28 traŭnia spoŭniłasia 90 hadoŭ najstarejšamu biełaruskamu śviataru ŭ zamiežžy ajcu Kastusiu Maskaliku. Pakručastyja losy vajennaha pakaleńnia kidali ajca Kastusia pa šyrokim śviecie, ale nia zdoleli pachisnuć jahonaje hłybinnaje biełaruskaści.

Dziacinstva j junactva było zakałychanaje niaśpiešnym zachodniebiełaruskim miastečkam Harodziejem (siońnia ŭ Niaśviskim rajonie), tak niaŭdała pierazvanym Savietami na Haradzieju, i hetaja tutejšaja niaśpiešnaść stałasia adnoj z samych paznavalnych rysaŭ ajca Kastusia. Jon tak i nie navučyŭsia adpaviadać šalonym vibracyjam sučasnaha śvietu, nazaŭsiody zastaŭšysia tam, u svaim usio bolš i bolš dalokim dziacinstvie.

Kali vajna zachłynuła Harodziej, Kastuś byŭ pryzvany ŭ Čyrvonuju Armiju, ź jakoj apynuŭsia na ŭschodzie SSSR, a potym zapisaŭsia ŭ vojska hienerała Andersa, bo Čyrvonaje vojska anijak nie adpaviadała jahonym ujaŭleńniam pra svoj ziamny šlach.

Prajšoŭ z vojskam uvieś Blizki Uschod, na ŭsio žyćcio zapomniŭšy daty j detali toha padarožža, jakoje jon, pabožny chłopiec, patrapiŭ pieratvaryć u pilihrymku na Śviatuju Ziamlu.

Potym, užo starym i niamohłym śviatarom Biełaruskaje Katalickaje Misii ŭ Londanie, ajciec Kastuś za jakim‑niebudź śniadankam moh raptam skazać: «Siońnia 50 hadoŭ, jak ja pierajšoŭ Jardan», abo, skažam, jak ja ŭvajšoŭ u Jerusalim. I hanaryŭsia, što za ŭsio vajnu nie zrabiŭ anivodnaha strełu! (jon, zdajecca, słužyŭ pry kuchni, i tamu jamu heta ŭdałosia). A taksama zachavaŭ adzin novieńki kamplekt vajskovaje bializny.

Pa vajnie ŭ rymskim jezuickim kalehijumie Rusicum atrymaŭ adukacyju dy byŭ vyśviačany na śviatara. Pracavaŭ u roznyja hady ŭ roznych krainach — to čytaŭ pa‑biełarusku naviny na vatykanskim radyjo, to ŭznačalvaŭ biełaruskuju katalickuju misiju ŭ Paryžy (pakul biełaruski śviatar‑padźvižnik Leŭ Haroška prachodziŭ maryjanski navicyjat u Londanie).

Ale najbolš času, badaj, pražyŭ u Londanie. I zaŭsiody‑zaŭsiody ŭ dumkach žyŭ doma, u idealnym Harodziei svajho žyćcia, stalicy svaje dušy. U luby momant jon moh pačać apoviad pra tamtejšych ludziej, časam zhadvajučy, chto ŭ što byŭ apranuty pry niejkaj nahodzie. Da drabnicaŭ apisvaŭ, jak na jakoje śviata ŭpryhožvali carkvu, što rabili, što hatavali dy śpiavali pa śviatach u chacie, jak chavali starych, a jak maładych, a jak tapielcaŭ — i hetym raspoviedam nie było kanca.

I ŭsio heta — na pieknaj, ciopłaj i žyvoj biełaruskaj movie, na jakuju anijak nie nakłalisia inšyja žyćciovyja linhvistyčnyja dośviedy. I bulba niaźmienna zvałasia «kartoplaj», i proźviščy byli «proźviskami», i sakavityja vyrazy nia tracili svajho vodaru.

Voś užo kolki hod ajciec Kastuś žyvie ŭ domie dla starych i tak hłyboka pahruziŭsia ŭ svaje ŭspaminy, što ŭsio ciažej paznaje tvary dy imiony tych, kaho ŭviedaŭ u apošnija paru dziesiacihodździaŭ. Ale spytajciesia pra davajennuju Biełaruś — i žyvaja raka ŭspaminaŭ zakryničyć iznoŭ. Jon naviečna zastaŭsia čaścinkaju Biełarusi, biełaruskaje pamiaci, jakoj tak brakuje nam ciapier.

Barani ciabie Boh, ajciec Kastuś.

ID


U biełaruskim relihijna-hramadzkim centry ŭ Londanie. Druhaja pałova 1990-ch
Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0