25 lipienia ŭ pasolstvie Ukrainy ŭ Biełarusi prajšoŭ kruhły stoł pad nazvaj «Ci isnuje tak zvanaja Navarosija? Etničnaja i moŭnaja situacyja ŭ paŭdniova-ŭschodnich rehijonach Ukrainy».
Pasoł Ukrainy ŭ Biełarusi Michaił Ježel.
Kruhły stoł byŭ arhanizavany, kab na padstavie navukovych śviedčańniaŭ abmierkavać, nakolki kancept «Navarosii» jak spradviečna rasijskich ziemlaŭ maje pad saboj histaryčny i etnahrafičny padmurak. Hety tezis apošnim časam aktyŭna naviazvajecca rasijskaj dziaržaŭnaj prapahandaj.
Na kruhły stoł byli zaprošany pradstaŭniki biełaruskaj navukovaj i tvorčaj intelihiencyi, siabry ŭkrainskaj dyjaspary ŭ Biełarusi.
«Hetymi dniami pilnaja ŭvaha paviernuta da Ukrainy i taho, što adbyvajecca na jaje terytoryi. Dalejšaje razhortvańnie padziej budzie mieć značeńnie dla ŭsiaho śvietu. Nichto nie moh saśnić i ŭ kašmary, što Rasija adbiare va Ukrainy Krym i budzie dalej raźviazvać ź joj vajnu, a my atrymajem vał hiebielsaŭskaj prapahandy.
Asnoŭnymi punktami hetaj prapahandy jość pakazać ukraincaŭ vyludkami-fašystami, jakija katujuć i zabivajuć niavinnych ludziej, a taksama pakazać Rasiju jak abaroncu «ruskaha miru».
U źviazku z hetym uźnikła šmat infarmacyi pra Navarosiju jak spradviečnuju ruskuju terytoryju. Mnohija biełarusy nie vierać rasijskim ŚMI, adnak infarmacyi ŭsio adno nie chapaje. Tamu, na žal, rasijskaja prapahanda maje vialiki ŭpłyŭ u Biełarusi», — akreśliła prablemnaje pole maderatarka sustrečy pismieńnica Natałka Babina.
Udzielnikaŭ kruhłaha stała taksama pavitaŭ pasoł Ukrainy ŭ Biełarusi Michaił Ježel. Jon prapanavaŭ zładzić chvilinu maŭčańnia ŭ pamiać 298 čałaviek, jakija zahinuli ŭ avijakatastrofie małajzijskaha «Boinha» ŭ minuły čaćvier.
Zatym z dakładami vystupili biełaruskija navukoŭcy.
Viktar Kachnovič.
Dacent BDU i kandydat histaryčnych navuk Viktar Kachnovič raskazaŭ prysutnym pra historyju źjaŭleńnia nazvy «Navarosija».
Historyk patłumačyŭ, što hetaja nazva źjaviłasia paśla dałučeńnia Rasijskaj Impieryjaj terytoryi sučasnaj Uschodniaj Ukrainy i Kryma i stvareńnia Navarasijskaj hubiernii ŭ 1764 hodzie. «Hetaja nazva ŭžyvałasia da pačatku XX stahodździa, kali za savieckim časam ukrainskija historyki pryznali, što termin «Navarosija» atajasamlivajecca ź impierskim časam i stali vykarystoŭvać zamiest jaho nazvu Uschodniaja Ukraina», — skazaŭ Kachnovič.
Fiodar Klimčuk.
Viktar Kachnovič i starejšy navukovy supracoŭnik instytuta movaznaŭstva imia F.Skaryny Fiodar Klimčuk zaŭvažyli, što i ŭ XIX stahodździ, i ciapier bolš za 70% nasielnictva terytoryi «Navarosii» składajuć etničnyja ŭkraincy. Vyklučeńniem źjaŭlajucca tolki Danieck, dzie rasijcaŭ bolš za ŭkraincaŭ (48 i 46% adpaviedna), i Łuhansk, u jakim žyvie 50% ukraincaŭ i 47% rasijcaŭ.
«Tamu etnična i histaryčna nazyvać hetyja ziemli Navarosijaj nielha», — reziumavaŭ historyk Kachnovič.
Alaksiej Łastoŭski.
