Toj samy čovien pačatku XVI st.
Biuro Prezidyuma Nacyjanalnaj akademii navuk Biełarusi vyznačyła top-10 vynikaŭ dziejnaści vučonych akademii za 2018 hod u halinie fundamientalnych i prykładnych daśledavańniaŭ, paviedamili BiełTA ŭ pres-słužbie NAN.
Siarod pieramožcaŭ — kalektyŭ vučonych Instytuta fiziki imia B.I.Ściapanava i Instytuta fizika-arhaničnaj chimii (za vyłučeńnie navukovaj hipotezy i ekśpierymientalnaje paćviardžeńnie najaŭnaści ŭ ałmazie z NV centrami mnostva pałažeńniaŭ izatapičnaha vuhlarodu, najbolš prydatnych dla praktyčnaj realizacyi kvantava-infarmacyjnych pryładaŭ pamiaci i karekcyi pamyłak u pracesarach na NV-śpinavych sistemach, a taksama dla prymianieńniaŭ u nanamietrałohii i bijamiedycynie).
Aŭtarski kalektyŭ Instytuta fiziki NAN Biełarusi imia B.I.Ściapanava i dziaržaŭnaha pradpryjemstva «Akademfarm» uvajšoŭ u top-10 za vyznačeńnie miechanizmu latalnaha dziejańnia śviatła bačnaj vobłaści śpiektra na patahiennyja mikraarhanizmy, sutnaść jakoha ŭ efiekcie šmatudarnaści i nakapleńni peŭnaj kolkaści fotapaškodžańniaŭ žyćciova važnych malekuł-mišeniaŭ dla raspracoŭki novych fotaterapieŭtyčnych technałohij efiektyŭnaj inaktyvacyi.
Siarod tych, chto trapiŭ u dziasiatku, — vučonyja Instytuta miechaniki mietałapalimiernych sistem imia U.A.Biełaha (za vyjaŭleńnie efiektu anamalnaha pavyšeńnia viazkaści raspłavu sumiesiaŭ alifatyčnych poliamidaŭ z palimierami alefinaŭ, što zabiaśpiečyŭ sintez pryncypova novych typaŭ šmatfunkcyjanalnych poliamidnych materyjałaŭ, u tym liku supierudaratryvałych) i kalektyŭ vučonych Instytuta chimii novych materyjałaŭ (za stvareńnie nanakatalizataraŭ novaha pakaleńnia na asnovie hałuazitavych nanatrubak dla sintezu hieteracykličnych złučeńniaŭ, jakija vałodajuć vysokaj bijałahičnaj aktyŭnaściu).
Aŭtarski kalektyŭ Instytuta pryrodakarystańnia budzie ŭznaharodžany za raspracoŭku novych ujaŭleńniaŭ ab paleahieadynamičnaj evalucyi hłybinnych zon ziamnoj kary i vierchniaj mantyi Prypiackaha i Dniaproŭskaha palearyftavych naftahazanosnych basiejnaŭ, što dajuć mahčymaść pavysić efiektyŭnaść hieołaharaźviedačnych rabot, a vučonyja Instytuta lesu NAN Biełarusi — za vyznačeńnie malekularna-hienietyčnych miechanizmaŭ farmiravańnia ŭstojlivaści draŭnianych raślin da bijatyčnych i abijatyčnych stresaŭ na asnovie mietahienomnaha analizu mikrobnych zhurtavańniaŭ i siekvieniravańnia jadziernych i cytapłazmatyčnych hienomaŭ lesaŭtvaralnych form, što zabiaśpiečvaje ŭdaskanaleńnie mierapryjemstvaŭ pa sielekcyi.
Kalektyŭ aŭtaraŭ Instytuta radyjebijałohii NAN Biełarusi ŭvajšoŭ u lik pieramožcaŭ za vyjaŭleńnie efiektu ŭpłyvu hlebavych mikraarhanizmaŭ na bijałahičnuju mabilnaść radyjenuklidaŭ jak asnovy novaha pakaleńnia technałohij nivieliravańnia pierachodu radyjeaktyŭnaha ceziju ŭ sielskahaspadarčyja raśliny.
Vučonyja Instytuta historyi NAN Biełarusi vyjavili i daśledavali ŭnikalnyja pomniki i artefakty suśvietnaha ŭzroŭniu mietadami padvodnaj archieałohii: stajanku niealitu — bronzavaha vieku Kryvina-3; łodku-daŭbionku pačatku XVI stahodździa, padniatuju z dna raki Nioman; abarončyja zbudavańni Žabierskaha zamka XVII—XVIII stahodździaŭ; miescy pierapravy armii Napaleona ŭ listapadzie 1812 hoda cieraź Biarezinu.
Aŭtarski kalektyŭ Instytuta pładavodstva ŭznaharodziać za stvareńnie aryhinalnaha hibrydnaha fondu jabłyni. Udałosia atrymać vydatny sort siaredniaha terminu paśpiavańnia z pavyšanaj uradžajnaściu, vysokaj zimaŭstojlivaściu i ŭstojlivaściu da chvarob.
Pieršy namieśnik hienieralnaha dyrektara NPC NAN pa žyviołahadoŭli Ivan Šajko adznačany za raspracoŭku mietadaŭ paskoranaha atrymańnia vysakajakasnych hienatypaŭ žyvioł, zasnavanych na kanstrujavańni sumarnych indeksaŭ acenki ich plemiannych jakaściej, jakija dajuć mahčymaść paskoryć sielekcyjny praces.
Uznaharodžańnie pieramožcaŭ budzie prymierkavana da śviatkavańnia Dnia biełaruskaj navuki ŭ studzieni 2019 hoda.
