бытавуха
Славамір АДАМОВІЧ
Жывы голас эміграцыі
«Навалілася на мяне страшэнная дэпрэсія ад гэтае чужыны, — піша з Амэрыкі беларуская жанчына. — Тры тыдні не магла спаць ні ноччу, ні днём. Такая скруха закруціла ад гэтае самоты, што з тыдзень тэмпэратурыла. Потым на два дні паехала ў беларускую царкву, дзе жывуць пяць нашых хлапцоў. Пачула родную мову і крыху ачуняла. Спала ў іх там дзьве начы, быццам мяне расстралялі, нават удзень выключалася. Адна беларуска прывезла мне пігулак ад дэпрэсіі, выпіла я штукі тры і неяк пачала паціху ажываць. А то і рукі, і ногі цэлыя, усё здаровае, а паміраю. Нават размаўляць сілаў не хапала.
Я працую ў чужой сям’і, там і жыву. На лета мяне зьвезьлі ў горы, адкуль да Нью-Ёрку чатыры гадзіны язды. Дарога каштуе каля 60 даляраў.
Мне часта ўзгадваецца наша апошняя сустрэча на праспэкце Скарыны. Гэта было ў жніўні, ты ляцеў на нейкі суд. Мы абняліся, і ты сказаў, што самае цікавае ў Беларусі толькі пачынаецца. Ты быў прасякнуты аптымізмам, а я ўжо так стамілася, не, не ад змаганьня, а ад нейкай безвыходнасьці, што твой прыўзьняты настрой мяне зьдзівіў. Хоць сама я дзеўка жывая, але і ў мяне бываюць правалы.
Для мяне жыцьцё губляе сэнс, калі ў ім няма звычайнага, простага і таго вялікага чалавечага каханьня, веліч якога залежыць ад велічы духу дваіх закаханых. Неяк у маім жыцьці мне яшчэ не сустрэўся такі мужчына, які здатны быў бы перагрызьці за мяне горла ворагу. Я шукала мужыка з характарам ваўка, які шанаваў бы толькі сваю ваўчыцу. А трапляліся мне адно кабялі, што несьліся за кожнай новай спадніцаю, як за той сучкай зграя бадзяжных сабак. Таму нікому я ўжо ня веру. Усе нечага хочуць ад цябе, ды ніхто ня здольны на ахвяру дзеля каханьня. І шкада мне было свайго белага цела, каб качалі яго дзеля жарсьці звычайнай. А гады ідуць! Усё думаю, што дзеўка, а ўжо пяць унукаў у вочы глядзяць! Яшчэ й не жыла, не адкахала, а ўжо й няма калі, ды й няма з кім. А гады — не мэдаль, а бясспрэчны факт!
І таму часта, калі душа рвалася ад адчаю на шматкі, даводзілася мне весяліць іншых людзей, сваіх сяброў-прыяцеляў. І чым больш сьмяротны боль пёк грудзі, тым больш я сьмяялася. Таму й лічаць мяне вясёлай дзеўкай-бабай. Хоць ад прыроды я й сапраўды аптымістка ды весялуха. У песьнях, працы, сьвятах, сярод маіх дзяцей і сяброў я сапраўды весялілася шчыра, але скруха ў вачох, калі б хто ўважлівей паглядзеў, не праходзіла ніколі. Ну ды хопіць пра сумнае! Толькі заўважу, што слушна нехта сказаў: самая доўгая адлегласьць тая, якую ня хочацца пераадольваць, а самы страшны стан — адзінота!..»
Б’юць і п’юць
Дзесьці праз тыдні два пасьля 17 кастрычніка, пасьля «ўрокаў Пуліхава», зайшлі мы з Лаціначкай у «Прадукты», што на праспэкце імя Скарыны, паміж рэдакцыяй «Вячэрняга Менску» і аддзелам адукацыі Савецкага раёну сталіцы. У тым падвальчыку спадзяваліся мы наш добры настрой замацаваць якім-небудзь напоем у разумных дозах. Але мянты ўсё сапсавалі. Не, яны не заляталі ў бар, ня клалі наведнікаў фізіяноміямі на падлогу і да сьцяны з рукамі за галаву ня ставілі. Яны сядзелі ў кампаніі цывільных і спакойна папівалі гарэлку — два мянты ў форме і з дубінкамі.