Adnak kandydat sacyjałahičnych navuk Alaksiej Łastoŭski, jaki źjaŭlajecca starejšym navukovym supracoŭnikam daśledčyckaha instytuta «Palityčnyja śfiera» zakranuŭ važnuju prablemu samaidentyfikacyi i histaryčnaj pamiaci nasielnictva Danbasa.
U šmathadovym paraŭnalnym sacyjałahičnym daśledavańni žycharoŭ Lvoŭskaj i Danieckaj abłaściej było vyśvietlena, što žychary Danieckaj vobłaści majuć macniejšuju rehijanalnuju identyčnaść. Na dadzieny momant kala 70% ź ich u pieršuju čarhu ŭśviedamlajuć siabie žycharami Danbasa. Taksama žychary hetaj vobłaści ličać, što mienavita Danbas musić być uzoram dla dalejšaha raźvićcia Ukrainy, a bolšaść danbascaŭ upeŭniena, što Danieckaja vobłaść była b bahaciejšaja, kab nie ŭvachodziła ŭ skład Ukrainy.
Pieršaja sakratarka pasolstva Ukrainy ŭ Biełarusi Maryja Hucała raskazvała pra mify, stvoranyja rasijskaj prapahandaj.
«Ciapier ža na žycharoŭ Danieckaj vobłaści masiravana ŭździejničaje rasijskaja prapahanda. Pavodle dadzienych za sakavik hetaha hoda, 73% žycharoŭ Danieckaj vobłaści ličać «Pravy siektar» vajskovaj arhanizacyjaj, jakaja maje vialiki ŭpłyŭ na ŭładu i pahražaje Ukrainie. Taksama vielmi nizkaja padtrymka jeŭraintehracyi. Hety nakirunak źniešniaj palityki padtrymlivajuć tolki 10% žycharoŭ Danieckaj vobłaści. Tamu paśla zakančeńnia ATA ŭkrainskim uładam nieabchodna prykłaści vialikija vysiłki, kab paśpiachova intehravać dadzieny rehijon u skład krainy», — padsumavaŭ Łastoŭski.
Paśla dakładaŭ adbyłasia karotkaja dyskusija, hałoŭnaj temaj jakoj stała niemahčymaść supraćstajać rasijskaj prapahandzie navukovymi źviestkami i tym samym upłyvać na hramadskaje mierkavańnie. Niekatoryja vykazvalisia za vykarystańnie zbroi praciŭnika suprać jaho ž, to bok za vykarystańnie ŭkrainskaj prapahandy dla baraćby z rasijskaj. Adnak taki punkt hledžańnia nie znajšoŭ šyrokaj padtrymki.
Ihar Babkoŭ.
«Intelektuały i ludzi kultury, 99% maich znajomych padtrymlivajuć Ukrainu, bo dobra razumiejuć, chto ahresar. Intelektuała nie padmanuć prapahandaj.
Prablema jakraz z asnoŭnaj masaj nasielnictva, jakaja hladzić telebačańnie. Navukovyja dakłady tut nie dapamohuć. Ale hetyja dakłady — vialikaja mudraść. Adna sprava stanavicca na ŭzrovień Rasii, stvarać novyja mify. Ale heta nie vyjście dla Biełarusi. Bo biełarusy nie za Rasiju.
Ja liču, što nieabchodnym srodkam moža stać asimietryčny pazityŭny adkaz pad nazvaj «Zrazumieć Ukrainu». Možna abvieścić, naprykład, hod ukrainskaj kultury ŭ Biełarusi. Biełaruskija ŭłady zajmajuć pazityŭna-niejtralnuju pazicyju. Jany nie buduć vieści antyprapahandu. Ale i Šaŭčenku zabaraniać nie stanuć.
Možna źniać na videa toj ža dakład pra impierskija karani Navarosii i vykłaści jaho ŭ internet, kab ludzi mieli dostup da infarmacyi. Ale nielha histeryć», — padzialiŭsia svaimi dumkami ab mahčymych krokach dziejańnia ŭ baraćbie suprać antyŭkrainskaj prapahandy piśmieńnik Ihar Babkoŭ.
Ideju pašyreńnia kulturnaj placoŭki dla raspaŭsiudu praŭdzivaj infarmacyi ab situacyi va Ukrainie padtrymaŭ i pasoł Michaił Ježel. Jon anansavaŭ praviadzieńnia padobnych mierapryjemstvaŭ hetaj vosieńniu.
