Напярэдадні Міністэрства замежных спраў Беларусі заявіла аб закрыцці беларускага пасольства ў Швецыі і прапанавала шведскай боку адклікаць сваіх дыпламатаў з Мінска. Партал TIO.BY вырашыў высветліць, якім чынам закрыццё дыпламатычных прадстаўніцтваў паўплывае на турыстычны абмен паміж двума краінамі.
Плынь арганізаваных турыстаў з Беларусі ў Швецыю нават з нацяжкай нельга назваць істотнай. Па дадзеных афіцыйнай статыстыкі, у 2009 годзе ў Швецыі пабывалі ўсяго 417 беларусаў, у 2010 і 2011 гадах — 747 і 392 турыста адпаведна.Па словах Эльвіры Кім, кіраўніка кампаніі «Лацінсервіс», якая спецыялізуецца на турах у краіны Балтыі і Скандынавіі, толькі ў Швецыю беларускія турысты адпраўляліся даволі рэдка і галоўным чынам па індывідуальнай праграме.
Часцей за ўсё беларусы наведваюць шведскія горады ў рамках камбінаваных аўтобусных або паромных круізаў па Балтыйскіх і Скандынаўскіх краінах. Стартавая кропка такіх маршрутаў, як правіла, — Рыга або Талін. Паколькі знаходжанне турыстаў на тэрыторыі кожнай краіны абмяжоўваецца адным днём, шэнгенскую візу для турыстаў адкрываюць у пасольствах па прынцыпе краіны ўезду, гэта значыць Латвіі ці Эстоніі. Калі патрабавалася адкрыць візу ў амбасадзе Швецыі, праблем не ўзнікала. «Супрацоўнікі консульскага аддзела былі настроены вельмі лаяльна і прыязна, — адзначыла Эльвіра Кім. — Чэргаў не было, візы адкрывалі хутка і адмаўлялі вельмі рэдка. Калі не хапала якіх-небудзь дакументаў, супрацоўнікі заўсёды спакойна тлумачылі і прасілі адсутныя паперы».
Да 30 жніўня пасольства Швецыі ў Мінску працуе ў штатным рэжыме, і пакуль невядома, як беларусы змогуць адкрываць візы пасля гэтай даты. Магчыма, гэтую функцыю возьме на сябе пасольства адной з краін Шэнгенскага пагаднення, якое працуе ў Мінску.Іншы магчымы сцэнар — беларусаў «прымацуюць» да дыпламатычных прадстаўніцтваў у суседніх з Беларуссю краінах. Пасольства Швецыі адкрытае ў Літве, Польшчы, Расіі (Маскве і Санкт-Пецярбургу) і Украіне. Не выключана таксама, што беларускія аператары, якія арганізоўваюць паездкі ў Скандынавію, будуць фармаваць праграмы тураў такім чынам, каб максімальная колькасць дзён знаходжання прыходзілася на краіны, амбасады якіх адкрыты ў Мінску. Так ці інакш, беларусы наўрад ці адмовяцца ад паездак у Швецыю.
Плынь арганізаваных турыстаў са Швецыі ў Беларусь таксама не дацягвае нават да тысячы. У 2011 годзе Беларусь наведалі 346 шведаў, у 2010-м — 644, у 2009-м — 604. Аднак беларускае пасольства ў Стакгольме па сумяшчальніцтве было акрэдытавана таксама ў Нарвегіі і Даніі, а значыць, акрамя шведскіх турыстаў, Беларусь рызыкуе страціць турыстаў з іншых Скандынаўскіх краін.З 1 верасня 2012 года магчымасць атрымання віз ва Упраўленні па пытаннях уезду замежнікаў Галоўнага консульскага ўпраўлення Міністэрства замежных спраў у Нацыянальным аэрапорце «Мінск» захаваецца толькі для грамадзян замежных дзяржаў, дзе няма дыпламатычных прадстаўніцтваў або консульскіх устаноў Беларусі. Гэта значыць шведы, роўна як і датчане, і нарвежцы, будуць мець права адкрыць візу па прылёце. Між тым, як растлумачылі эксперты па ўязному турызму, большасць скандынаваў прылятаюць у Мінск рэйсамі з Масквы, падчас прыбыцця якіх Упраўленне па пытаннях ўезду замежнікаў не працуе і атрымаць візу, такім чынам, немагчыма.
