Jašče niekalki hadoŭ tamu Viaśninka była zakinutym rajonam na ŭskrajku Minska. Takaja sabie vioska ŭ miežach stalicy — raźbitaja daroha pamiž pachisnutymi chatkami dy hihanckija aharody navokał. Choć miesca kazačnaje: sto mietraŭ da vadaschovišča, paŭkiłamietra da praśpiekta Pieramožcaŭ, kiłamietr da elitnych Drazdoŭ.
Zrešty, Viaśninka doŭhi čas nasamreč była vioskaj. Ale ŭ 1975 hodzie miascovy kałhas likvidavali, a siem dziasiatkaŭ chat uklučyli ŭ miežy horada.
Ź ciaham času ziamla daražeła, i da jaje pačali pryhladacca bahatyja biełarusy. Viaśninkaŭcy z radaściu pahadžalisia na prodaž. Dziakujučy atrymanym hrošam jany mahli zabiaśpiečyć biaźbiednaje isnavańnie i sabie, i dzieciam. Novyja haspadary znosili staryja chaty, a na ich miescy budavali katedžy.
Kali košt učastkaŭ dasiahnuŭ $300-400 tysiač, u spravu ŭmiašałasia ŭłada. Čynoŭniki prydumali płan uščylnieńnia Viaśninki i letaś vynieśli jaho na hramadskaje abmierkavańnie.
Sutnaść prajekta była ŭ tym, kab narezać u rajonie kala 40 novych učastkaŭ. Niekatoryja — na pustym miescy, niekatoryja — zamiest aharodaŭ ciapierašnich žycharoŭ. A jašče niekalki samych prestyžnych damoŭ vyrašyli pabudavać naŭprost na bierazie vadaschovišča.
Zhodu žycharoŭ atrymać nie ŭdałosia. Ale kalektyŭnyja zvaroty suprać farmiravańnia novych učastkaŭ zadavolvać nie stali.
Pačalisia budaŭničyja pracy. Ich mierkavałasia zakončyć u mai 2014 hoda, adnak ukłaścisia ŭ terminy nie ŭdajecca.
Zasialeńnie pierad vysialeńniem
Jak vyhladaje Viaśninka ciapier? Heta dziŭnaja miašanka katedžaŭ i razvaluchaŭ, haspadary jakich čakajuć kupcoŭ.
Paŭsiul idzie budoŭla. Ekskavatar raŭniaje piasok dla prakładki novaj darohi, u brudzie kołam staić hruzavik, kiroŭca jakoha pryvioz budmateryjały da adnaho z katedžaŭ, ale nie raźličyŭ, što prajezdu faktyčna niama.
Kala kałonki na rahu vulicy Viaśninka i zavułka Viaśninka (pobač jość i prajezd Viaśninka) mužčyna ŭ śpiecvopratcy nabiraje vadu ŭ viodry. «Tut što, z usich damoŭ da kałonki biehajuć?» — pytajusia ŭ jaho. «Dy nie, — uśmichajecca toj, — u nas u chacie truba pramierzła, dyk da viasny i chodzim ź viodrami».
Haspadary chat nie ŭkładajuć hrošaj u biahučy ramont: našto, kali budynak nieŭzabavie źniščać? Pra toje, što mnohija viaśninkaŭskija damy čakaje znos, miascovyja žychary pačali zdahadvacca niekalki hadoŭ tamu. I padyšli da hetaha pytańnia ŭ poŭnym uzbrajeńni. Ledź nie kožnaja chałupa na ŭsialaki vypadak terminova pierarehistroŭvałasia ŭ «šmatkvaterny dom». Sprava nieskładanaja — zrabić dadatkovy ŭvachod u chatu i prapisać tudy svajakoŭ, kab paśla, pry znosie, atrymać žyllovuju kampiensacyju na kožnaha.
«Čynoŭniki ŭ vykankamie ad złości ledź nie łopalisia, — rahočuć viaśninkaŭcy. — Jak znosili apošniuju chatu na zavułku, dyk tam siem saŭłaśnikaŭ naličyli! A ichnija susiedzi navat babulu adniekul z Varoniežskaj vobłaści pryvieźli: voś, maŭlaŭ, joj taksama kvatera treba!»
Płan zabudovy. Biełyja damy — staryja, čyrvonyja płanujecca pabudavać.
