Наколькі добра вы памятаеце гісторыю ранняга Вялікага Княства Літоўскага?
Шмат з таго, што адбывацца ў Беларусі сёння, мае грунт у глыбокай старажытнасці гэтага краю. Сабралі пытанні з падручніка за 6 клас, каб праверыць, ці добра вы памятаеце часы станаўлення найвялікшай еўрапейскай дзяржавы свайго часу.
Стартуем
Дзе на думку беларускіх гісторыкаў каранаваўся Міндоўг?
Так, Міндоўг прыняў каталіцтва і ў 1253 г. каранаваўся ў Навагрудку. Каралеўскую карону прыслаў Міндоўгу сам Папа Рымскі. Каранацыя Міндоўга можа лічыцца афіцыйнай датай утварэння Вялікага Княства Літоўскага.
Не, беларускія гісторыкі лічаць, што Міндоўг прыняў каталіцтва і ў 1253 г. каранаваўся ў Навагрудку. Каралеўскую карону прыслаў Міндоўгу сам Папа Рымскі. Каранацыя Міндоўга можа лічыцца афіцыйнай датай утварэння Вялікага Княства Літоўскага.
Не, Вільня ў хроніках з'яўляецца значна пазней. Беларускія гісторыкі лічаць, што Міндоўг прыняў каталіцтва і ў 1253 г. каранаваўся ў Навагрудку. Каралеўскую карону прыслаў Міндоўгу сам Папа Рымскі. Каранацыя Міндоўга можа лічыцца афіцыйнай датай утварэння Вялікага Княства Літоўскага.
Не, беларускія гісторыкі лічаць, што Міндоўг прыняў каталіцтва і ў 1253 г. каранаваўся ў Навагрудку. Каралеўскую карону прыслаў Міндоўгу сам Папа Рымскі. Каранацыя Міндоўга можа лічыцца афіцыйнай датай утварэння Вялікага Княства Літоўскага.
Далей
Праверыць
Пакажыце вынік
У 1381 годзе Кейстут пазбавіў свайго пляменніка Ягайлу ўлады. Як Ягайла адплаціў яму за гэта?
Не. Летам 1382 г. сталіца дзяржавы зноў апынулася ў руках Ягайлы. Кейстута падманам захапілі і зняволілі ў Крэўскім замку. Разам з ім быў захоплены і яго сын Вітаўт — князь гарадзенскі, берасцейскі і камянецкі. Па загадзе Ягайлы Кейстут быў задушаны. Вітаўту ж удалося ўцячы.
Не, гэта нешта з "Гульні тронаў". Летам 1382 г. сталіца дзяржавы зноў апынулася ў руках Ягайлы. Кейстута падманам захапілі і зняволілі ў Крэўскім замку. Разам з ім быў захоплены і яго сын Вітаўт — князь гарадзенскі, берасцейскі і камянецкі. Па загадзе Ягайлы Кейстут быў задушаны. Вітаўту ж удалося ўцячы.
Правільна! Летам 1382 г. сталіца дзяржавы зноў апынулася ў руках Ягайлы. Кейстута падманам захапілі і зняволілі ў Крэўскім замку. Разам з ім быў захоплены і яго сын Вітаўт — князь гарадзенскі, берасцейскі і камянецкі. Па загадзе Ягайлы Кейстут быў задушаны. Вітаўту ж удалося ўцячы.
Далей
Праверыць
Пакажыце вынік
Як Ягайла стаў каралём яшчэ і Польшчы?
Не. У Польшчы памёр кароль, не пакінуўшы пасля сябе сыноў. Дзве яго дачкі былі заручаны з нямецкімі прынцамі. Адзін з іх павінен быў стаць польскім каралём. Для Польшчы гэта азначала б катастрофу. Немцы і без таго валодалі значнай часткай польскіх зямель. Пагоршыліся і адносіны Польшчы з Тэўтонскім ордэнам. Таму польскія феадалы сталі шукаць іншага мужа для будучай каралевы. Выбар спыніўся на Ягайлу.
Так, сапраўды! У Польшчы памёр кароль, не пакінуўшы пасля сябе сыноў. Дзве яго дачкі былі заручаны з нямецкімі прынцамі. Адзін з іх павінен быў стаць польскім каралём. Для Польшчы гэта азначала б катастрофу. Немцы і без таго валодалі значнай часткай польскіх зямель. Пагоршыліся і адносіны Польшчы з Тэўтонскім ордэнам. Таму польскія феадалы сталі шукаць іншага мужа для будучай каралевы. Выбар спыніўся на Ягайлу.
