Беларусь рухаецца ў кірунку дэфолту. Міжнародныя валютныя рэзервы гэтай краіны з насельніцтвам у 10 мільёнаў чалавек на зыходзе. Па афіцыйнай інфармацыі на 1 кастрычніка яны склалі $2,2 мільярда, суму, роўную аб’ёму імпарту за адзін месяц. Але калі запасы настолькі малыя, заўсёды ўзнікае пытанне, ці можна іх выкарыстоўваць. Тым часам інфляцыя падскокнула і ў верасні дасягнула 80%. 17 кастрычніка місія Міжнароднага валютнага фонду (МВФ) з’ехала з краіны, адмовіўшы Беларусі ў хоць якой фінансавай дапамозе.
Беларусь можа быць вымушана спыніць свае міжнародныя плацяжы ў любы дзень.
Аляксандр Лукашэнка перажывае свой самы сур’ёзны крызіс за 17 гадоў знаходжання ва ўлады. І гэты крызіс можа стаць апошнім. Памылкі ў эканамічнай палітыцы, зробленыя ім мінулай восенню і выклікалі гэты небяспечны фінансавы крызіс.
Беларусь з’яўляецца апошняй савецкай эканомікай у Еўропе. Дзяржаўныя прадпрыемствы
Вырашальнай памылкай Лукашэнкі стала рашэнне падняць заработную плату ў дзяржаўным сектары на 50% у лістападзе мінулага года,да прызначаных на 19 снежня прэзідэнцкіх выбараў. Як следства, летась сярэдняя рэальная заработная плата ў краіне вырасла на 25%, і дасягнула $500 у месяц, сумы, якую кіраўнік дзяржавы паабяцаў падтрымліваць праз завышаны абменны курс у адносінах да даляра ЗША. Завышаны курс беларускага рубля выклікаў дэфіцыт бягучага рахунку роўны 15,5% ВУП, ці $8,5 мільярда ў 2010 годзе.
Нягледзячы на гэта, вынікі прэзідэнцкіх выбараў для Лукашэнкі былі настолькі дрэннымі, што афіцыйныя справаздачы назіральнікаў наводзяць на думку, што ён іх скраў, выкарыстоўваючы гвалт і прысудзіўшы большасць сваіх канкурэнтаў да шматгадовых турэмных тэрмінаў. Злучаныя Штаты і Еўрапейскі Саюз адказалі ва ўнісон санкцыямі супраць некаторых чыноўнікаў і прадпрыемстваў і запатрабавалі неадкладнага вызвалення 40 палітычных зняволеных, але многія дагэтуль знаходзяцца ў турме.
Замест таго, каб правесці неабходныя рэформы, калі ў яго яшчэ быў час, Лукашэнка паспрабаваў сабраць грошай там, дзе ён можа.Міжнародныя валютныя рэзервы сёлета вагаліся паміж $ 3 млрд і $ 4 млрд, у той час як краіна мае патрэбу больш за $6 мільярдаў толькі сёлета.
Нягледзячы на некаторыя расплывістыя заявы ад Еўрапейскага звяза і МВФ, пра заходняе фінансаванне не можа быць і гаворкі.Тое ж самае ставіцца і да рынка. Да вясны 2011 гады фінансавы крызіс у Беларусь выйшаў
Адна з праблем Лукашэнкі складаецца ў тым, што ў яго няма сяброў. Варта прызнаць, што Кітай прадаставіў крэдыт у $1 млрд юаняў, а Іран — у 400 мільёнаў даляраў, але гэтага недастаткова. Хоць Крэмль моцна не любіць Лукашэнка, ён зацікаўлены ў палітычнай стабільнасці на сваіх задворках. Расія патрабуе правядзення прыкладна такіх жа рэформаў як і МВФ: плывучага абменнага курсу, лібералізацыі цэнаў, больш цвёрдай
гэтых сум дастаткова, каб пакрыць толькі палову патрэбы Беларусі ў фінансаванні.
Таму 24 мая Беларусь дэвальвавала валюту на 36% (насамрэч — 54%. Заўв. Рэд.) , але Лукашэнка не дазволіў валюце плаваць. У выніку краіна апынулася ў горшай з усіх магчымых сітуацый, як і Савецкі Саюз у 1991 годзе, калі ў дэфіцыце можа апынуцца любы тавар. Беларусы абнаявілі свае ашчаджэнні, каб купіць любыя даступныя тавары ці валюту. Свабодныя цэны растуць угару, у той час як у дэфіцыце апынаюцца тавары з рэгуюемымі коштамі, якія беларусы купляюць і вывозяць на продаж у суседнія краіны.
У верасні рубель ізноў абясцэньваўся. Больш за тое, розныя абменныя курсы адносяцца да розных аперацый, а прадпрыемствы на ўсе жылы імкнуцца знайсці новыя магчымасці.
Лукашэнка выказаў надзею, што МВФ ізноў возьме яго на парукі.У студзені 2009 года, МВФ ужо паспрабаваў дапамагчы, склаўшы дамову пра выдзяленне крэдыту ў $3,6 млрд., які скончыўся ў сакавіку 2010 года, але Беларусь так і не правяла абяцаных рынкавых рэформаў. Зараз прэзідэнт паспрасіў у МВФ ужо не $3,5, а $ 8 млрд, але
місія МВФ адмовіла з нечакана цвёрдай фармулёўкай, што «ўлады будуць павінны прадэманстраваць выразныя абавязацельствы, у тым ліку і на самым высокім узроўні, у пытанні стабілізацыі эканомікі і правядзення рэформаў».Але МВФ павінен быў адмовіць і праз заходнія санкцыі, і праз паслужны спіс Лукашэнкі.
Апошняй надзеяй на выжыванне ў Лукашэнкі застаецца продаж «фамільнага срэбра»,некалькіх каштоўных буйных дзяржаўных карпарацый: калійнай кампаніі «Беларуськалій», кампаніі «Белтрансгаз», мабільнай тэлефоннай кампаніі «МТС Беларусь», МАЗа, і Мазырскага НПЗ. Расія і кітайскія кампаніі былі гатовыя набыць іх, але гэтыя ўгоды стануць не больш чым распродажам пасля пажару, калі кампаніі сыдуць за бясцэнак і толькі падоўжаць пакуты беларусаў. У разгар нястрымнага фінансавага крызісу ўсе ўгоды па куплі буйных прадпрыемстваў, як правіла, прытарможваюцца ці зусім спыняюцца. Больш таго, Злучаныя Штаты і Еўрапейскі Саюз ужо ўвялі санкцыі супраць некаторых кампаній, і Злучаныя Штаты могуць лёгка блакаваць гэтыя продажы праз эмбарга, што і запатрабавалі шэсць амерыканскіх сенатараў.
Да сённяшняга дня Лукашэнка быў вядомы як непрадказальны, але вельмі падкаваны ў палітыцы тактык, але яго эканамічная безгаспадарлівасць урэшце давяла эканоміку савецкага толку да жаласнага стану.
Дэфолт Беларусі ўяўляецца непазбежным, і можа быць справакаваны любым наступным значным пагашэннем запазычанасці.
