Svajaki Trampa pabudujuć miemaryjał u byłym jaŭrejskim hieta ŭ Navahradku
Svat Donalda Trampa Čarlz Kušnier, jaki maje biełaruskija karani, prafinansuje budaŭnictva miemaryjalnaj ściany na terytoryi «Muzieju jaŭrejskaha supracivu» ŭ Navahrudku.
Pra heta «Svabodzie» raskazała stvaralnica i eks-dyrektar muzieju Tamara Viaršyckaja.
Prajekt miemaryjalnaha kompleksu «Tunel» u byłym jaŭrejskim hieta pačaŭ realizoŭvacca jašče vosieńniu 2013 hoda. Jak paviedamlaje «Svaboda», svat i svaćcia Trampa — Čarlz i Sirył Kušniery abiacajuć prafinansavać budaŭnictva ściany, pryśviečanaj pamiaci 250 jaŭrejaŭ, jakija ŭciakli praz tunel z hieta. Tracina ź ich vyžyła, astatnija zahinuli ŭ tym tuneli.
«Fond Kušnieraŭ vydzialaje da 60 tysiač dołaraŭ na prajekt», — kaža Viaršyckaja. Jana listujecca sa svajakami novaha amierykanskaha lidara i kaža pra ich cikavaść da biełaruska-jaŭrejskaj spadčyny.
«Ściana budzie pabudavanaja pavodle idei talenavitaha maładoha skulptara Hieorhija Zaborskaha ź viadomaj dynastyi skulptaraŭ. Zahinułych buduć simvalizavać roznakalarovyja plity, a žyvych — adtuliny ŭ samoj ścianie, prajomy, praź jakija možna bačyć navakolny śviet: nieba, drevy i ŭsio, što bačyć žyvy čałaviek», — kaža Tamara Viaršyckaja.
Pavodle jaje słovaŭ, budaŭničyja pracy pačnucca ŭžo viasnoj, jak tolki sydzie śnieh. A ŭračystaje adkryćcio čakajecca nie paźniej za nastupnuju zimu. Płanujecca, što na adkryćcio pryjedzie siamja Kušnieraŭ u poŭnym składzie.
Jak raskazvaŭ žurnalistam Džared Kušnier, ziać Trampa i syn Čarlza Kušniera, u noč pierad jaŭrejskim Novym hodam u 1943 hodzie 250 čałaviek, jakija zastalisia žyvymi z 20-tysiačnaha jaŭrejskaha nasielnictva horada, «zadumali biehčy praz padziemny chod, jaki jany doŭha i pakutliva ryli. Pražektary byli abiastočany, i ludzi vyniali ćviki z žaleza na dachu, kab jano hrukatała na vietry i dapamahło zahłušyć huki ŭciokaŭ».
Babula Kušniera i jaje siastra bajalisia, što ich baćka adstanie, tamu pieramiaścilisia ŭ kaniec hrupy, kab być pobač ź im. Adnak kali pieršyja jaŭrei vyjšli z tunelu, ich užo čakali nacysty. Pa ludziach adkryli ahoń.
«Brat majoj babuli Šenan, u honar jakoha nazvali majho baćku, zahinuŭ tam, i ź im jašče kala 50 čałaviek. Babula źbiehła ŭ les, dzie dałučyłasia da partyzanskaj bryhady Bielskich. Tam jana sustreła majho dziadulu, jaki taksama źbieh z kancłahiera. Da hetaha jon try hady žyŭ u lesie ŭ jamie — sapraŭdnaj jamie, jakuju jon sam vykapaŭ u ziamli, i charčavaŭsia padnožnym kormam, chavajučysia i načujučy ŭ joj padčas surovaj ruskaj zimy», — raskazvaŭ Džared Kušnier.
Kamientary