Pieršymi pamiać słuckich paŭstancaŭ 24 listapada ŭšanavali ŭdzielniki pajezdki pa miaścinach, dzie adbyvałasia paŭstańnie, arhanizavanaj respublikanskim hramadskim abjadnańniem «Biełaruskaje dobraachvotnaje tavarystva achovy pomnikaŭ historyi i kultury», partyjaj BNF i hramadskim arhkamitetam pa ŭviekaviečvańniu pamiaci achviaraŭ stalinskich represij.

U padarožžy, jakoje pralahała pa maršrutu vioski Hrozava i Siemiežava (Kapylski rajon) — Čyrvonaja Słabada (Salihorski rajon) — Słuck — Staryja Darohi, pryniali ŭdzieł kala sta čałaviek. U Starych Darohach na adkryćcio pamiatnaha znaka hierojam Słuckaha zbrojnaha čyna da ich dałučylisia žychary Słucka i Salihorska.

Uračystaje mierapryjemstva adbyłosia ŭ pryvatnym muziei Anatola Biełaha. Na im taksama prysutničała ataše ambasady Čechii ŭ Biełarusi Jana Paŭłava. Haspadar, jaki, darečy, źjaŭlajecca aŭtaram pamiatnaha znaka sumiesna sa svaim bratam Michaiłam Biełym i mastakom‑afarmicielem Uładzimieram Karavackim, u razmovie z žurnalistam «Salidarnaści» skazaŭ, što ideja stvareńnia pomnika słuckim paŭstancam była ahučana im ŭ presie jašče ŭ 1992 hodzie.

«Byŭ abjaŭleny konkurs, u jakim pryniaŭ udzieł adziny skulptar Michaił Ińkoŭ. Jon stvaryŭ rabočuju madel pomnika. Na žal, toj prajekt nie byŭ vykanany z‑za adsutnaści hrošaj. Zaraz ja ščaślivy, što ažyćciaviŭ svaju daŭniuju zadumu», — havoryć Anatol Bieły.

Pamiatny znak ujaŭlaje saboj vycinanku pa mietału (płaskasnuju skulpturu) pamieram 3 na 2,5 mietry, ustalavanuju na vyšyni siem mietraŭ na dachu doma‑muzieja. Na šaścikancovy kryž śviatoj Jeŭfrasińni Połackoj pakładziena vyjava paŭstanca. Jon hinie, ale rukoj zasłaniaje staražytny biełaruski hierb «Pahonia», źmieščany ŭ centry piačatki «Časovaj rady Słuččyny Biełaruskaj Narodnaj Respubliki». U asnovie znaka napisana: «Tym, chto pajšoŭ pamirać, kab žyła Baćkaŭščyna».

Kab uskłaści vianok i kvietki da znaka, maleńkamu chłapčuku Vitaŭtu pryjšłosia ŭźbiracca pa leśvicy. Anatol Bieły źviarnuŭsia da słucakoŭ z prapanovaj pakłapacicca znajści ŭ horadzie siadzibu i ŭstalavać na joj taki pomnik.

Na naša pytańnie, ci vioŭ spadar Bieły havorku pra hetaje z administracyjaj Słuckaha rajvykankama, surazmoŭca adkazaŭ:

«Ja da ich nie źviartaŭsia. Niekalki hadoŭ tamu ja pieradaŭ u Słuck pomnik słuckim tkačycham, i pa siońniašni dzień, jak kažuć: «ni otvieta, ni privieta». Jany chacieli ŭstalavać jaho na miescy, dzie stajaŭ pomnik Žukavu, ale ja na hetaje zhody nie dam. Na miescy, dzie vitaje duch pałača biełaruskaha narodu, pastavić pomnik brendu Słucka — heta suprać majho sumleńnia».

Pamiatny znak — nie adziny ekspanat u Staradarožskim muziei, jaki pryśviečany padziejam 1920 hoda na Słuččynie. U ekspazicyi pradstaŭleny kala 90 partretaŭ paŭstancaŭ, stvoranych mastakami Anatolem Kryvienkam i Alesiem Cyrkunovym.