Не. У Польшчы памёр кароль, не пакінуўшы пасля сябе сыноў. Дзве яго дачкі былі заручаны з нямецкімі прынцамі. Адзін з іх павінен быў стаць польскім каралём. Для Польшчы гэта азначала б катастрофу. Немцы і без таго валодалі значнай часткай польскіх зямель. Пагоршыліся і адносіны Польшчы з Тэўтонскім ордэнам. Таму польскія феадалы сталі шукаць іншага мужа для будучай каралевы. Выбар спыніўся на Ягайлу.
Далей
Праверыць
Пакажыце вынік
Шлюб Ягайлы з Ядвігай зрабіў яго польскім каралём. Што ён НЕ павінен быў зрабіць узамен?
Не. Узамен Ягайла абяцаў далучыць ВКЛ да Польшчы і хрысціць язычніцкую Літву ў каталіцтва. Таксама ён павінен быў перавезці скарб ВКЛ з Вільні ў Кракаў, дапамагчы Польшчы вярнуць страчаныя землі, выпусціць усіх польскіх палонных. А яшчэ выплачваць значную суму грошай нямецкаму прынцу, з якім была заручана Ядвіга, за сарваны шлюб.
Не. Узамен Ягайла абяцаў далучыць ВКЛ да Польшчы і хрысціць язычніцкую Літву ў каталіцтва. Таксама ён павінен быў перавезці скарб ВКЛ з Вільні ў Кракаў, дапамагчы Польшчы вярнуць страчаныя землі, выпусціць усіх польскіх палонных. А яшчэ выплачваць значную суму грошай нямецкаму прынцу, з якім была заручана Ядвіга, за сарваны шлюб.
Не. Узамен Ягайла абяцаў далучыць ВКЛ да Польшчы і хрысціць язычніцкую Літву ў каталіцтва. Таксама ён павінен быў перавезці скарб ВКЛ з Вільні ў Кракаў, дапамагчы Польшчы вярнуць страчаныя землі, выпусціць усіх польскіх палонных. А яшчэ выплачваць значную суму грошай нямецкаму прынцу, з якім была заручана Ядвіга, за сарваны шлюб.
Сапраўды, такой умовы не было. Ягайла ўзамен абяцаў далучыць ВКЛ да Польшчы і хрысціць язычніцкую Літву ў каталіцтва. Таксама ён павінен быў перавезці скарб ВКЛ з Вільні ў Кракаў, дапамагчы Польшчы вярнуць страчаныя землі, выпусціць усіх польскіх палонных. А яшчэ выплачваць значную суму грошай нямецкаму прынцу, з якім была заручана Ядвіга, за сарваны шлюб.
Далей
Праверыць
Пакажыце вынік
Як і чаму Вітаўт ледзь не стаў каралёў Літвы і Русі?
Сапраўды! Чэшскія гусіты вялі барацьбу з германскім імператарам Жыгімонтам І Люксембургам. Каб дамагчыся падтрымкі магутнага Вітаўта, яны прапанавалі яму стаць каралём Чэхіі. Каб не дапусціць згоды Вітаўта, ён прапанаваў яму карону Літвы і Русі. Пераляканыя палякі перахапілі карону.
Не! Чэшскія гусіты вялі барацьбу з германскім імператарам Жыгімонтам І Люксембургам. Каб дамагчыся падтрымкі магутнага Вітаўта, яны прапанавалі яму стаць каралём Чэхіі. Каб не дапусціць згоды Вітаўта, ён прапанаваў яму карону Літвы і Русі. Пераляканыя палякі перахапілі карону.
Не зусім! Чэшскія гусіты вялі барацьбу з германскім імператарам Жыгімонтам І Люксембургам. Каб дамагчыся падтрымкі магутнага Вітаўта, яны прапанавалі яму стаць каралём Чэхіі. Каб не дапусціць згоды Вітаўта, ён прапанаваў яму карону Літвы і Русі. Пераляканыя палякі перахапілі карону.
Далей
Праверыць
Пакажыце вынік
Пасля разгромнай перамогі над Ордэнам у Грунвальдскай бітве Вітаўт адвёў свае войскі ад сталіцы Мальбарка. Але навошта?
Не. Вітаўт не хацеў поўнага знішчэння ордэна. Ён разлічваў выкарыстоўваць крыжакоў для стрымлівання палякаў. Вітаўт разу­меў, што без гэтага Польшча зноў за­хоча заявіць прэтэнзіі на яго ўладан­ні. Далейшая аблога Мальбарка ста­ла марнай.
Не! Вітаўт не хацеў поўнага знішчэння ордэна. Ён разлічваў выкарыстоўваць крыжакоў для стрымлівання палякаў. Вітаўт разу­меў, што без гэтага Польшча зноў за­хоча заявіць прэтэнзіі на яго ўладан­ні. Далейшая аблога Мальбарка ста­ла марнай.
