На першых адкрытых біржавых таргах 14 верасня нацыянальная беларуская валюта патаннела ў адносінах да амерыканскага даляра адразу на 60%. Раней улады жорстка рэгулявалі курс - у выніку ўсе апошнія месяцы ў абменных пунктах купіць валюту было практычна немагчыма. Цяпер сітуацыя павінна выправіцца.
Гэтай падзеі ў Беларусі чакалі з тых часоў, як дзяржава вырашыла, што яно лепш рынку ведае цану беларускай эканомікі або, як мінімум, беларускага рубля. Упершыню біржы далі магчымасць высветліць, чаго варта так званы "зайчык". І першая дадатковая сесія паказала: 1,5 паўтара разы танней, чым запэўнівалі улады.
8 тысяч 600 беларускіх рублёў за адзін даляр - вынік першага дня адкрытых таргоў. Курс дзяржаўны - 5 тысяч 300 рублёў. Асцерагаліся, праўда, горшага: што кошт даляра пераваліць за 10 тысяч. Так што кіраўніцтва Нацыянальнага банка такім такім падзеннем даволі, маўляў, не да самога дна ўпалі.
"Мы задаволены ходам таргоў і мяркуем, што нават нязначны аб'ём прапановы здольны сёння змяніць сітуацыю, і трэнд курсу будзе накіраваны ўніз", - заявіў намеснік старшыні праўлення Нацбанка Беларусі Тарас Надольны.
Гэта значыць, у Нацбанку мяркуюць, што калі ажыятаж сыдзе, месяцы праз два, попыт і прапанова падраўняюць, а з імі выраўнуюцца і курсы.
Зараз афіцыйна ў Беларусі іх два: дзяржаўны і камерцыйны. Першы - для экспортноориентированых прадпрыемстваў, па ім яны абавязаныя будуць здаваць 30% выгандлёванай валюты. Для грамадзян і бізнесменаў курс сапраўдны - арыентуючыся на яго праз два гадзіны пасля завяршэння таргоў, пачалі працаваць абменныя пункты. Даляр прадаюць па 9 тысяч, купляюць па 8,5. Чэргі не з'явіліся.
"Мы не атрымліваем зарплату ў далярах, мы разлічваемся ў беларускіх рублях, і для нас - гэты курс, калі ў нас нейкія праблемы ёсць - заплаціць крэдыт, паехаць за мяжу; вядома, мы не задаволеныя, мы не чакалі такога, мы думалі , што застанецца дзесьці на ўзроўні 5-6 тысяч ", - кажа адзін з мясцовых жыхароў.
Бензін даражэе кожны тыдзень. Сёння - яшчэ на 3%. Прадукты стаяць ужо ў 3-4 разы больш, чым вясной. Заробкі з мая не выраслі і на чвэрць. "Калі раней пенсіянеры маглі кашу ёсць, то зараз не могуць, пяройдзем на малако і хлеб, больш няма за што купіць", - распавядае жыхарка Мінска.
Станоўчы момант: валюта ў Беларусі перастане быць дэфіцытам. Але само чаканне свабодных таргоў прывяло да таго, што некаторыя буйныя прадпрыемствы спецыяльна набралі крэдытаў у беларускіх рублях, каб скупіць пабольш даляраў і разлічыцца з абавязкамі імпарцёрам. А прыйдзе час крэдыты вяртаць. Да таго ж, хто гарантуе, што і па новым курсе усе даляры зноў не павыкупляюць і ўладам зноў не прыйдзецца ратаваць рэзервы жорсткім рэгуляваннем валютнага абароту?