Hramadski dziejač Viačasłaŭ Siŭčyk vykazaŭ zadavalnieńnie vandroŭkaj:

«27 listapada, dzień Słuckaha zbrojnaha čyna, ŭžo daŭno zamacavaŭsia ŭ nacyjanalnym kalendary Biełarusi. I vielmi dobra, što jość tradycyja najnoŭšaha času, kali biełaruskija patryjoty naviedvajuć kryžy, pastaŭlenyja ŭ 1990‑ch hadach u pamiać ab zmaharach Słuckaha zbrojnaha čyna ŭ Hrozava, Siemiežava i Vyzna. Śviatkujučy hetuju datu, my nie tolki ŭšanoŭvajem pamiać našych prodkaŭ, my jašče zakładajem vielmi dobry padmurak pad budučyniu, bo słuččaki paŭstali, kab žyła Biełaruś».

Śviatar niezarehistravanaj Biełaruskaj aŭtakiefalnaj pravasłaŭnaj carkvy prataijerej Leanid Akałovič aśviaciŭ pamiatny znak i siadzibu muzieja.

Na nastupny dzień 25 listapada ŭ Słucku kala budynka miascovaha krajaznaŭčaha muzieja aktyvisty Kansiervatyŭnaj chryścijanskaj partyi BNF razam z Salihorskaj supołkaj «Maładoha fronta» praviali svoj mitynh, pryśviečany 87‑ym ŭhodkam Słuckaha zbrojnaha čyna. Ich akcyja była nie takoj masavaj, jak u minułym hodzie. Udzieł u joj pryniali kala šaścidziesiaci čałaviek razam ź miascovymi žycharami. Pradstaŭniki miascovaha Tavarystva biełaruskaj movy razdavali minakam buklety pra padziei 1920 hoda, kali bolš za 10 tysiač paŭstancaŭ zmahalisia suprać balšavikoŭ za volu i niezaležnaść Biełarusi.

Uviečary, kali ściamnieła, u Słucku prajšła jašče adna akcyja, jakuju arhanizavali aktyvisty niezarehistravanaj arhanizacyi «Pravy aljans». Za budynkam muzieja jany zrabili salut, a paśla prajšli pad ściahami da pierakryžavańnia vulic Lenina i Žukava.

Taciana Husieva, «Salidarnaść»

***
sabolka_slucki_1_071126 (44K)
Hrozaŭ. Franak Viačorka začytvaje list ad Ivonki Surviłły,
nakiravany ŭdzielnikam śviatkavańnia ŭhodkaŭ Słuckaha zbrojnaha čynu.

sabolka_slucki_2_071126 (39K)
Hrozaŭ

sabolka_slucki_3_071126 (35K)
Hrozaŭ

sabolka_slucki_4_071126 (29K)
Hrozaŭ

sabolka_slucki_5_071126 (56K)
Siemiežava

sabolka_slucki_6_071126 (47K)
Siemiežava

sabolka_slucki_8_071126 (42K)
Vyzna. Anton Astapovič — kiraŭnik Biełaruskaha Dabraachvotnaha Tavarystva
Achovy Pomnikaŭ Historyi i Kultury. Adzin z arhanizataraŭ vandroŭki pamiaci.

sabolka_slucki_10_071126 (37K)
Vyzna. Leanid Akałovič — śviatar Biełaruskaj Aŭtakiefalnaj
Pravasłaŭnaj Carkvy. Padčas vandroŭki im byli aśviečany miescy pamiaci
Słuckaha zbrojnaha čynu ŭ Hrozavie, Siemiežavie, Vyźnie i Starych Darohach.

sabolka_slucki_11_071126 (66K)
Tut stajaŭ kryž. Jon źnikaje nia pieršy raz. Mieścičy kivajuć na «baciušku».

sabolka_slucki_12_071126 (33K)
Słucak. Budynak, dzie ŭ 1920 h.
było pryniataje rašeńnie ab pačatku paŭstańnia.

sabolka_slucki_13_071126 (29K)
Słucak

sabolka_slucki_14_071126 (47K)
Staryja Darohi. Anatol Bieły sustrakaje haściej.

sabolka_slucki_15_071126 (33K)
Staryja Darohi

sabolka_slucki_16_071126 (32K)
Staryja Darohi. Na dachu muzeju ŭstalavany stylizavany kryž

sabolka_slucki_17_071126 (45K)
Staryja Darohi. Častka muziejnaj ekspazycyi.

Fota Vitala Sabolki

Fotamateryjał dasłany ŭ «Narodnyja naviny».
Dasyłajcie na [email protected] vašy fatazdymki. Źmiaščajcie narodnyja naviny. Paviedamlajcie pra pilnyja zdareńni na telefony
(029) 707-73-29,
(029) 613-32-32,
(017) 284-73-29
Chaj ludzi ŭbačać vašymi vačyma!

Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0