Śviatłana Aleksijevič: Ja hladžu na Makieja jak na trahičnuju fihuru. Nieviadoma, čym skončycca jaho žadańnie inšaj Biełarusi

U samym pačatku intervju Aleksijevič pryznałasia, što nazirała za Dniom Voli z bałkona svajho doma.

Nobieleŭskaja łaŭreatka adznačyła važnaść biełaruskich pierakładaŭ knih:

— Kali my chočam być samastojnaj krainaj, kulturaj, asobnaj ad ruskaj, to pavinny mieć na biełaruskaj movie i jeŭrapiejskuju kłasiku, i toje, što pišuć našy ruskamoŭnyja piśmieńniki. Heta pašyraje kulturny kruhahlad.

Na dumku Aleksijevič, biełarusy pakul što nie žyvuć u 21 stahodździ:

— My ŭsio jašče pry sacyjaliźmie. U nas sacyjalistyčnaja vytvorčaść, kiravańnie, myśleńnie. Z čaho vy ŭziali, što ŭsie inšaje? Kali mnie kažuć, što heta historyja, ja nie zhadžajusia. Na žal, maje knihi nijak nie mohuć stać historyjaj.

Taksama jana adznačyła važnaść sumlennych vybaraŭ dla budučyni Biełarusi:

— U nas pavinny źjavicca sapraŭdnyja vybary — lidary, jakich my vybirajem, a nie spadčynnyja pryncy, jakich na našych vačach hadujuć. My dumajem, što jano samo pa sabie ŭładkujecca. Moža, i ŭładkujecca, tamu što jość efiekt travy. Usio adno nazapašvajucca novyja ludzi, pakaleńni. I choča ŭłada, nie choča, ale ŭsio budzie mianiacca. Inšaja sprava — jak chutka? I z kryvioj albo biez? Ja b chacieła, kab biez kryvi, tamu što ja nie prychilnik revalucyi.

Spyniłasia Nobieleŭskaja łaŭreatka taksama na pytańni kampramisaŭ z uładaj i asobie Uładzimira Makieja:

— Tak, ja čytała artykuły [Viktara] Marcinoviča, intervju [Uładzimira] Makieja, reakcyju na heta ŭ fejsbuku, pakolki tema mianie sapraŭdy cikavić. Ale ja nie vieru našaj uładzie.

Makiej, moža być, i kaža ščyra. Jon chacieŭ by tak. Ale, dumaju, jon taksama nie vielmi tryvała siabie adčuvaje. Chutčej, ja hladžu na Makieja jak na trahičnuju fihuru. Nieviadoma, čym skončycca jaho žadańnie inšaj Biełarusi.

Napeŭna, nie bieź jaho dapamohi dasiahajecca hety pakrokavy kampramis. Jon adzin z tych ludziej va ŭładzie, jakija dumajuć, ale ŭ nas usio vyrašaje adzin čałaviek. Nakolki jon źmianiŭsia za hetyja 20 hadoŭ? Ci nie rušyŭ nikudy? Tamu što kali ja čuju «pojdzieš u kajdankach», mnie zdajecca, što 20 hadoŭ tamu my z hetaha i pačynali.

Śviatłana Aleksijevič pra mahčymaść sustrečy z Łukašenkam:

— Ja b pajšła da jaho na sustreču. Jon, kažuć, pakryŭdziŭsia, što ja admoviłasia. Ale mianie, ułasna, nichto nie zaprašaŭ. Paša Jakubovič kazaŭ, što Łukašenka chacieŭ sustrecca. Ale chto taki Paša Jakubovič? Heta ž nie Ananič. Ja b pajšła ź cikavaści, tak.

Taksama jana raskazała pra budučyniu svajho Intelektualnaha kłuba:

— Ja jašče vyrašaju dla siabie pytańnie, ci varta praciahvać. Heta vielmi prykra, kali toj ža Andrej Dyńko ci Vałodzia Niaklajeŭ kažuć: «Śviatłana, a čaho ty inviestuješ ŭ ruskuju intelihiencyju? Taki vialiki hanarar daješ — dźvie tysiačy dalaraŭ».

Ja adkazvaju: «Ja dumała, što inviestuju u biełaruskuju intelihiencyju». Jak byccam inviestycyi — heta tolki hanarar, a nie idei, dumki, vobrazy, asoby. Ale jany pa-sialansku razvažajuć: «Hrošy». Viadoma, heta vialikaja prykraść.

Aleksijevič spyniłasia na pytańni, kaho jašče, akramia jaje rasijskich siabroŭ, možna było b zaprasić u Intelektualny kłub:

— Mnohija paprakali, što nikoha ź biełarusaŭ niama. «A kaho?» - pytajusia ja. I cišynia …

Voś ciapier, pačytaŭšy Bachareviča, chacieła b zaprasić jaho ŭ kłub. Jon intelektualna niebanalny. Kali chto-niebudź z našych ahulnych znajomych — biełaruskich piśmieńnikaŭ — pačynaje havaryć, tak i viedaj, što jon skaža dalej. Tut — nie. Jaho cikava słuchać. Jon i Marcinovič — dva najbolš cikavyja piśmieńniki z novaha maładniaka siońnia. Moža być, abmiarkujem zbližeńnie dźviuch kultur — apazicyjnaj i kultury ułady.

Taksama Nobieleŭskaja łaŭreatka skazała, što treba spakojna rabić svaju spravu:

— Niadaŭna ja sustrakałasia z budysckim prapaviednikam, jaki kazaŭ: «Usio budzie ŭ svoj čas. Usio pryjdzie». Treba spakojna rabić svaju spravu, nie dumajučy: «Ach, zastanusia ja ŭ historyi ci nie?» Heta prablema Łukašenki: zastacca ŭ historyi, syna da jaje pryhatavać. Ale nie maja.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0