Сёлета ў кнігарнях прадаюцца толькі расейскамоўныя і дзьвюхмоўныя календары нягледзячы на тое, што летась было прададзена 7500 беларускамоўных календароў. У Мінінфармацыі спажыўцам раяць самім пераконваць выдавецтвы ў патрэбе беларускамоўнай прадукцыі.
Чаму нельга купiць беларускамоўны перакiдны каляндар? Такі званок паступіў на «гарачы» тэлефон «Звязды».
На працягу апошняга года ў рэдакцыю некалькi разоў звярталiся чытачы з аднолькавым пытаннем: чаму ў продажы нельга знайсцi беларускамоўныя перакiдныя календары? Заяўнiкi скардзiлiся, што нiводная сталiчная крама iх не прапануе. Чаму? Якое выдавецтва займаецца выпускам згаданай друкаванай прадукцыi?
Заяўнiкам тады ў асабiстай размове мы тлумачылi, што кожны суб’ект гаспадарання, па-першае, ва ўмовах рынку iмкнецца выпускаць найперш тую прадукцыю, на якую будзе гарантаваны попыт; па-другое, калi такiя календары i друкавалiся, дык наўрад цi вельмi вялiкiм тыражом; па-трэцяе, беларускамоўныя календары, аддрукаваныя, умоўна кажучы, у пэўным райцэнтры (зноў жа невялiкiм тыражом) практычна не маюць шанцаў трапiць на сталiчныя прылаўкi. Прычыны? Ды зноў жа эканамiчныя.
Але нядаўна аналагiчнае пытанне зноў паступiла да нас, маўляў, з пачатку года не можам знайсцi беларускамоўны перакiдны каляндар. На гэты раз мы вырашылi звярнуцца па каментарыi да намеснiка мiнiстра iнфармацыi Iгара Лапцёнка.
– Выдавецтвам «Беларусь» было выпушчана 10 тысяч экзэмпляраў беларускамоўнага перакiднога календара на 2005 год. Кажаце, мала? Дык вось 3,5 тысячы з iх былi незапатрабаваныя пакупнiкамi i вернуты гандлем у выдавецтва. Прамыя страты выдаўцоў склалi 8 мiльёнаў рублёў, – расказаў журналiсту «Звязды» Iгар Мiкалаевiч. – Прымусiць палiграфiчныя прадпрыемствы заняцца выпускам такой прадукцыi мы не можам па некалькiх прычынах. Па-першае, пэўны ўплыў мiнiстэрства мае толькi на 8 такiх прадпрыемстваў рэспублiканскай падпарадкаванасцi, астатнiя каля 40 адносяцца да камунальнай уласнасцi (абласной, раённай). Па-другое, любы суб’ект гаспадарання павiнен дбаць аб эканамiчным прыбытку, адпаведна, граматна суадносiць прапанову з попытам. Пра попыт на беларускамоўныя перакiдныя календары я вам ужо сказаў вышэй. Мы ўвесь час рэкамендуем суб’ектам гаспадарання: вывучайце рынак. Памятаю, адно прадпрыемства колькi часу таму вельмi ўдала выпусцiла беларускамоўны перакiдны каляндар культуралагiчнага напрамку – з гравюрамi Францыска Скарыны. Тыраж цалкам быў раскуплены. Цяпер такiх прапаноў ад спажыўцоў, пакупнiкоў няма. Магчыма, iм трэба паводзiць сябе больш актыўна, каб выдавецтвы бачылi, што ў такой прадукцыi сапраўды ёсць патрэба i само прадпрыемства фiнансава не пацерпiць у выпадку друку пэўнага тыражу.
Як паведамiў далей Iгар Лапцёнак, шэраг суб’ектаў гаспадарання вырабляе двухмоўныя перакiдныя календары i яны ёсць у продажы. Зразумела, ёсць шмат рускамоўнай прадукцыi. «Гэтаму таксама ёсць тлумачэнне, у тым лiку i эканамiчнае. Вырабiць у Расii адзiн экзэмпляр перакiднога календара пры мiльённым тыражы каштуе менш, чым адзiнку ў нас пры тыражы ў 5 тысяч».
У застаўцы выкарыстаны плякат Уладзімера Крукоўскага
