Перакладчык Лявон Баршчэўскі перастварыў вершы Тумаса Транстромера
«Транстромер — паэт вельмі традыцыйны, вельмі скандынаўскі.
Чытаючы, адчуваеш усю гэтую шырыню — мора, скалы, неба… З іншага боку, адчуваецца і непаспешлівы скандынаўскі тэмперамент: многа гэтых вершаў запар не прачытаеш», — адзначае перакладчык.
Шторм
Раптам дуб вандроўніку напаткаўся
Старажытны – як лось скамянелы ў кароне
Перад крэпасцю верасьнёўскага мора
Чорна-зялёнай.
Шторм паўночны. Пара, калі ў арабінаў
Гронкі вянуць. І той, хто не спіць уночы,
Чуе тупат сузор’яў у стойлах высока
Па-над тым дрэвам.
Вечар – ранак
Мачта поўні згніла, скамечаны ветразь.
Кірля п’яная прэч над вадой памкнула.
Увесь абвуглены ў моста язык. Змаглося
У цемры кустоўе.
Прэч па сходах. Золак грукае ў браму
Мора б’ецца ў граніт. Сонца чутно паблізу.
Богі лета ў смузе, што вісіць над морам,
Вобмацкам ходзяць.
Ostinato*
Коршак кропкай у небе кружляе. Пад ёю
Мора хвалі ў святло з грукатаннем коціць,
З фукусу аброць жуе ды шпурляе
Пенай на бераг.
Змрок ахутаў зямлю –яго вымяраюць
Кажаны. Коршак сціх, стаў самотнай зоркай.
Коціць мора з грукатам хвалі й шпурляе
Пенай на бераг.
* ostinato (іт.) бесперапыннае
Гогаль
Пінжак пацёрты як воўчая зграя.
Твар як мармуровая пліта.
Ён сядзіць у коле свайго пісьма ў гаі што шалясціць
насмешліва й памылкова,
а душа раздзімаецца нібы папера негасціннымі
пасажамі.
Вось сонца крадком як лісіца заходзіць над гэтым краем,
запальвае на ймгненьне траву.
Сусвет запоўнены рагамі ды ўюкам а пад імі
коціцца вазок прывідна сярод бацькавых
асвечаных уладаранняў.
Пецярбург размешчаны на тым самым градусе шыраты што й знішчэнне
(ці бачыў ты прагажосць гэтай вежы нахільнай?)
і паўз заледзянелыя кварталы яшчэ плыве нібы медуза
бядняк у сваім шынялі.
І тут, захутаны ў пасты, ён як даўней аточаны гуртамі смеху,
ды яны даўным-даўно выправіліся ў мясціны далёка па-над межамі дрэваў.
Хісткі людзкі каўчэг.
Зірні, як морак амаль што апальвае зімовую вуліцу душаў.
Таму сядзь у сваю вогненную калясніцу й пакінь зямлю!
Асамотнены шведскі дом
Гармідар чорных хвояў
і дымных промняў поўні.
Тут паніклая хатка стаіць
здаецца без прыкмет жыцця.
Пакуль росы ўранку звіняць
і стары дрыготкай рукою
расчыняе вакно й адпускае
ды выпускае яго.
А недзе на свеце стаіць
хатка новая выпараючыся
азёрным матыльком
што ўецца пры яе рагу
пасярод лесу што пры смерці
там дзе гніццё чытае
праз акуляры соку
высвідраваны ў кары пратакол.
Лета з бялявымі дажджамі
альбо навальнічная хмара ў самоце
над сабакам што брэша й брэша.
Зерне ўбіваецца ў зямлю.
Усхваляваныя галасы, твары
лятуць па тэлефонных дратах
на крылцах маленькіх імклівых
праз тарфянікаў доўгія мілі.
Дом на выспе рачной. У падмурку
змрочна маўчаць камяні.
Куродым няспынны–паляць
паперы лесу таемныя.
Дождж вяртаецца ў неба.
Святло ўздоўж ракі віецца.
Хатка на строме назірае
за белымі быкамі вадаспаду.
Восень са шпачынаю хеўрай
што трымаюць золак у страху.
Закалянелыя людзі
рухаюцца ў тэатры ценяў.
Хай адчуюць яны без страху
тыя нябачныя крылы
ды Боскую энергію
што вызвалілася ўначы.
До-мажор
Калі ён па спатканні пайшоў долу вуліцай
снег кружляў у паветры.
Зіма надышла пакуль яны
ляжалі ў абдымках адно ў аднаго.
Ноч зіхцела белізною.
Ён пайшоў ад уцехі.
Увесь горад каціўся пад адхон.
Усмешлівыя мінакі –
Пасміхаліся ўсе з-за настаўленых каўняроў.
Было вольна!
І ўсе пытальнікі заспявалі пра Боскае йснаванне.
Гэтак думаў ён.
Прарвалася музыка
і доўгімі крокамі рушыла
ў снежную замець.
Усё ў вандроўцы да ноты до
І стрэлка дрыготкая компасу
настроілася на до.
Гадзіна звыш пакутаў.
Было лёгка!
Пасміхаліся ўсе з-за настаўленых каўняроў.
З гары
Я стаю на гары й гляджу на затоку.
Лодкі ляжаць на паверхні лета.
„Мы самнамбулы. Рухаемся за месяцам”.
Так кажуць белыя ветразі.
„Мы падкрадаемся да соннага дому.
Мы стукаемся наверх, у дзьверы.
Мы схіляемся да свабоды”.
Так кажуць белыя ветразі.
Адзін раз я ўбачыў, як жаданьні плывуць пад ветразем.
Яны трымаюцца таго самага курсу – толькі быць на плаву.
„Мы цяпер разбітыя. І нікога з намі”.
Так кажуць белыя ветразі.
Павольная музыка
Дом зачынены. Сонца прабіваецца ў яго праз шыбы
і награвае верх пісьмовага стала
што досыць моцны каб трымаць цяжар чалавечых лёсаў.
Сёння мы стаімо на доўгім разлеглым адхоне.
Шмат хто апрануты ў чорнае. Можна заставацца на сонцы й драмаць
і ведаць як яно павольна дзмецца наперад.
Я зрэдку падыходжу да вады. Ды цяпер я тут,
сярод вялікіх камянёў зь ціхамірнымі хрыбтамі –
камянёў што паціху прыблукалі назад і выйшлі наверх із хваляў.
Пераклад Лявона Баршчэўскага, паводле kamunikat.org
