«Praviły znosinaŭ z sabakami»: jak pravilna i biaśpiečna stasavacca z chatnimi žyviołami
Kali sabaka zažmurvajecca — što jon choča hetym skazać? A kali hladzić prosta ŭ vočy? Uvohule, jak pravilna pavodzicca z sabakami? Adkaz na hetyja pytańni dakładna viedaje kinołah Śviatłana Bryleŭskaja — stvaralnica pamiatki baćkam «Praviły znosinaŭ z sabakami».
Śviatłana Bryleŭskaja.
Pamiatka «Praviły znosinaŭ z sabakami» — nievialikaja, ale źmiastoŭnaja. Jana adrasavanaja ŭ pieršuju čarhu baćkam, bo mienavita jany abaviazanyja navučyć dzicia pravilna i biaśpiečna stasavacca z chatnimi žyviołami.
U brašury ŭtrymlivajucca asnoŭnyja momanty ŭzajemaadnosinaŭ z sabakami: jak pravilna čytać sihnały ich cieła; jak pavodzicca z sabakam, kali jon z haspadarom (i kali biez haspadara) i inš.
Ideja pamiatki — arhaničny praciah sacyjalna-aśvietnickaj pracy pa pavodzinach z sabakami, jakuju Śviatłana viadzie ŭ Fanipali. Bijołah pavodle adukacyi, jana ŭžo šmat hadoŭ zajmajecca kinałahičnaj i zavodčyckaj pracaj: žančyna — stvaralnica «Centra amataraŭ žyvioł «ŁAVBRIŁ», a z 2018 hoda — adna z arhanizatarak sacyjalna-aśvietnickaha kinałahičnaha fiestyvalu «DohFest» u Fanipali. Akramia taho, Śviatłana 9 hadoŭ supracoŭničaje z abarončymi zaaarhanizacyjami, aktyŭna damahajecca stvareńnia ŭ Fanipali placovak dla vyhułu i dresiroŭki sabak, a na rodnym bijafaku BDU inicyjavała lekcyju «Hramadstva i sabaka».
Śviatłana daŭno maryła sabrać praviły pavodzinaŭ z sabakami. Bo kožny haspadar pavinny razumieć miažu adkaznaści, kali zavodzić čatyrochnohaha siabra. Žyviolina zaŭsiody starajecca być najlepšym siabram čałavieka, ale my nie zaŭsiody jaje razumiejem. Viedańnie praviłaŭ ŭzajemaadnosinaŭ dapamahaje paźbiehnuć niepatrebnych kanfliktaŭ. Dyj uvohule, kali ŭ pažarnikaŭ jość pamiatki jak pravilna pavodzicca z ahniom, a ŭ DAI — praviły darožnaha ruchu, čamu nie raspracavać takuju pamiatku pa pavodzinach z sabakami?
Pamiatka baćkam «Praviły pavodzinaŭ z sabakami» pabačyła śviet u ramkach jašče adnaho sacyjalna-aśvietnickaha prajekta Śviatłany — «Adukacyjnyja sustrečy pa praviłach kamunikacyi z sabakami ŭ Fanipali». Vosieńniu žančyna pieramahła z hetaj inicyjatyvaj u konkursie sacyjalnych prajektaŭ ad IDEA Generation Camp. Dziakujučy pieramozie jana zmahła vydać pamiatku i arhanizavać u Fanipali niekalki sustreč pa praviłach pavodzinaŭ z sabakami: u Fanipalskaj himnazii, a taksama u filijale dziaržaŭnaj ustanovy «Dziaržynski terytaryjalny centr sacyjalnaha absłuhoŭvańnia nasielnictva ŭ Fanipali». Ciapier Śviatłana taksama adkrytaja dla prapanoŭ sustrečaŭ, dzie z zadavalnieńniem raspaviadzie pra svoj prajekt.
Asnoŭnyja praviły pavodzinaŭ z sabakami:
- Dresiravać treba ŭsich sabak, niezaležna ad ich pamieraŭ i radasłoŭnaj.
- Navučyciesia razumieć i pavažać movu cieła sabaki, navučycie hetamu dzicia. Sabaka razumieje kala 300 čałaviečych słovaŭ, čytaje emocyi pa tvary, ale mova ruchaŭ — adzinaja, na jakoj jon umieje razmaŭlać.
- Sabaka nie kusaje «raptoŭna», pierad hetym jon imkniecca ŭniknuć kanfliktu, padaje sihnały prymireńnia: advaročvaje hałavu, pavaročvajecca śpinaj, padciskaje chvost i inš.
- Nikoli nie pakidajcie maleńkaje dzicia sam-nasam z sabakam. Nie dapuskajcie, kab vašaje dzicia samastojna padychodziła da čužych sabak.
- Pavažajcie asabistuju prastoru sabaki. Navučycie dzicia hładzić sabaku akuratna i, najlepš, tylnym bokam dałoni.
- Nie treba biehčy ad sabaki ci da jaho, hučna kryčać, čaplacca padčas snu i dražnić ježaj.
- Nikoli nie padychodźcie da sabaki biez dazvołu jaje haspadara. Toje ž i z pačastunkami — zaŭsiody pytajciesia dazvołu ŭ haspadara.
- Nikoli nie pałochajcie dzicia sabakami — tak vy možacie sami sfarmiravać u jaho fobiju.
- Maksimalna paźbiahajcie znosinaŭ z sabakam biez haspadara. Kali hetaha nie atrymałasia — lepš zamierci i nie rabić nijakich rezkich ruchaŭ.
- Nie dazvalajcie dziciaci nabližacca da sabaki sa ščaniukami, a taksama da traŭmavanaha sabaki. U abodvuch vypadkach žyvioły mohuć pavodzić siabie nieadekvatna.
Sacyjalna-aśvietnicki kinałahičny fiestyval «DohFest» — inicyjatyva Centra amataraŭ žyvioł «ŁAVBRIŁ», jakuju padtrymlivaje Fanipalski haradski vykanaŭčy kamitet. Asnoŭnaja meta mierapryjemstva — pavysić kulturu sabakavodstva ŭ našym hramadstvie, papularyzavać zdarovy ład žyćcia s čatyrochnohim siabram, zdarovuju ekałohiju i čyściniu navokał. Dapamahčy ludziam lepš razumieć sabak i takim čynam paźbiehnuć kanfliktaŭ ź imi. Tut možna pahladzieć na vystupy sabak, atrymać biaspłatnyja kansultacyi biełaruskich kinołahaŭ, vieterynaraŭ, hrumieraŭ i inšych śpiecyjalistaŭ pa sabakach. Nastupny «DohFest» płanujecca 20 vieraśnia 2020 hoda.
Źviazacca sa Śviatłanaj Bryleŭskaj pa pytańniach pamiatki baćkam «Praviły pavodzinaŭ z sabakami», a taksama vałanciorstva na «DohFest-2020» možna pa telefonie +375-296-75-76-72 (vajbier, vatsap, telehram) albo pa elektronnaj pošcie: lavbril@mail.ru.