З Каляднага пасланьня
Апостальскага Візытатара для беларусаў айца Аляксандра Надсана
Днямі брытанскі міністар фінансаў зрабіў заяву, што ягоны ўрад у наступным годзе мае намер дараваць усе пазыкі, дадзеныя ў розныя часы найбольш адсталым эканамічна краінам. Ён выказаў спадзяваньне, што іншыя багатыя краіны зробяць тое самае.
Ня ведаю, ці ўсьведамляў сабе міністар, што сказанае ім было ў духу старазапаветнага юбілею. Згодна з Майсеевым законам кожны пяцідзясяты год быў годам юбілейным. Ягоны пачатак аб’яўляўся граньнем бараняга рогу, які па-гэбрайску называўся “йобэль” — адсюль назва “юбілей”. Пра значэньне юбілейнага году напісана ў кнізе Сьвятарскай: “Асьвяціце пяцідзясяты год і аб’явіце свабоду на зямлі ўсім жыхарам яе; і гэта будзе для вас юбілей; хай кожны вернецца на сваё ўладаньне, кожны ў сваё племя” (Сьв.25-10).
Такім чынам юбілей — гэта час вызваленьня. У прыватнасьці, у гэты год касаваліся ўсе даўгі. Таксама, калі хто быў змушаны прадаць сваю зямлю, дык у юбілейны год яна зноў вярталася да яго. Калі ж хто меў няшчасьце за даўгі аддаць сябе і сваю сям’ю ў няволю, дык у юбілейны год ён і ўсе ягоныя зноў ставаліся вольныя. Прычына тут ясная: зямля і ўсё ейнае багацьце належыць Богу, які даў яе чалавеку, каб той разумна карыстаўся ёю. Праз скасаваньне ўсіх старых даўгоў юбілей даваў людзям шанец пачаць жыцьцё нанова.
У пэўным сэнсе юбілей быў вобразам вызваленьня ўсяго роду людзкога праз прыйсьце на сьвет Ісуса Хрыста.
Мы ня можам нічога зрабіць зь фізычнымі зьменамі, якія прыносяць нам гады. Затое “рост у мудрасьці і ў ласцы ў Бога і людзей” залежыць у вялікай ступені ад нас. Так доўга, як мы жывем, мы маем магчымасьць стацца лепшымі або горшымі. Кажуць, што калі Леанарда да Вінчы маляваў сваю славутую Апошнюю Вячэру, адзін і той жа чалавек паслужыў яму мадэльлю для Хрыста і, пасьля некалькіх гадоў, для Юды.
На парозе 2000-га юбілейнага году ад прыйсьця на сьвет Хрыста, варта азірнуцца на пройдзены шлях як асабісты, так і ўсяго грамадзтва. Гісторыя, асабліва апошняга стагодзьдзя, не дае нам нагоды да вялікай радасьці ці гонару. Побач з тэхнічным прагрэсам мы былі сьведкамі маральнага ўпадку і зьдзекаў чалавека з чалавека. Мы бачым гэта і ў нашыя дні.
Ёсьць, аднак, і прамень надзеі. Хрыстос паказаў, што мы і наш лёс не абыякавы Богу. Ён ушанаваў нас, стаўшыся адным з нас. Гэта — аснова нашай людзкой годнасьці. Усьведамленьне гэтага змушае нас ставіцца з пашанаю да кожнага чалавека. З пашанаю прыйдзе ўсьведамленьне патрэбы “скасаваньня даўгоў”, — прабачэньня і прымірэньня, без чаго ня можа быць сапраўднай свабоды. Народная мудрасьць кажа, што “забыць — гэта людзкое, прабачыць — Божае”.
Вызваленьне, якое прынёс Хрыстос, адкрытае для ўсіх і ў наш дзень. Ад нас залежыць скарыстаць зь яго. Дык хай юбілейны год будзе для нас усіх пачаткам новага жыцьця: жыцьця дзяцей вялікай сям’і Божай, у якой нашым братам ёсьць сам Госпад Ісус Хрыстос, чыё нараджэньне сёньня радасна славім. Гэтага ўсяго жадаю вам, дарагія людзі, на пачатку гэтага новага, юбілейнага году.
Апостальскі Візытатар для беларусаў грэка-каталікоў
а. Аляксандар Надсан,
Лёндан, Каляды 1999 году