Сапраўды, Вітаўт гэтага не хацеў. Ён разлічваў выкарыстоўваць крыжакоў для стрымлівання палякаў. Вітаўт разу­меў, што без гэтага Польшча зноў за­хоча заявіць прэтэнзіі на яго ўладан­ні. Далейшая аблога Мальбарка ста­ла марнай.
Не! Вітаўт не хацеў поўнага знішчэння ордэна. Ён разлічваў выкарыстоўваць крыжакоў для стрымлівання палякаў. Вітаўт разу­меў, што без гэтага Польшча зноў за­ хоча заявіць прэтэнзіі на яго ўладан­ні. Далейшая аблога Мальбарка ста­ла марнай.
Далей
Праверыць
Пакажыце вынік
З-за чаго ў 1430-х гадах у ВКЛ разгарэлася грамадзянская вайна?
Гэта так! Свідрыгайла з'яўляўся праціўнікам уніі з Польшчай. У 1431 г. Польшча афіцыйна аб'явіла яму вайну. Літоўскія феадалы, якіх не задавальняла па­літыка князя, змовіліся яго забіць. Свідрыгайла бег у рускія землі, якія падтрымлівалі яго. Лідар змоўшчыкаў Жыгімонт Кейстутавіч быў абвешчаны ў Вільні вялікім князем літоў­скім.
Не! Свідрыгайла з'яўляўся праціўнікам уніі з Польшчай. У 1431 г. Польшча афіцыйна аб'явіла яму вайну. Літоўскія феадалы, якіх не задавальняла па­літыка князя, змовіліся яго забіць. Свідрыгайла бег у рускія землі, якія падтрымлівалі яго. Лідар змоўшчыкаў Жыгімонт Кейстутавіч быў абвешчаны ў Вільні вялікім князем літоў­скім.
Не! Свідрыгайла з'яўляўся праціўнікам уніі з Польшчай. У 1431 г. Польшча афіцыйна аб'явіла яму вайну. Літоўскія феадалы, якіх не задавальняла па­літыка князя, змовіліся яго забіць. Свідрыгайла бег у рускія землі, якія падтрымлівалі яго. Лідар змоўшчыкаў Жыгімонт Кейстутавіч быў абвешчаны ў Вільні вялікім князем літоў­скім.
Далей
Праверыць
Пакажыце вынік
Хто зрабіў Хаджы Гірэя першым крымскім ханам?
Не! Хаджы Гірэй нарадзіўся ў ВКЛ, верагод­на, у Лідзе. У 1428 г. пры падтрымцы Вітаўта ён захапіў Крымскі ўлус. Быў выгнаны, з сабраным у ВКЛ войскам неаднаразова падпарадкоўваў Крым, зноў вяртаўся ў Ліду. У 1440 г. па просьбе татарскай знаці Казімір Ягайлавіч адпусціў Хаджы Гірэя ў Крым. Там ад імя вялікага князя Казіміра маршалак Радзівіл Осцік зацвердзіў яго на ханскім прастоле.
Сапраўды! Хаджы Гірэй нарадзіўся ў ВКЛ, верагод­на, у Лідзе. У 1428 г. пры падтрымцы Вітаўта ён захапіў Крымскі ўлус. Быў выгнаны, з сабраным у ВКЛ войскам неад­наразова падпарадкоўваў Крым, зноў вяртаўся ў Ліду. У 1440 г. па просьбе татарскай знаці Казімір Ягайлавіч адпусціў Хаджы Гірэя ў Крым. Там ад імя вялікага князя Казіміра маршалак Радзівіл Осцік зацвердзіў яго на ханскім прастоле.
Не, тады яшчэ не паў Канстанцінопаль! Хаджы Гірэй, які нарадзіўся ў ВКЛ, верагод­на, у Лідзе, у 1428 г. пры падтрымцы Вітаўта ён захапіў Крымскі ўлус. Быў выгнаны, з сабраным у ВКЛ войскам неад­наразова падпарадкоўваў Крым, зноў вяртаўся ў Ліду. У 1440 г. па просьбе татарскай знаці Казімір Ягайлавіч адпусціў Хаджы Гірэя ў Крым. Там ад імя вялікага князя Казіміра маршалак Радзівіл Осцік зацвердзіў яго на ханскім прастоле.
Не! Хаджы Гірэй, які нарадзіўся ў ВКЛ, верагод­на, у Лідзе, у 1428 г. пры падтрымцы Вітаўта ён захапіў Крымскі ўлус. Быў выгнаны, з сабраным у ВКЛ войскам неаднаразова падпарадкоўваў Крым, зноў вяртаўся ў Ліду. У 1440 г. па просьбе татарскай знаці Казімір Ягайлавіч адпусціў Хаджы Гірэя ў Крым. Там ад імя вялікага князя Казіміра маршалак Радзівіл Осцік зацвердзіў яго на ханскім прастоле.