«Bolš za $400 tysiač nie płaciać»
Ale nie ŭsim «pašancavała» pajści pad znos i atrymać harantavanuju kampiensacyju ad dziaržavy. Tyja, čyje damy, pavodle hienpłana, acalejuć, sami šukajuć kupcoŭ. Na siońnia ŭ bazie ryełtarskich ahienctvaŭ jość ź dziasiatak prapanovaŭ ad viaśninkaŭskich pradaŭcoŭ — ad 300 da 700 tysiač dalaraŭ.
Za kolki ž jany realna hatovyja addać svaju ziamlu? «U abjavie možna što zaŭhodna pisać, ale pakul što nichto z susiedziaŭ bolš za $400 tysiač nie atrymaŭ», — pryznajecca žycharka adnoj sa starych chatak. Budynak naležyć nie joj, a bratu byłoha muža. «Mnie ŭsio adno, chaj jany choć za $100 tysiač pradajuć, — kaža žančyna. — Ale ja adrazu skazała: kuplajcie mnie dvuchpakajovuju kvateru i mašynu — i ja sychodžu».
Realnaj rynkavaj cany nie viedaje nichto. Bahatyja kupcy nie chočuć «śviacić» svaje hrošy, tamu ŭ damovach ab kupli prosiać pradaŭcoŭ pisać niesapraŭdnyja sumy.
Naprykład, adzin z nadziełaŭ byŭ pradadzieny nibyta mienš čym za $8000. U dakumient prosta zapisali pryhožuju ličbu ŭ biełaruskich rublach.
Tak zrabiła hramadzianka Biełarusi Aliviera Niadzielkavič, pradstaŭnica siamji Karyčaŭ — samych bahatych biznesmienaŭ Sierbii časoŭ Słabadana Miłošaviča. Bahaćcie bratoŭ Karyčaŭ tady aceńvałasia ŭ $4 miljardy. Ciapier adzin ź ich, Drahamir, ličycca hanarovym konsułam Biełarusi ŭ Biełhradzie.
Pobač ź joj chapaje i inšych bahatych ludziej. «Voś tut u nas juvielirny kvartał, — pravodzić «ekskursiju» pa Viaśnincy miascovaja žycharka. — Dyrektar «Zika» (Ihar Zajcaŭ — «NN») kupiŭ spačatku adzin dom, paśla druhi. Abjadnaŭ učastki, pastaviŭ vysoki płot. Praź niekalki damoŭ i jahony namieśnik pasialiŭsia. A voś tut, kala samaha voziera, miljanier z «Piataha elemienta» (Andrej Bałabin — «NN») žyvie. Dobry čałaviek, nivodnaha drennaha słova pra jaho nie čuła».
Słavutaść Viaśninki — 75-hadovaja babula, jakaja vykupiła adrazu dva ŭčastki na supraćlehłych kancach rajona. Ahułam zapłaciła bolš čym paŭmiljona dalaraŭ.
Ale bahatyja taksama płačuć. Inšy jaje katedž na bierazie Cnianskaha vadaschovišča hod tamu byŭ aryštavany pa pastanovie śledčaha KDB.
Ci pasielicca tut Ładućka?
Biznesmieny — niabiednyja ludzi. Toje, što jany vykuplajuć zvyšdarahija ziamielnyja ŭčastki, pytańniaŭ nie vyklikaje. A voś kali b heta samaje rabili čynoŭniki, padatkovaja inśpiekcyja atrymała b našmat bolš pracy. Adkul, naprykład, u ministra finansaŭ Andreja Charkaŭca voźmucca $300 tysiač dla kupli?
Vyjście ź situacyi było znojdzienaje prostaje. Jak i dziesiać hadoŭ tamu padčas budaŭnictva «Carskaha siała» ŭ Drazdach, čynoŭniki i inšyja nabližanyja da ŭłady asoby atrymlivajuć učastki dla budaŭnictva prosta tak. Moža, i nie za prosta tak, ale daviedacca ŭmovy vydzialeńnia ziamli hramadskaści niemahčyma. Takija dazvoły afarmlajucca rašeńniami Minharvykankama, jakija adsutničajuć u adkrytych rejestrach pryniatych dakumientaŭ.
Miascovyja žychary miž saboj abmiarkoŭvajuć, chto stanie ich susiedziami. «Praz try chaty ad mianie Azaranku možacie sustreć… A voś tam, kažuć, niechta z prakuroraŭ ziamlu ŭziaŭ», — pakazvaje rukoj žycharka adnoj sa starych chatak. Nazyvać proźvišča patencyjnaha susieda jana nie choča. Davodzicca spravakavać jaje: «Jaki prakuror? Ładućka ž tam budujecca…» «Dy nie, Ładućka voś tam, kala bieraha budzie! — raptam pryznajecca jana i adrazu ŭdakładniaje: — Ale my ničoha nie bačyli i nie čuli».