Акрамя таго, адзначаюць эксперты, скандынавы заўсёды былі вельмі асцярожнымі і абачлівымі турыстамі. У шведскіх СМІ тым часам з'явілася інфармацыя аб тым, што любы падданы Каралеўства Швецыі можа апынуцца закладнікам на тэрыторыі Беларусь.Так што шведскіх турыстаў у бліжэйшы час чакаць наўрад ці варта, і калі сітуацыя нармалізуецца, прадказаць не бярэцца ніхто. «Вяртанне двухбаковага ўзаемадзеяння на ранейшы ўзровень непасрэднага дыпламатычнай прысутнасці ў сталіцах дзвюх краін магчыма толькі ў выпадку, калі шведскі бок у дыялогу з Беларуссю вернецца да захавання міжнародна прызнаных прынцыпаў узаемапавагі, суверэннай роўнасці дзяржаў і садзейнічання развіццю дружалюбных адносін», — гаворыцца ў заяве МЗС Беларусі , размешчанай на афіцыйным сайце ведамства.
Варта таксама нагадаць, што ў лютым 2012 беларускае прадстаўніцтва латвійскай нацыянальнай авіякампаніі airBaltic пры падтрымцы Нацыянальнага агенцтва па турызме Беларусі, Шведска-беларускай бізнес-асацыяцыі, пасольстваў Беларусі і Украіны арганізавала ў Стакгольме прэзентацыю турыстычнага праекта «Дзве славянскія сястры — Украіна і Беларусь». У рамках мерапрыемства быў прадстаўлены таксама і Чэмпіянат свету па хакеі 2014 года, які пройдзе ў Мінску. Хакей у Скандынавіі з'яўляецца ці не галоўным відам спорту, зборныя каманды Даніі, Нарвегіі і Фінляндыі складаюць элітны дывізіён сусветнага хакея, а зборная Швецыі — васьміразовы чэмпіён свету.
Абвастрэнне дыпламатычных адносін пагражае абярнуцца поўным правалам Чэмпіянату свету па хакеі ў Мінску як у спартыўным, так і ў турыстычным плане: на спаборніцтвы не прыедуць ні наймацнейшыя каманды свету, ні іх адданыя заўзятары.
Дыпламатычныя адносіны паміж Беларуссю і Швецыяй ускладніліся пасля таго, як у пачатку жніўня 2012 года беларускае знешнепалітычнае ведамства адмовілася працягваць акрэдытацыю пасла Швецыі Стэфана Эрыксана. У адказ Швецыя заявіла аб немагчымасці далейшай працы дзейнага амбасадара Беларусі і пра нежаданне прымаць новага, а таксама выслала з краіны двух старэйшых супрацоўнікаў беларускай дыпламатычнай місіі. Беларускае МЗС у адказ заявіла пра закрыццё амбасады ў Швецыі і прапанавала шведскаму боку зачыніць пасольства ў Беларусі да 30 жніўня 2012 года.
Дыпламатычныя адносіны паміж Беларуссю і Швецыяй былі ўсталяваныя 14 студзеня 1992 г. Беларускае пасольства ў Стакгольме было адкрыта ў лістападзе 1999 года. З студзеня 2005 года Надзвычайным і Паўнамоцным Паслом Беларусі ў Швецыі прызначаны Андрэй Грынкевіч. Акрамя пасла, Беларусь у Швецыі прадстаўлялі чатыры дыпламаты.
Ганаровае консульства Швецыі было адкрыта ў Мінску ў маі 2000 года. У лістападзе 2003 года ў сталіцы Беларусі з'явілася Аддзяленне ў Мінску Пасольства Швецыі ў Маскве пад кіраўніцтвам Стэфана Эрыксана, які ў верасні 2008 года ўручыў даверчыя граматы Аляксандру Лукашэнку. У пасольстве Швецыі ў Мінску разам з паслом працавалі пяць дыпламатаў і 9 мясцовых супрацоўнікаў.
