Na kanfierencyi padčas hałasavańnia.
Śpis kandydataŭ, jakich vyłučyli dla hałasavańnia. S. Drazdoŭski, Uł.Mackievič, A.Tankačova ŭziali samaadvod.
Vyniki hałasavańnia: čornym paznačany novyja siabry kaardynacyjnaj rady. Bojka i Lednik nie prajšli.
Biełaruskija hramadskija arhanizacyi, jakija ŭvachodziać u Nacyjanalnuju płatformu, abrali novaha kiraŭnika. Im staŭ
Na kanfierencyi «Pamiž Uschodnim partniorstvam i Jeŭrapiejskim dyjałoham pa madernizacyi» 1 červienia 2013 hoda za jaho prahałasavali 37 z 44
Taksama ŭdzielniki kanfierencyi vyznačyli, chto pajedzie na Forum hramadzianskaj supolnaści ŭ Kišynioŭ hetaj vosieńniu.Usiaho zajaŭlalisia 33 biełaruskija arhanizacyi, što mienš, čym letaś. Nahadajem, papiaredni Forum pravodziŭsia ŭ Stakholmie ŭ listapadzie 2012 hoda.
Nacpłatforma (Nacyjanalnaja płatforma Foruma hramadzianskaj supolnaści Uschodniaha partniorstva, dalej — NP) dziejničaje z vosieni 2011 hoda jak svojeasablivaje abjadnańnie biełaruskich hramadskich arhanizacyj, jakija padpisali Miemarandum ab supracy. Na siońnia tudy ŭvachodziać 65 NDA.
Uładzimir Mackievič, jaki dahetul uznačalvaŭ Nacpłatformu, padčas vybaraŭ kiraŭnictva niečakana dla mnohich udzielnikaŭ zajaviŭ pra samaadvod. U kamientary «Našaj Nivie» jon patłumačyŭ heta tak:
«U mianie jość spadziavańni, što z maim vychadam z kaardynacyjnaha kamiteta praca pojdzie lepš, bolš uzhodniena. I hałoŭnaje, što tyja napruhi kanfliktnyja, što isnujuć, pamiakčejuć. Bo šmat pretenzijaŭ było mienavita da majoj asoby».
Zrešty, całkam adychodzić ad spravaŭ Nacpłatformy jon nie płanuje. Jak i nie admaŭlajecca ad lidarskich pazicyj, praŭda, ciapier niefarmalnych:
«Mnie bolš pasuje być niefarmalnym lidaram, čym zajmać farmalnuju pasadu. Nie lublu ja farmalnych pasadaŭ…».
Aproč hetaha, fiłosaf zojmiecca padrychtoŭkaj nazapašanych tekstaŭ da publikacyi. Prynamsi, afarmleńnia ŭ knižku čakajuć lekcyi pa ŭvodzinach u sistemny padychod i fiłosofiju, jakija jon vykładaje ŭ Latučym univiersitecie. A taksama — šerah tekstaŭ ab pracy Nacpłatformy.
U čym sutnać supiarečnaściaŭ?
Peŭnaje napružańnie ŭ hramadzianskaj supolnaści skłałasia paśla minułaj kanfierencyi ŭ kastryčniku 2012 hoda.
Bolšaść arhanizacyj padtrymali prapanavanuju «JeŭraBiełaruśsiu» kancepcyju raźvićcia Nacpłatformy. Adnak inšyja vystupili kateharyčna suprać.
Na dumku Mackieviča, pryncypovaje razychodžańnie — u bačańni roli NP u žyćci krainy. Jon — za toje, kab NP ułaziła ŭ najbolš balučyja pytańni sučasnaści, a nie zasiarodžvałasia na małych prajektach:
«Ja kažu i kazaŭ, što NP pavinna, adšturchoŭvajučysia ad inicyjatyvy Uschodniaha partniorstva, uziaŭšy jaje jak prystupku, ruchacca dalej da pavyšeńnia svajho ŭpłyvu nahramadska-palityčnyja pracesy ŭ Biełarusi».