Novyja žychary
Prava ŭłasnaści na ziamlu na siońnia aformili tolki niekalki čynoŭnikaŭ i nabližanych da ŭłady asobaŭ. Pakazalna, što ziamlu pad budaŭnictva Minharvykankam vydaŭ bolšaści ź ich jašče za hod-dva da praviadzieńnia hramadskich słuchańniaŭ.
Jašče ŭ 2011-m učastak u «novych Drazdach» zajmieŭ udzielnik bijatłonnaj kamandy Łukašenki na «Minskaj łyžni» Siarhiej Bułyhin. Saviecki bijatłanist pachodzić z Novasibirskaj vobłaści, adnak u 20-hadovym uzroście pierabraŭsia ŭ Minsk. U składzie estafietnaj savieckaj zbornaj jon pieramahaŭ na Alimpijadzie-1984 i niekalkich čempijanatach śvietu, adnak u indyvidualnych spabornictvach mieŭ horšyja vyniki. Paśla zakančeńnia karjery spartsmien zaniaŭsia biznesam. A ŭ 1998 uvajšoŭ u kiraŭnictva Biełaruskaj fiederacyi bijatłona, jakuju tradycyjna kuryruje KDB. Ciapier Bułyhin — pieršy namieśnik Valeryja Vakulčyka pa fiederacyi.
Praz hod elitnaja ziamla dastałasia hramadzianinu Rasii, dziaržaŭnamu sakrataru sajuznaj dziaržavy Hryhoryju Rapotu. Bolš za 30 hadoŭ svajho žyćcia jon pryśviaciŭ zamiežnaj vyviedcy ŭ savieckim KHB i rasijskim FSB, a paśla praciahvaŭ słužbu i ŭ Ministerstvie handlu, i ŭ Ministerstvie navuki.
Prychilnik doŭhaj pracy na adnym miescy i jašče adzin ziemleŭłaśnik, zhadany vyšej Andrej Charkaviec. Syn namienkłaturnaha rabotnika, jon paśla zakančeńnia narhasa ŭ 1985-m pryjšoŭ u Ministerstva finansaŭ. Za 29 hadoŭ Charkaviec dasłužyŭsia da pasady ministra. Pavodle mierkavańnia ekśpiertaŭ, čynoŭnik źjaŭlajecca pradstaŭnikom «libieralnaha» kryła ŭ biełaruskim uradzie.
Svaje 15 sotak atrymaje i homielski juryst Alaksandr Fiedarcoŭ. Jaho imia nie takoje viadomaje, choć jon amal dziesiacihodździe zajmaje pasadu pieršaha namieśnika staršyni Viarchoŭnaha Suda. Fiedarcoŭ — toj samy čałaviek, jaki ŭ kancy 2011 čatyry hadziny začytvaŭ rasstrelny vyrak Dźmitryju Kanavałavu i Uładzisłavu Kavalovu.
Na ŭźbiarežžy
Pieršaja bierahavaja linija —samaja darahaja ziamla ŭ Viaśnincy. Jaje pačali razdavać jašče siem hadoŭ tamu. Tady ŭčastak pad budaŭnictva zajmieŭ adzin z samych upłyvovych biełaruskich biznesmienaŭ, staršynia rady dyrektaraŭ «Amkadora» Alaksandr Šakucin. Za niekalki hadoŭ na placoŭcy vymachaŭ hihancki čatyrochpaviarchovik (kali ličyć z cokalnym paviercham) ahulnaj płoščaj bolš za 1000 m2!
Nieŭzabavie pobač pačaŭ budavacca tenisist Siarhiej Ciacieryn. U savieckija časy jon dasiahaŭ jakich-nijakich vynikaŭ na junijorskim uzroŭni, a ŭ niezaležnaj Biełarusi ŭznačaliŭ zbornuju. Upłyvovaść jamu pryniesła fakultatyŭnaja praca — Ciacieryn vučyŭ tenisu Alaksandra Łukašenku. Ciapier jon zaŭsiodny ŭdzielnik pajezdak kiraŭnika dziaržavy na adpačynak u Sočy.
Prademanstravać trenierskaje majsterstva Ciacierynu najlepš udałosia ŭ 2004-m, kali mužčynskaja zbornaja Biełarusi siensacyjna dajšła da paŭfinału Kubka Devisa, atrymaŭšy bliskučuju pieramohu nad Rasijaj.
