Lubanskaja sinahoha(fota sa staronki globus.tut.by)
U Lubani pavodle rašeńnia miascovych uładaŭ znosiać draŭlanuju sinahohu. Rujnavańnie, što pačałosia ŭ subotnik 11 krasavika i supała z habrejskim śviatam Pesach, praciahvajecca. Ciapier ad dvuchpaviarchovaha budynka sinahohi zastaŭsia adzin pavierch.
Restaŭratar i daśledčyk habrejskaj architekturnaj spadčyny ŭ Biełarusi Aleś Astravuch kaža: «Učora (u aŭtorak) byŭ u Lubani. Centralnaja płošča Lubani pierakrytaja, stajać pažarnyja mašyny, a rabočyja razam z pracaŭnikami MNS praciahvajuć raźbirać sinahohu».
Sinahoha ŭ Lubani kaštoŭnaja tym, što tam byŭ rabinam viadomy judejski aŭtarytet i viadomy tłumač habrejskaha zakona Moše Fajnštejn. Pačuć jaho tłumačeńni i pastanovy ŭ Lubań, dzie Fajnštejn byŭ hałoŭnym rabinam z 1921 da 1937, źjazdžalisia habrei mała nie z usiaho śvietu. Na synahozie visieła miemaryjalnaja šylda, zroblenaja na biełaruskaj, iŭrycie i anhielskaj movie.
Adnak heta nie paŭpłyvała na rašeńnie miascovych uładaŭ ab znosie. Pakolki sinahoha nie ŭniesiena ŭ śpis historyka-kulturnych kaštoŭnaściaŭ, rašeńnia pra jaje razbureńnie miascovyja ŭłady mohuć prymać samastojna. Byłuju sinahohu pryznali nieprydatnaju dla ekspłuatacyi, a na jaje miescy pabudujuć handlovy centr. Alena Kajda, vykonvajučaja abaviazki staršyni adździełu pa ideałahičnaj pracy Lubanskaha rajvykankamu kaža: «Budynak daŭno straciŭ svaju histaryčnuju kaštoŭnaść. Užo ŭ 1921 hodzie sinahohu, pabudavanuju ŭ XX stahodździ addali pad kłub. Budynak šmat razoŭ pierabudoŭvaŭsia. Darečy, pobač staić druhaja sinahoha, pabudavanaja ŭ XIX stahodździ, pytańnie pra znos jakoj nie razhladajecca. Mienavita na jaje była pieraniesiena miemaryjalnaja šylda».
Pa haračych śladach hramadskaje abjadnańnie «Biełaruskaje dobraachvotnaje tavarystva achovy pomnikaŭ historyi kultury» na čale z Antonam Astapovičam padała ŭ Lubanski rajvykankam aficyjny zapyt nakont fakta znosa budynka sinahohi. Z rajvykankamu byŭ atrymany aficyjny adkaz za podpisam staršyni Lubanskaha rajvykankamu Vasila Akuliča, dzie pišacca, što «praanalizavaŭšy značnaść dadzienych budynkaŭ (dvuch lubanskich sinahoh — kar.) dla horada i ich techničny stan, pryniata rašeńnie ab znosie budynka ŭźviedzienaha ŭ XX st.».
«Škada, što sinahoha, što pieražyła ŭsie vojny, režymy, Hałakost narešcie, — praciahvaje Astravuch, — i raptam takoje ŭ mirnyja časy... Niepryjemna čuć ad miascovych uładaŭ niešta kštałtu «my taksama chočam, jak vy ŭ Minsku — ciopłyja tualety i pryhožyja novyja płoščy».
U Biełarusi 6 draŭlanych sinahohaŭ: u Lepieli, Iviancy, Voranavie, Drahičynie i da niadaŭniaha dźvie było ŭ Lubani.
ŁK, z vykarystańniem materyjałaŭ z belsat.eu
Chronika razbureńnia budynkaŭ sinahoh u Biełarusi:
2001 — razburany budynak sinahohi na minskaj vulicy Dzimitrava.
2006 — spyniła svajo isnavańnie budynak sinahohi ŭ Ščučynie.
2008 — Razburany pareštki sinahohi ŭ Haradku Maładziečanskaha rajonu.
2009 — rujnujeccca budynak sinahohi ŭ Lubani.
