Страх перад сыстэмай. Кантрактнай, пэнсійнай, рэпрэсіўнай... Вось тое, што нас сёньня яднае як нацыю і грамадзтва і служыць маторам нашага жыцьця. Я знайшоў верш Ларысы Геніюш, напісаны ў далёкія застойныя гады, і падзівіўся таму, наколькі ён актуальны цяпер:
Страх — за праўду кінуцца ў бой,
страх — не дагадзіць акупантам,
быць удома самім сабой,
чалавекам быць — страх пракляты!
Суд — за думкі вольны размах,
воля — толькі прадажнаму слову.
Беларусам быць — тройчы страх,
страх — валодаць роднаю мовай.
Страх — ў чужыне сваіх братоў,
перад зьдзекам страх не скарыцца.
Страх — маліцца на мове бацькоў,
дзікі страх — наагул маліцца!
Страх — што ўвечары Каляда,
і за сына, што пойдзе ў школу,
страх — што бліжняга не прадаў,
страх — што чэсны, што не жывёла.
Брыгадзіраў страх на сяле,
страх падлізаў зьмяіных ўсюды,
страх — хадзіць па сваёй зямлі,
гдзе начальнікі і Іуды.
Страх — гуманнасьці, дабраты,
перад рускім страх, перад ляхам, —
мы ж ня горшыя, што ж, браты,
можа, хопіць гэтага страху?
Калі грамадзтва доўгі час жыве ў страху перад сыстэмай, яно прызвычайваецца да гэтага і перастае заўважаць ці аналізаваць свой страх. Бо яно ня ведае альтэрнатывы.
