Міліцэйскае відэа дае нам адзін вельмі важны адказ: у якім стане быў Усхопаў, калі трапіў унутр. Факт у тым, што на момант уваходу ў будынак Усхопаў здольны асэнсавана звяртацца да супрацоўнікаў (агучваючы пагрозы), выказваць просьбы («здымі капюшон») і нават на фізічныя дзеянні (спроба зрабіць падсечку міліцыянеру). Ён заходзіў у будынак на сваіх нагах і быў поўны энергіі, яго даводзілася стрымліваць.
Мы маем факт: у 23:10 маладога хлопца затрымалі (у колькі даставілі ў РАУС, мы не ведаем), а ў 1:20 ён ужо памёр — гэта з афіцыйнага паведамлення Следчага камітэта.
Па апублікаваным відэа таксама можна зрабіць выснову аб адсутнасці на твары Усхопава раны над левым вокам, бо ў адзін з момантаў у відэа трапляе ўвесь яго твар.
Мы маем фотаздымкі нябожчыка з морга, але не публікуем іх тут з этычных меркаванняў, абмяжуемся толькі адным фрагментам. На адным з фота з морга мы бачым рану. Пры якіх абставінах яна атрыманая, мы не ведаем, на відэа гэтага не паказалі, але з'явілася яна пазней — пасля ўваходу ў будынак РАУС.
Злева фота з відэа міліцыі, справа — з морга.
Прапаганда пачала абвінавачваць Усхопава ў тым, што ён быў п'яны — «на вока тры праміле».
Мы спыталі ў міліцыянераў з вялікім стажам працы, як правільна было б дзейнічаць у такой сітуацыі, якія алгарытмы працы міліцыі. Вось што нам адказалі.
«Я паглядзеў відэа — ну п'яны, набраўся, што сказаць. Мо бутэлечку гарэлкі і выпіў. Пра тры праміле — аўтар не ведае пра што кажа, тры праміле выглядаюць не так. Фармальна ж у тым, што на відэа, бачныя дробнае хуліганства і непадпарадкаванне», — кажа нам супрацоўнік міліцыі.
«У старыя добрыя часы яго б пасадзілі ў выцвярэзнік (ці камеру, калі ў РАУС няма выцвярэзніка), каб прыйшоў у прытомнасць за пару гадзін, а потым — пратакол, квітанцыя, пад сраку — дамоў», — дадае ён.
«На добры лад, яго нельга было не забіраць з прыпынку, калі яго там так хістала. Але ж, Новы год… па-людску трэба было яго завезці дадому. І я так рабіў, і калегі мае рабілі. У мяне таксама быў прыватны выпадак, калі пры дзяжурстве падабралі п'янага. Ішоў дадому — каб выйшаў на дарогу, то трапіў бы пад колы. Ён таксама ў машыне буяніў, не разумеючы, куды яго вязуць, а потым, калі высадзілі, сто разоў дзякаваў», — дадаў іншы супрацоўнік міліцыі.
«3‰ — гэта мяжа моцнага ап'янення і цяжкага атручэння, але мяжа досыць умоўная, — сказаў нам трэці эксперт. — Усё індывідуальна: некаторыя ад 3‰ паміраюць, некаторыя, маючы 5—6‰, садзяцца за руль аўтамабіля або катаюцца на ровары — рэальныя выпадкі з практыкі. У гэтым выпадку зразумела па голасе і інтанацыі, што чалавек п'яны, і значна. Колькі праміле? Ад двух да васьмі — любы лік, гэта індывідуальна. Найбольш верагодна (характэрна для большасці), што каля 2,5 (мяжа сярэдняй і моцнай ступені). Для яго гэта відавочна не смяротная доза», — кажа эксперт.
Сваякі памерлага Усхопава расказваюць, што ў ноч з 31 снежня на 1 студзеня яго затрымаў міліцэйскі патруль. Пры затрыманні мужчына супраціўляўся.
Як паведамляюць праваабаронцы-вясноўцы, праз нейкі час міліцыянты прывезлі яго ў прыёмны пакой бальніцы ў стане клінічнай смерці. Калі яго пабачылі родзічы, адзенне на ім было разарванае, ён быў увесь аж да ніжняй бялізны абліты вадой. На левай скроні круглая рана. Запясці на руках у месцы, на якое надзяваюць кайданкі, былі сінія.
Сваякі Дзмітрыя лічаць, што хлопца збівалі ў міліцыі і аблівалі вадой.
«Наша Ніва» пагаварыла з маці Усхопава, Аленай Міхайлаўнай. Вось што яна расказала.
— Гэта праўда пра вашага сына, што яго не стала?
— Гэта можна пісаць. Яны яго забілі — міліцыя забіла. Я ўдава афганца, усё пішыце!.. А сына я ад міліцыянера нарадзіла… Закатавалі сына як Ісуса Хрыста, толькі яму 28 год… Хай нясуць мяне разам з сынам і кладуць у зямлю побач.
— Як ён трапіў у міліцыю? Чаму ён там быў?
— Ён ехаў да мяне Новы год адзначаць, стаяў на прыпынку з сябрам: «Я зараз пад’еду», — звоніць. Яны там пілі шампанскае і закусвалі мандарынам. А тут усё, ехалі: распіццё. Рукі заламалі. А ён кажа: я да мамы еду, выпусціце, не затрымлівайце… А потым яны там яго… на скроні рана, спіна сіняя, рукі сінія. Майка на кавалкі разарваная, як вугаль яго цела. Я больш не магу гаварыць…
Бацька, Аляксандр Леанідавіч, сказаў «Нашай Ніве:
— У міліцыі нам сказалі «памёр», а калі прыйшлі забіраць у морг, сказалі: «А, гэта той, якога забілі?».
Пазней з’явіўся афіцыйны каментарый ад Следчага камітэта.
«31 снежня ў 23.10 супрацоўнікі міліцыі затрымалі на прыпынку грамадскага транспарту на вул. Савецкай мужчыну з прыкметамі моцнага алкагольнага ап'янення. Праз аказанае ім непадпарадкаванне да яго была ўжытая фізічная сіла, — распавялі ў СК. — Мужчыну даставілі ў Рэчыцкі РАУС, а затым у рамках адміністрацыйнага працэсу павезлі на медыцынскі агляд у раённую бальніцу. Пры пад'ездзе да медустановы мужчыну стала блага. Маладога чалавека тэрмінова даставілі ў прыёмны пакой, дзе пачалі праводзіць рэанімацыйныя мерапрыемствы. Нягледзячы на намаганні лекараў, у 1.20 канстатаваная яго смерць».
«Паводле папярэдніх высноў экспертаў, смерць не носіць траўматычнага характару — на целе памерлага не выяўленыя пашкоджанні ўнутраных органаў, пераломы костак. Чакаецца заключэнне экспертнага даследавання на наяўнасць у крыві алкаголю, наркатычных і іншых рэчываў», — дадалі ў ведамстве.
У Змітра Усхопава засталася пяцігадовая дачка.