Doŭhi čas jon pracuje namieśnikam staršyni Fiederacyi tenisa Biełarusi, jakuju, darečy, ciapier uznačalvaje Alaksandr Šakucin.
Pryziemisty katedž Ciacieryna staić na ŭskrajku, chavajučysia za płotam. Kali pahladzieć pa spadarožnikavych kartach, to adlehłaść ad jaho da vady składaje ŭsiaho 30 mietraŭ! Adnak prajekciroŭščyki pierakonvajuć, što heta navat zamnoha, było b dastatkova i 18 mietraŭ da vadaschovišča.
Raniej Šakucinu ź Ciacierynym i ich haściam davodziłasia prabiracca da doma pa hravijcy pad «kirpič». Ciapier da ich katedžaŭ prakładajuć asfaltavanuju darohu. Kab zrabić adhalinavańnie vulicy Viaśninka, daviałosia znosić dom i adsialać žycharoŭ. Viadoma ž, za biudžetny košt.
Pavodle pryniataha hienpłana, uzdoŭž bieraha, pobač z Šakucinym i Ciacierynym, zmohuć pasialicca jašče siamiora čałaviek.
Niekatoryja z hetych katedžaŭ užo amal dabudavanyja i čakajuć svaich upłyvovych haspadaroŭ. Nahadajem, nijakija adkrytyja aŭkcyjony pa vydzialeńni ziamli nie pravodzilisia.
* * *
Top-5 samych admietnych katedžaŭ Viaśninki
Špacyrujučy pa vulicach Viaśninki, možna ŭbačyć katedžy samych roznych architekturnych stylaŭ. Vašaj uvazie prapanujecca piać samych aryhinalnych budynkaŭ. Kožny ź ich prakamientavała architektar Alaksandra Bajaryna.
Toj samy hihancki dom Alaksandra Šakucina (vyhlad zzadu).
«Ź minusaŭ tut płoski fasad, zanadta płoskija i drobnyja nakładnyja elemienty vakoł voknaŭ, maleńkija vokny — adčuvajecca niejkaja ahulnaja aŭtarskaja nierašučaść. Koleravaje rašeńnie spakojnaje, što niejak prycharošvaje vyhlad pacyjenta».
«Pieršaje žadańnie — admović hetamu budynku ŭ pravie nazyvacca architekturaj. Niezrazumieła, dla jakoj funkcyi zadumanaja heta pabudova. Dyjahnaz — cyhanščyna ŭ vopratcy kłasiki. Śmieła, chvostka, ale vydatki pajšli na hłum».
«Zdavalniajučaja adaptacyja internacyjanalnaha stylu da biełaruskaha klimatu. Adaptacyju vydajuć pamiery, pryviazka akna na pravaj častcy fasada i leśvica, jakoj u takim vyhladzie ŭ dadzienym typie architektury nie byvaje. Ale dobry budynak, stanoŭčy».
«Sučasnyja materyjały adpaviadajuć formie i kampazicyi. Navat pry takoj zmročnaści stanoŭča pracuje manalitnaje vobraznaje rašeńnie abjemu jak sukupnaści ŭsich dastupnych pozirku elemientaŭ. Usio idealna! Kali jašče ŭdała vykanany łandšaftny dyzajn, prajekt možna adnieści da najlepšych u krainie».
«Davoli simpatyčny dom, jaki adpaviadaje tendencyjam budavać nievialiki pa ahulnaj płoščy adnapaviarchovik, mažliva, ź nievialikaj častkaj druhoha paviercha. Kolery eksterjeru siabrujuć, aharodža ŭ harmonii z fasadami — heta raduje! Jakasnaja praca architektara vidavočnaja pa dalikatnym vykarystańni materyjałaŭ dla azdableńnia. Heta tolki zdajecca, što katedž ścipły, nasamreč jon poŭny samapavahi i adčuvańnia hodnaści.
Ale budaŭnictva takoha raspłastanaha katedža — darahoje zadavalnieńnie. Mury druhoha paviercha kaštujuć mienš za dach. Taki dom bližej da elitnaha, čym dvuchpaviarchovy. Leśvica marnuje siły, enierhiju, čas, bo kali zabyli niešta na 2-im paviersie, daviadziecca znoŭ adličvać dva maršy ŭvierch i ŭniz. Lubyja prystupki — heta namahańni, tamu idealnaje elitnaje žytło — biez prystupak».