Далей
Праверыць
Пакажыце вынік
Які беларускі горад адтрымаў Магдэбургскае права ў хуткім часе пасля Вільні?
Не! Гэта было Берасце, якое атрымала магдэбургскае права ў 1390 годзе, праз тры гады пасля сталіцы. Гародня атрымала яго праз год — у 1391 годзе.
Не! Гэта было Берасце, якое атрымала магдэбургскае права ў 1390 годзе, праз тры гады пасля сталіцы. Менск атрымаў яго толькі ў 1499 годзе.
Так, гэта было Берасце! Яно атрымала магдэбургскае права ў 1390 годзе, праз тры гады пасля сталіцы.
Не! Гэта было Берасце, якое атрымала магдэбургскае права ў 1390 годзе, праз тры гады пасля сталіцы. Полацк атрымаў яго толькі ў 1498 годзе.
Далей
Праверыць
Пакажыце вынік
Які архітэктурны стыль панаваў у канцы XIV—ХV ст. у культавай архітэктуры ВКЛ?
Не, гэты стыль быў характэрны для папярэдняй эпохі. У канцы XIV—ХV ст. панаваў гатычны стыль. Беларуская готыка належыць да паўночнаеўрапейскага варыянта гэтага стылю. Ёй уласціва большая стрыманасць і суровасць. Шырэй выкарыстоўвалася цэгла, а не камень. Галоўнай асаблівасцю гатычных храмаў Беларусі былі трохвугольныя спічастыя фасады.
Гэты стыль у чыстым выглядзе ўжо сыходзіў. У канцы XIV—ХV ст. панаваў гатычны стыль. Беларуская готыка належыць да паўночнаеўрапейскага варыянта гэтага стылю. Ёй уласціва большая стрыманасць і суровасць. Шырэй выкарыстоўвалася цэгла, а не камень. Галоўнай асаблівасцю гатычных храмаў Беларусі былі трохвугольныя спічастыя фасады.
Так! Беларуская готыка належыць да паўночнаеўрапейскага варыянта гэтага стылю. Ёй уласціва большая стрыманасць і суровасць. Шырэй выкарыстоўвалася цэгла, а не камень. Галоўнай асаблівасцю гатычных храмаў Беларусі былі трохвугольныя спічастыя фасады.
Такога стылю не існуе. У канцы XIV—ХV ст. панаваў гатычны стыль. Беларуская готыка належыць да паўночнаеўрапейскага варыянта гэтага стылю. Ёй уласціва большая стрыманасць і суровасць. Шырэй выкарыстоўвалася цэгла, а не камень. Галоўнай асаблівасцю гатычных храмаў Беларусі былі трохвугольныя спічастыя фасады.
Далей
Праверыць
Пакажыце вынік
2! Прагульшчык
Гісторыя вас, відавочна, не цікавіла, асабліва тая, што тычылася нейкіх літоўскіх князёў і каралёў польскіх. Магчыма, вы моцныя ў іншым. Тым не менш тыя падзеі дагэтуль уплываюць на нашу рэчаіснасць і таму іх варта ведаць лепш.
Па новай
3! Троечнік
На нейкіх уроках вы дакладна былі, але школьная адукацыя не пакінула ў вас цэласных ведаў пра мінуўшчыну. Магчыма, што ў паўсядзённым жыцці вам цалкам дастаткова гэтых ведаў, але для лепшага разумення Беларусі варта было б закрыць "белыя плямы".
Па новай
3! Троечнік
На нейкіх уроках вы дакладна былі, але школьная адукацыя не пакінула ў вас цэласных ведаў пра мінуўшчыну. Магчыма, што ў паўсядзённым жыцці вам цалкам дастаткова гэтых ведаў, але для лепшага разумення Беларусі варта было б закрыць "белыя плямы".
Па новай
4! Харашыст
Вы прыкладалі дастаткова высілкаў, каб даведацца пра далёкую мінуўшчыну, але некаторыя рэчы падзабыліся і гэтыя веды пра старажытнасць варта было б асвяжыць.
Па новай
5! Выдатнік
Вашы веды па гісторыі досыць поўныя і вы ўпэўнена арыентуецеся ў датах, падзеях і асобах. Змрок, якім пакрытая глыбокая старажытнасць, не здольны вас напужаць.
Па новай
5+ Алімпіяднік
У ранняй гісторыі ВКЛ для вас сакрэтаў няма, вашы веды сягаюць далёка за межы школьнай праграмы. Вамі ганарацца вашы настаўнікі і бацькі, а аднакласнікі праз зайдрасць называюць ваш улюбёны прадмет "непатрэбным" — але вы дакладна ведаеце, што яны не маюць рацыі.
Па новай