Pieršapačatkovaja ideja Uschodniaha partniorstva (UP) była ŭ tym, što Biełaruś na dziaržaŭnym uzroŭni budzie ŭdzielničać ŭ supolnych ź Jeŭrasajuzam prajektach. A hramadzianskaj supolnaści advodziłasia rola naziralnika, kansultanta i ekśpierta. Adnak pakolki ni biełaruski ŭrad, ni parłamient faktyčna nie dałučylisia da prajektaŭ, prapanavanych ES (u adroźnieńnie ad Małdovy, Hruzii ci Armienii), to i ekśpiertam raboty niama.
Tamu arhanizacyjam hramadzianskaj supolnaści varta ŭziać na siabie bolš paŭnamoctvaŭ, čym mierkavałasia napačatku, patłumačyŭ Mackievič.
Jak budzie raźvivacca Nacpłatforma pad novym kiraŭnictvam?
U Nacpłatformy jość śpiektr alternatyŭ, kaža novaabrany staršynia. Maksimalnaja płanka — być adnym z upłyvovych hulcoŭ na
Adnak značnaja prysutnaść u novym składzie arhkamiteta pradstaŭnikoŭ bolš praaktyŭnaj pazicyi (hł. fota) kaža pra toje, što NP, chutčej za ŭsio, budzie brać na siabie bolš adkaznaści.
Razam z tym, Uład Vialička pryznaje, što varta zrabić pracu nad pamyłkami.
«Nie skazać, što heta samy paśpiachovy hod dla Nacpłatformy»,kaža Vialička. Usie tyja sprečki i ciažkaści, jakija źjavilisia 9 miesiacaŭ tamu, dahetul niepieraadolenyja. Ale asensavana ich škodnaść dla hramadzianskaj supolnaści. I heta pieršy krok da vypraŭleńnia situacyi, miarkuje palityk.
«Ja razumieju, nakolki dalokija pytańni Uschodniaha partniorstva ad čakańniaŭ šarahovaha hramadzianina»,kaža Vialička. Kab rastłumačyć zvyčajnym biełarusam, što jany mohuć atrymać ad UP (biaźvizavy režym, Bałonski praces, piensijnaja reforma i h.d.), patrebnaja supraca arhanizacyj hramadzianskaj supolnaści.
Što da palityčnych ambicyj novaha lidara Nacpłatformy, to ŭ siońniašnich biełaruskich umovach jon dla siabie takich pierśpiektyŭ nie bačyć. Ale i nie vyklučaje, što
Što dumajuć arhanizacyi, jakija nie padpisali kancencyju «JeŭraBiełarusi», pra los Nacpłatformy?
Aleh Hułak («Biełaruski chielsinkski kamitet») ličyć, što treba padzialać Nacpłatformu, jak reč važnuju i karysnuju, i kancepcyju, jakaja moža źmianiacca:
«Nielha budavać strukturu hramadzianskaj supolnaści pa partyjnym pryncypie niejkaha adnanačalstva kiraŭnictva hetaj supolnaściu.Za hety čas ja nie baču, što źmianiłasia, kab padtrymlivać tuju kancepcyju», kaža pravaabaronca. Nie abmiarkoŭvałasia nivodnaje surjoznaje pytańnie, a na kanfierencyjach razhladajucca vyklučna ŭnutranyja pracedury i abrańnie kiraŭnictva.
Alaksandr Milinkievič («Ruch za svabodu») patłumačyŭ «Našaj Nivie», što asnoŭnyja razychodžańni byli pa tym, što źjaŭlajecca kansalidavanaj pazicyjaj hramadzianskaj supolnaści i chto jaje ahučvaje:
«My ličyli, što ŭ hramadskim siektary niemahčyma pabudavać takuju viertykal, dzie kiraŭnictva moža vyrašać asnoŭnyja pytańni i moža mieć surjoznyja pradstaŭničyja funkcyi. My padychodzim da NP jak da placoŭki dla dyskusii, abmienu infarmacyi, padtrymki».
Niebiaśpiečna, kali bolšaść vyrašaje, jakoj budzie dumka hramadzianskaj supolnaści(dalej — HS).
«Heta nie ŭ partyi, dzie bolšaść prahałasavała i astatnija abaviazany vykonvać rašeńni bolšaści. U HS tak nie byvaje. Tut tolki kansiensusam treba prymać», kaža palityk.
