Časam uźnikaje ŭražańnie, što dla našaj krainy najbolš važnymi rečami źjaŭlajucca ŭradžaj, madernizacyja i «Jeŭrabačańnie». I kali nakont pieršych dźviuch jašče bolš-mienš možna pahadzicca, to cikavaść na dziaržaŭnym uzroŭni da piesiennaha konkursu vyklikaje ździŭleńnie.
Adrazu ŭspaminajecca stary aniekdot, u jakim biez udziełu prezidenta nie mohuć navat bulbu pierabarać.
Ale ž nie taki heta i aniekdot — u 2012 hodzie, u suviazi z falsifikacyjaj vynikaŭ adboračnaha hałasavańnia, Łukašenka asabista abjaviŭ vymovu ministru kultury Paŭłu Łatušku i staršyni Biełteleradyjokampanii Hienadziu Davydźku, a taksama zrabiŭ zaŭvahu kiraŭniku administracyi prezidenta Uładzimiru Makieju, jaho namieśniku Alaksandru Radźkovu i namieśniku premjer-ministra Anatolu Toziku.
I ŭžo zaraz, na sustrečy sa studentami, prezident iznoŭ uspaminaje «Jeŭrabačańnie» i kaža, što pieražyvaje za vyniki konkursu, choć tam i ŭsio prapłačana. «Hety konkurs nie zusim abjektyŭny, i dla nas, biełarusaŭ, pieramahčy — heta vierch usiaho. Nie viedaju, što pavinna adbycca», — kaža jon.
U pieršuju čarhu, kłopat kiraŭnika dziaržavy ab «Jeŭrabačańni», źviazany z pytańniem imidža krainy. Heta spabornictva, a ŭ lubych spabornictvach u Biełarusi, na žal, nie tak šmat pieramoh. Pa hetaj ža pryčynie, paśla kožnaj Alimpijady prezident ładzić žorstki razbor palotaŭ. Adnak, kali Alimpijskija hulni — heta suśvietnaje śviata sportu, to «Jeŭrabačańnie» heta śviata… čaho?
Dakładna, što nie kultury, bo konkurs maje vidavočny pop-uchił. A pop-muzyka — štuka adnadzionnaja. Spytajcie ŭ svaich siabroŭ, ci zmohuć jany nazvać imiony i krainy pieramožcaŭ apošnich piaci konkursaŭ? Ci ŭzhadać, chacia b, nazvy piesień?
A kali Łukašenka spadziajecca, što Biełaruś zmoža zapalić na muzyčnym niebaschile čarhovuju zorku z prystaŭkaj «mieha» — jak ABBA, ci Sielin Dyjon — dyk zrazumieła, što hetaha nie adbudziecca. Dastatkova pasłuchać pieśniu Łanskoj. Dy i ŭ vypadku zamiežnych zorak asnoŭnaj padstavaj da ich papularnaści źjaŭlaŭsia talent, a pieramoha ŭ «Jeŭrabačańni» tolki dapamahła hetamu talentu być pačutym. I Dyjon i ABBA i tak znajšła b słava, moža tolki krychu paźniej. A bolšaść vykanaŭcaŭ, atrymaŭšych na «Jeŭrabačańni» vysokija ci, navat, pieršyja miescy, tak i zastalisia znakamitaściami «łakalnych» masštabaŭ.
I jašče. Nichto nie dumaŭ ab tym, u jakuju sumu ŭstanie tak nieabchodnaja nam pieramoha ŭ «Jeŭrabačańni»?
Naprykład, Azierbajdžan, jaki prymaŭ konkurs u 2012 hodzie, vydatkavaŭ kala $150 miljonaŭ, i heta aficyjnyja ličby (nieaficyjnyja — u niekalki razoŭ bolš). Haspadynia ciapierašniaha «Jeŭrabačańnia» Šviecyja płanuje pravieści fest u režymie žorstkaj ekanomii, i mała taho, što konkurs projdzie nie ŭ Stakholmie, a ŭ horadzie Malmio z nasielnictvam kala 300 000 čałaviek, dyk i biudžet nie pieravysić $ 25 miljonaŭ.
Małavierahodna, što, u vypadku doŭhačakanaj pieramohi, «Jeŭrabačańnie» ŭ Biełarusi projdzie ŭ abłasnym centry i za biascenak. Tamu biudžet hipatetyčnaha «Jeŭrabačańnia» «Minsk-2014» chutčej za ŭsio budzie składać nie mienš za paŭsotni miljonaŭ dalaraŭ. I nie mała, i biez zališniaha šyku. Toje, što treba!
Adnak, čamu zamiest fiestyvalu pa vytvorčaści adnadzionnych śpievakoŭ, nie ŭkłaści ty ja ž hrošy ŭ biełaruskaje kino? Bo industryja nie toje što nie raźvivajecca, jaje faktyčna nie isnuje, a na imidž krainy, jak mnie zdajecca, filmy upłyvajuć nie horš za pieśni.Navat kali pahladzieć biudžety apošnich fiestyvalnych lidaraŭ, atrymlivajecca, što za 50 miljonaŭ Biełaruś moža na praciahu 5-6 hadoŭ vypuskać raz u hod adzin jakasny film jeŭrapiejskaha ŭzroŭniu. Nie vierycie? Voś vam prykłady — biudžet «Miełancholii» Łarsa fon Tryjera, jakaja atrymała tytuł lepšaj jeŭrapiejskaj stužki ŭ 2011h., składaŭ kala $8 miljonaŭ, «Faust» Sakurava (vyšejšaja ŭznaharoda na Vieniecyjanskim fiestyvali) — taksama $7-8 miljonaŭ. Nie padabajecca aŭtarskaje kino? Dyk rasiejskija błakbastery «Načny dazor» i «Dzionny dazor» byli źniatyja ŭsiaho za $4 miljony kožny.
Ale ž pryjarytety ŭ nas užo rasstaŭlenyja. «Jeŭrabačańnie» — i kropka. Jak skazaŭ u minułym hodzie Łukašenka, heta sprava nie tolki adnaho kanała. Treba padklučyć i inšyja kanały, sponsaraŭ, navat Ministerstva kultury.
Aha. Dla ŭdziełu ŭ prapłačanym konkursie.Takija spravy.
