Аднак візіт можа не адбыцца з простай прычыны: бакам няма пра што размаўляць.
Іран – чарговы прыклад краіны, супрацоўніцтва Беларусі з якой грунтуецца на аўтарытарных падставах, а эканамічныя адносіны прыносяць мінімум выгады.Калі яшчэ 5 гадоў таму Лукашэнка і Ахмадзінежад абдымаліся і казалі пра вялікія перспектывы ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва, то сёння пра беларуска-іранскія адносіны публічна згадваць не прынята.
Найбольш моцны ўдар з іранскага боку па Лукашэнку быў нанесены ў мінулым годзе, калі Нацыянальная нафтавая кампанія Ірана заявіла, што “Беларусьнафта” не выканала ўмоваў кантракту на распрацоўку радовішча Джафэйр. Беларускі бок тады заявіў, што ён сам вырашыў выйсці з кантракту, у што ніхто, безумоўна, не паверыў. Такім чынам “лопнуў” найбольш прыбытковы для Беларусі праект супрацоўніцтва, пакінуўшы велізарны негатыўны шлейф на двухбаковых стасунках.
Нягледзячы на гэта, Беларусь мае дадатнае сальда ў тавараабароце з Іранам. Не ўлічваючы таго, што тавараабарот складае крыху больш за 100 мільёнаў даляраў, беларускі экспарт у Іран – ажно 97 мільёнаў. Беларусь апроч традыцыйных калійных угнаенняў прадае ў Іран сельгастэхніку, сінтэтычныя валокны і металапрадукцыю.
Для ўладаў вельмі важная тэма іранскіх інвестыцыяў у Беларусь (называюцца лічбы нават да 1,5 млрд даляраў), але звычайна далей за размовы не ідзе.Варта зазначыць, што іранскія інвестыцыі не заўсёды можна назваць паспяховымі. Яскравы прыклад – аўтамабілі “Саманд”, якіх за 5 гадоў было выпушчана ўсяго тысяча экземпляраў. “Высокую” якасць аўтамабіляў ацанілі некаторыя беларусы, у тым ліку МУС, які пад прымусам гэтыя аўтамабілі і набываў. Тым не менш, Іран выказвае зацікаўленасць у інвестыцыях, звязаных з будаўнічай сферай, але гэтая зацікаўленасць часта разбіваецца аб эканамічную нявыгаднасць. Відавочна, што мільённыя ўкладанні ў краіну, дзе сярэдні заробак – каля 300 даляраў, наўрад ці могуць акупіцца ў хуткім часе. Таксама беларусы працуюць на будоўлях Ірана, што, аднак, цяжка акрэсліць як вялікі поспех узаемных адносін.
Яшчэ нядаўна перспектыўным выглядала супрацоўніцтва ў ваеннай сферы, але беларускі ВПК моцна звязаны з Расіяй, якая ўкладае велізарныя грошы ў сваю ваенную прамысловасць. У такой сітуацыі менавіта Расія з’яўляецца найбольш пажаданым партнёрам у гэтай галіне. Тым больш што Іран не належыць да краінаў, дзе з павагай ставяцца да інтэлектуальнай маёмасці. Квінтэсенцыю беларускага ваеннага экспарту не так даўно сфармуляваў Леанід Мальцаў: “Беларусь паставіла прадукцыю за мяжу, там яе скапіявалі, і рынак страчаны”.
Як у выпадку з Кітаем і іншымі аўтарытарнымі краінамі, Беларусь дэкларуе сваю гатоўнасць дапамагаць Ірану на міжнароднай арэне. Аднак Беларусь праз рэжым Лукашэнкі сама не карыстаецца аўтарытэтам. Ледзь не адзінае, што можа Беларусь, – гэта падтрымліваць Іран у ААН, значэнне якой не варта перацэньваць.
У сакавіку гэтага года міністр замежных справаў Ірана Алі Акбар Салехі паабяцаў Аляксандру Лукашэнку адшукаць магчымасць новага старту ва ўзаемных адносінах. Аднак спадзявацца, што справа пойдзе далей за абдымкі, не варта.
