Размаўляючы са старымі людзьмі, заўважаю акалічнасьць: настальгія па савецкіх часах не прыціхае. Раней шкадаваньні былі зьвязаны з наведваньнем сваякоў у блізкім замежжы ці іншымі праблемамі, зьвязанымі з узьнікненьнем межаў, цяпер усё выяўней гучаць матывы эканамічнага пляну.
Людзі шкадуюць аб стабільнасьці, аб тым, што невялікія заробкі й пэнсіі забясьпечвалі больш-менш прыстойнае існаваньне.
Мой суразмоўца Іван Мікалаевіч — пэнсіянэр, яму каля 70-ці. Пэнсіі атрымлівае 160 тысяч.
— Чаму так мала?
— Ды згубіліся 10 гадоў у Літве. Адпрацаваў там у свой час на шабашках па калгасах. А вось дакумэнты выправіць ня змог.
Размова зайшла якраз пра рыбу. Мой суразмоўца з горыччу ўспамінаў, што ў савецкія часы рыба лічылася другарадным прадуктам. А хек і іншыя гатункі марской рыбы давалі ледзь не ў нагрузку.
— Сёньня хеку не магу сабе дазволіць. Абыходжуся таннай путасу. Кажуць, што ў нас няма інфляцыі. Як няма? Я летась мог купіць кілё путасу за 1600 рублёў. А сёньня рыба каштуе 2100. Звычайная «цагліна» хлеба каштуе 850 руб. Знаёмыя пэнсіянэры, якія прыкладаюцца да чаркі, жартуюць: а навошта той хлеб. Ці два боханы хлеба, ці бутэлька віна — усё адно. Дык лепш ужо бутэльку віна, весялей.
Магу засмуціць Івана Мікалаевіча. Прыхаваная інфляцыя няўхільна наступае і тут. Бутэлька гэтага самага «чарніла» ў нас ужо каштуе даляр. А ў той жа Польшчы, значна лепшае па якасьці, яно абыходзіцца ўдвая-ўтрая таньней.
З выгляду ўсё добра. Даляр стаіць на месцы. А вось цэны… Іван Мікалаевіч адчувае гэта на сваёй скуры, як і мільёны беларусаў, чые прыбыткі не ідуць ні ў якае параўнаньне з афіцыйна аб’яўленымі.
Міхал Гіль, Паставы
