Мінфін ЗША ва ўзаемадзеянні з Дзярждэпартаментам увёў пяты са жніўня 2020 года пакет фінансавых санкцый супраць Беларусі. Адным з яго ключавых элементаў сталі сектаральныя санкцыі супраць беларускага дзяржаўнага доўгу: санкцыйнае падраздзяленне Мінфіна ЗША OFAC забараніла амерыканскім грамадзянам і арганізацыям даваць новыя пазыкі Міністэрству фінансаў і Банку развіцця Беларусі (належыць ураду) або купляць новыя аблігацыі абедзвюх дзяржарганізацый тэрмінам больш чым на 90 дзён. Гэтыя абмежаванні распаўсюджваюцца на крэдыты і аблігацыі ў любой валюце.
Мінфін Беларусі з чэрвеня 2020 года не выходзіць на знешні рынак — заходнія даўгавыя рынкі для краіны закрыліся пасля прэзідэнцкіх выбараў і масавых пратэстаў жніўня мінулага года.
На ўнутраным даўгавым рынку нерэзідэнтаў амаль няма. Аднак новыя санкцыі ЗША ўсё роўна істотна паўплываюць на беларускія дзяржпазыкі.
Мінфін краіны, хутчэй за ўсё, пазбавіцца магчымасці прыцягваць даляры на ўнутраным рынку, паколькі амерыканскія банкі-карэспандэнты павінны будуць спыніць абслугоўваць гэтыя транзакцыі,
патлумачыў РБК былы старшы дарадца OFAC Браян О'Тул.
Унутраныя пазыкі ў далярах
У моцна далярызаванай беларускай эканоміцы мясцовы Мінфін нават унутраны доўг выпускае ў асноўным у замежных валютах. Паводле Мінфіна Беларусі (pdf), цяпер намінаваныя ў далярах ЗША выпускі ўнутраных дзяржаблігацый на $2,64 млрд, або каля 60% усяго ўнутранага доўгу. У Банка развіцця ў абарачэнні знаходзяцца даляравыя аблігацыі яшчэ на $115 млн, вынікае з яго матэрыялаў. Апошні на гэты момант даляравы выпуск аблігацый Мінфіна быў размешчаны ў канцы верасня на $17,4 млн.
Размяшчэнне, пагашэнне і выплата даходу па дзяржаўных каштоўных паперах ажыццяўляюцца ў валюце наміналу, паказвае беларускі Мінфін. Любы электронны даляравы плацёж у свеце праходзіць праз амерыканскі банк-карэспандэнт.
«Улічваючы, што амерыканцам забараняюцца любыя аперацыі з новым абавязкам беларускага Мінфіна, я думаю, што клірынг пазыковых транзакцый таксама будзе забаронены», — сказаў РБК О'Тул.
Забараняюцца «усе транзакцыі з новым абавязкам тэрмінам больш за 90 дзён, выпушчаным 2 снежня 2021 года або пасля, уключаючы прадастаўленне фінансавання і іншыя аперацыі», гаворыцца ў дырэктыве, апублікаванай OFAС (pdf). Раней ЗША ўводзілі сектаральныя санкцыі супраць суверэннай запазычанасці Венесуэлы і Расіі, сфера дзеяння абмежаванняў ва ўсіх гэтых выпадках адрознівалася.
OFAC падкрэслівае, што ў агульным выпадку Мінфін Беларусі не заблакаваны, гэта значыць яго актывы не падлягаюць замарозцы. ЗША не адразаюць беларускі ўрад ад сваёй фінансавай сістэмы, кажа О'Тул.
Напрыклад, Мінфін па-ранейшаму можа збіраць даляравыя даходы ў бюджэт рэспублікі ад знешнеэканамічнай дзейнасці. Фінансавыя інстытуты ЗША «могуць працягваць трымаць карэспандэнцкія рахункі і апрацоўваць даляравыя клірынгавыя транзакцыі для Мінфіна Беларусі або Банка развіцця ў тых выпадках, калі гэта не накіравана на абслугоўванне разлікаў з новым беларускім дзярждоўгам, вынікае з адказу OFAC.
Па азначэнні, забароны не распаўсюджваюцца на існуючы доўг Мінфіна Беларусі, выпушчаны да 2 снежня. Амерыканскія інвестары, калі такія маюцца, змогуць атрымліваць па ім працэнты, прадаваць паперы на другасным рынку або ўтрымліваць да пагашэння. Амерыканскія банкі-карэспандэнты змогуць працягнуць абслугоўваць разлікі па ўнутраных доларавых дзяржаблігацыях, якія знаходзяцца ў звароце.
Раней эксперты і рэйтынгавыя агенцтвы казалі, што заходнія сектаральныя санкцыі супраць беларускага дзяржаўнага доўгу будуць ўзмацняць залежнасць рэспублікі ад расійскага фінансавання. 22 лістапада 2021 года Мінфін Беларусі размясціў трохгадовыя ўнутраныя аблігацыі ў расійскіх рублях (на 21,9 млрд руб.), у еўра ўнутраныя паперы не размяшчаліся з 2019 года.
