой — Алесі — адправілі на дапрацоўку.
