17 кастрычніка паказала, што беларусы ня нацыя рабоў. Людзі думалі, перш чым галасаваць, грамадзтва палітызавалася і мабілізавалася. Яно прагна цікавіцца нацыянальнай палітыкай. Але з нацыі падманутых лёгка ператварыцца ў нацыю падманшчыкаў.
Выбараў больш ня будзе. Маралі ў палітыцы ня будзе. Спадзеваў на Расею ня будзе. Усё гэта зразумела было ад 1996 году. Ня ўсім, на жаль. Магчыма, прэзыдэнт насамрэч праўдамі і няпраўдамі дабіўся таго, што большасьць прагаласавала «за». Але пасьля 17 кастрычніка ў гэта не паверыць і частка тых, хто вывеў «за» — прынамсі 70 тысяч сяброў выбарчых камісій. Беларусь разьвіталася з ілюзіямі аб дэмакратыі і з ілюзіяй, што маем няхай грубае і неталенавітае, але самае сумленнае кіраўніцтва ў СНД. Адгэтуль улада будзе трымацца на дубінках «амон-макутаў». Людзей ужо запалохваюць пра запас.
17 кастрычніка быў дзень разьвітаньня з надзеямі на паступовае набліжэньне Беларусі да стандартаў эўрапейскай дэмакратыі. Так раней праходзілі выбары толькі ў Азэрбайджане. Здаецца, у вялікіх гарадах і галасоў не лічылі. Не дапамог бы ні байкот, ні ўдзел, вось у чым пятрушка. Толькі выхад людзей на вуліцы мог ураўнаважыць псыхалягічны ціск на сяброў камісій з боку ўлады. Але беларусы рэдка выходзяць на вуліцы… Мы хатняя нацыя… І сытуацыя ў грамадзтве не рэвалюцыйная.
Палітыкаў у краіне засталося больш, чым палітыкі. Адны праціўнікі Лукашэнкі далёка бачаць, другія добра выступаюць, трэція маюць сувязі зь бізнэсам, а чацьвертыя валодаюць замежнымі мовамі. Каб усё разам, такога няма. Таму ў наступныя гады больш будзе залежаць ад стойкасьці дзесяці тысяч сьмелых, а не ад палітыкі. Людзі пачуваюцца прыніжанымі і бясьсільнымі. Але падумайце: упершыню махляры вымушаныя былі пайсьці на масавыя фальсыфікацыі. У грамадзтве з двайной маральлю, у якім ня веюць вятры свабоды, лёгка заводзіцца іржа. З нацыі падманутых лёгка ператварыцца ў нацыю падманшчыкаў. Перад нацыянальнай інтэлігенцыяй устае задача, вышэйшая над палітычнаю — захаваньне маральнае і эстэтычнае альтэрнатывы. Гэта нашы першыя высновы, у наступным нумары дамо слова палітычным аналітыкам. Не засталося ілюзій, ня трэба і дэпрэсіі. Рэдакцыі «Нашай Нівы» аптымізму надало тое, што на нашу просьбу аб падтрымцы адгукнулася аж 47 чалавек і арганізацый, ня ўсім зь якіх выпадала падзякаваць. Яшчэ раз нізка схіляемся перад імі. Радыя паведаміць, што 1 студзеня 2005 году газэта пачне выходзіць на 24 старонках штотыдзень.
Ад Рэдакцыі
