СТАРЫЯ МЭТАДЫ. Ад БССРаўскага часу цяперашняя Беларусь радыкальна розьніцца існаваньнем незалежнага грамадзтва і яго актыўным супрацівам спробам улады абмежаваць палітычныя і культурныя свабоды. Гісторыя не паўтараецца.
Многія баяцца ўсталяваньня новай сталіншчыны. Гэта, мяркую, маларэальна, пакуль Беларусь атачаюць краіны NATO, а ўнутры краіны на выклікі аўтарытарызму рэагуюць не здранцьвеньнем, а супрацівам. Як у выпадку з прадпрымальніцкім лідэрам Шумчанкам, якому пагражаюць два гады турмы. Інкрымінуецца зьбіцьцё сукамэрніка-рэцыдывіста. Справа выглядае правакацыяй у стылістыцы КГБ. Пра небясьпечнае спаўзаньне да савецкіх практык нагадвае Віталь Тарас. Пры чытаньні яго артыкулу падумалася: калі б савецкія злачынствы былі юрыдычна асуджаныя на пачатку 1990-х, а не сарамліва замаўчаныя — маўляў, хто з нас бязгрэшны, — старыя мэтады не выкарыстоўвалі б цяпер так цынічна. Зь іншага боку, справа залежала і ад колькасьці бязгрэшных.
Адыход Шэрмана. Пяць гадоў таму Карлас Шэрман пераклаў разьвітальны ліст свайго прыяцеля Габрыэля Гарсія Маркеса, і «Наша Ніва» надрукавала яго на першай паласе. У Маркеса тады выявілі рак… І вось — Маркес жыве, і піша. А Шэрман ужо ня з намі. Гэты мудры чалавек ня раз ратаваў «Нашу Ніву» ў крытычных сытуацыях. За няпоўныя 70 гадоў ён пражыў чатыры жыцьці: уругвайскае, савецкае, пасьля постсавецкае беларускае, нарэшце пару гадоў безнадзейнага лячэньня ў Нарвэгіі, у адарваньні. Захапленьне камунізмам, расчараваньне камунізмам. Уладзімер Арлоў расказвае: усе рэпатрыянты, што прыбылі ў СССР на адным цеплаходзе з Шэрманам, праўдамі і няпраўдамі павярталіся назад ва Ўругвай — усе да аднаго, акрамя спадара Карласа. У Беларусі яго трымалі сябры, кола аднадумцаў, Быкаў, Барадулін. Імёны, безь якіх не напішацца найноўшая гісторыя. Ня толькі літаратуры, але і краіны.
