Ну і атрымалі на арэхі ўрадавыя эканамісты 20 траўня! У Міжнародным адукацыйным цэнтры (ІВВ) адбылася канфэрэнцыя «Эканамічная трансфармацыя ў Беларусі і роля міжнародных донарскіх арганізацыяў». Дзеля таго што першага ў краіне амаль не назіраецца, другое, адпаведна, таксама зьведзенае да нуля. Так што канфэрэнцыя мела характар парадаў для ўраду з шматлікімі «патрэбна, варта, пажадана».
Дзьве душы бізнэсу
Павал Данэйка, прэзыдэнт Інстытуту прыватызацыі ды мэнэджмэнту (ІПМ), распавёў пра «фэномэн прадпрыемства» ў беларускай эканоміцы. У нас дагэтуль няма сапраўдных фірмаў ды кампаніяў — спрэс прадпрыемствы. Ім уласьцівая неэфэктыўная праца ды ўнутраная карупцыя. Было б паўбяды, калі б карупцыяй арганізавана займаўся ўвесь мэнэджмэнт, — дык не, крадуць асобныя кіраўнікі. Межы прадпрыемства размытыя, мноства рэсурсаў, якімі яно карыстаецца, не належаць яму фармальна. Таму яго цяжка акрэсьліць, ацаніць і прадаць.
Паводле словаў Паўла Данэйкі, у Беларусі наймацнейшая ў СНД падтрымка прыватнага бізнэсу сярод насельніцтва. Шмат хто тут жадае распачаць сваю справу, але ня можа пераступіць унутраны бар’ер. Беларускі бізнэс — бізнэс пэсымістаў. Ён мае два маральныя ўзроўні, дзьве душы.
Рэформы
Неяк міністар фінансаў Корбут паабяцаў сысьці ў адстаўку, калі нехта прапануе бездэфіцытны бюджэт. Яраслаў Раманчук, прэзыдэнт Цэнтру Мізэса, заклікаў міністра «падмацаваць заяву рэальнымі дзеяньнямі» і прэзэнтаваў праект бездэфіцытнага бюджэту, роўнага 3,2 млрд. даляраў — столькі патрэбна, каб урад «не паднялі на вілы».
ІПМ прапануе заканадаўча замацаваць норму бездэфіцытнага бюджэту, бо дэфіцыт разьвязвае рукі карупцыянэрам. Прадстаўнікі Міністэрства эканомікі дужа абурыліся гэтай прапановай — маўляў, бюджэт фармуюць законы рынку, а не дзяржавы.
Змагацца з інфляцыяй ІПМ прапануе, прывязаўшы беларускі рубель да эўра ды фіксуючы абменны курс, пакуль інфляцыя ня зьнізіцца да 5%.
Раўненьне на монстра
Чаму рэформы ня рухаюцца? Данэйка адказвае: «Мы дагэтуль паўсюдна называем Беларусь «рэспублікай». Пакуль не пачнём называць яе краінай, быць адказнымі за яе, пра рэформы думаць ня варта».
Аляксандар Сасноў, кандыдат эканамічных навукаў, намесьнік дырэктара Незалежнага інстытуту сацыяльна-эканамічных і палітычных дасьледаваньняў, быў яшчэ больш рэзкі: «Чаго мы бяром гэтага монстра — Расею — і спрабуем раўняцца зь ім? Чаму не бяром суседнія краіны — Польшчу, Літву?»
Мільярд будучаму ўраду
Пра працу донарскіх арганізацыяў распавялі канспэктыўна. Дый што пра яе казаць, калі тая дапамога складае толькі 0,74% ад ВУП краіны. Горш за нас хіба Туркмэністану. Калі б урад праводзіў рэформы, тая дапамога была б у 3-4 разы большай і цягам пяці гадоў магла б скласьці каля мільярда даляраў.
Імпрэзу наведаў і амэрыканскі амбасадар Козак. Ён усьміхаўся, піў мінэралку, а ў часе экскурсаў у нетры фіскальнай палітыкі пакрысе пачаў драмаць. Пасьля канфэрэнцыі амбасадар паехаў пад’есьці ў суседні «Макдональдз». Відаць, настальгія.
Алесь Кудрыцкі