Hałoŭnyja pytańni, jakija varta vyrašać razam — heta abarona ad cisku ŭłady i raźvićcio mižnarodnych adnosinaŭ, asabliva z novymi siabrami ES, jakija niadaŭna pravodzili reformy. Ich dośvied, u tym liku — jak raźvić samaarhanizacyju hramadstva, važnyja dla Biełarusi.
Supiarečnaści ŭ Nacpłatformie pryviali da taho, što ź jaje vyjšli «Biełaruski instytut stratehičnych daśledavańniaŭ» (BISS) i «Ofis za demakratyčnuju Biełaruś».
Jak patłumačyŭ ekśpiert
«Na vosień minułaha hoda było šmat rezkich zajavaŭ nakont taho, što NP musić źmianiać uładu ŭ krainie, na što kiraŭnictva NP nichto nie ŭpaŭnavažvaŭ i ni z kim jano pra hetyja zajavy nie damaŭlałasia»,patłumačyŭ Mieljancoŭ.
«Tamu šerah arhanizacyj, jakija tady krytyčna pastavilisia da kancenpyi, vykazali pieraściarohu, što ich imionami prykryvajucca pry viadzieńni niejkich palityčnych dziejańniaŭ, čaho nie chaciełasia b. Bo NP, jak jana abmiarkoŭvałasia niekalki hod nazad, — heta kamunikacyjnaja placoŭka, nie bolš za toje».
Mieljancoŭ padkreśliŭ, što BISS hatovy supracoŭničać z Nacpłatformaj, kali heta budzie tyčycca raspracoŭki rekamiendacyj ci praviadzieńnia daśledavańniaŭ.
Jak budzie raźvivacca płatforma, pakul skazać ciažka: na apošniaj kanfierencyi kankretnych zadač, płanaŭ, hrafikaŭ pryniata nie było. Na dumku Mieljancova, z prychodam Vialički naŭrad ci jaje kurs značna źmienicca.
Pravaabaronca Uładź Łabkovič (pravaabaronca-viasnoviec) kanstatuje, što za 8 miesiacaŭ pamiž kanfierencyjami situacyja istotna nie źmianiłasia:
«Na žal, dahetul nielha skazać, što NP stała toj placoŭkaj, dzie abdyłosia jadnańnie HS i salidarnyja dziejańni jaje b ŭzmacnili».
Razam z tym,
raduje, što padčas vystupaŭ jak byłoha, tak i novaha kiraŭnikoŭ Nacpłatformy ŭsie hetyja sprečnyja momanty ŭrešcie rešt prahučali.
Zaraz ad novaabranaj kaardynacyjnaj rady zaležyć, nakolki situacyja vypravicca.
Nacyjanalnaja płatforma na siońnia nie nastolki cikavaja biełaruskim arhanizacyjam. Prynamsi, nie ŭsie viadomyja ŭ Biełarusi NDA ŭziali ŭdzieł u kanfierencyi. Pra heta śviedčyć i małaja kolkaść zajavaŭ na ŭdzieł u Forumie ŭ Kišyniovie.
«Varta viarnucca da Miemaranduma, jaki zaćviardžaŭsia pry stvareńni NP. Pytańnie ijerarchii, administravańnia pavinna być źmieniena»,ličyć Łabkovič.
Najbolšaja prablema hramadskaha siektaru Biełarusi — małaja padtrymka z boku nasielnictva, ličyć Siarhiej Mackievič («Asambleja NDA»), siabra kaardynacyjnaj rady NP:
«My ŭ małoj stupieni jość pradstaŭniki metavych hrupaŭ».Dziejnaja situacyja ŭ krainie nie spryjaje prytoku novych ludziej.
«Kab pryjści ŭ hramadski siektar, treba pierastupić vialiki barjer. Heta nie prosta, hruba kažučy, padniać svaju z…u i pačać rabotu, a jašče treba być hatovym da niejkich represijaŭ z boku ŭładaŭ».
Dzie ž šukać aktyvistaŭ? Kali my žadajem mieć zdarovaje hramadstva, pavinny być instytucyi, jakija buduć zajmajucca vychavańniem adkaznaści i aktyŭnaści. Na žal, škoła heta amal nie robić, chutčej, naadvarot, ličyć ekśpiert. Tamu hramadzianskaja adukacyja — adna ź pieršasnych zadač biełaruskaha treciaha siektaru.
