Z rabotnikami «Naftana» ŭ Navapołacku 17 žniŭnia sustreŭsia kiraŭnik KDK Ivan Cierciel. Na sustrečy naftanaŭcy vyłučyli šerah patrabavańniaŭ respublikanskim, miascovym uładam, a taksama kiraŭnictvu zavoda. «Situacyja ŭ krainie vielmi ciažkaja. Kali my nie supakoimsia, budzie druhaja Ukraina. Tamu vam vybirać», — kazaŭ Ivan Cierciel pad kryki «Hańba!» i «Sychodź!», piša tut.by.
Jak i mnohija čynoŭniki, Ivan Cierciel pačaŭ svaju pramovu z apoviedu pra toje, jakuju vialikuju dapamohu dziaržava akazvaje pradpryjemstvu.
— Ja chacieŭ by skazać niekalki momantaŭ. Pieršaje — vy viedajecie, jakuju dapamohu dziaržava akazvała zavodu? — skazaŭ kiraŭnik KDK. Jon navat nie paśpieŭ dahavaryć, jak ludzi pačali skandavać: «Sychodź!»
Dalej jon raspavioŭ, što toje, što adbyvajecca ciapier moža pryvieści da krachu pradpryjemstva. Nu ci da značnaha pamianšeńnia štatu na im.
— Tyja miery, jakija nam prapanujuć, pryviaduć da refarmavańnia ekanomiki. Pradpryjemstvy «Naftan» nie budzie, abo na im budzie 2,5 tysiačy čałaviek.
Narod praciahvaŭ skandavać: «Sychodź!»
— Pahladzicie, dzie takija pradpryjemstvy va Ukrainie, ich prosta niama. Vy vydatna razumiejecie, vy čuli prahramy asnoŭnych kandydataŭ — ad Babaryki, ad Capkały. Ich asnoŭnaje patrabavańnie — heta pryvatyzacyja, restrukturyzacyja pradpryjemstvaŭ, — praciahnuŭ Ivan Cierciel. Udakładnim, što ni Viktar Babaryka, ni Valeryj Capkała nie apublikavali svaje pieradvybarčyja prahramy, bo nie byli zarehistravanyja kandydatami ŭ prezidenty.
Cierciela pastajanna pierabivali krykami i nie davali praktyčna ničoha skazać. Ludzi patrabavali pieradać mikrafon načalniku adździeła realizacyi naftapraduktaŭ Volzie Brycikavaj, jakaja stajała pobač z vystupoŭcam i ciahnuła ruku, kab zadać pytańnie.
— Ci chočam my słuchać pra toje, jak było, jak budzie, jak va Ukrainie? — spytała jana ŭ Cierciela.
— Z tym, što vy ciapier kažacie, my, napeŭna, možam u niejkaj častcy pahadzicca. Ale prablema ž nie ŭ hetym. My zrabili svoj vybar, i ŭ nas jaho skrali. Heta toje, što nam balić, heta toje, što pieraškadžaje nam dychać. My adčuvajem siabie zdradnikami ŭ adnosinach da tych žančyn, mužčyn, jakija sprabavali ličyć sumlenna. My adčuvajem siabie zdradnikami ŭ adnosinach da tym hramadzianam Biełarusi, jakija trapili pad biaźmiežny, nieadekvatny «chapun». Što b vy nam ciapier ni skazali, vy nie možacie źniać prablemu — u nas skrali naš vybar. Narod Biełarusi prahałasavaŭ. My tut nie dla taho, kab słuchać hutarki. My tut dla taho, kab abaraniać svaje kanstytucyjnyja pravy.
My tut dla hetaha. Usie astatnija razmovy dapamohuć nam vyrašyć pytańnie?
Rabotniki pradpryjemstva choram zakryčali: «Nie!»
Da mikrafona znoŭ padyšoŭ Ivan Cierciel. Jon skazaŭ, što «Naftan» znachodzicca ŭ vielmi surjoznaj ekanamičnaj situacyi, idzie madernizacyja.
— Našy rynki ciapier ściskajucca, pradukcyja, jakaja vypuskajecca «Naftanam», vielmi dobraja, jaje šmat. My tolki na troški sydziem z rynkaŭ - nie adnovimsia. Heta zarabotnaja płata. Heta vašyja siemji, našy siemji. Budzie pa-inšamu, budzie inšy haspadar. Budzie 2,5 tysiačy čałaviek. Davajcie nie rabić taho, pra što potym i my, i našy dzieci paškadujem, — paprasiŭ kiraŭnik KDK. — Što tyčycca vybaraŭ…
Dahavaryć jamu nie dali. Da mikrafona padyšoŭ inšy vystupoŭca, taksama čynoŭnik.
— Usie ahučanyja patrabavańni buduć pieradadzienyja ŭ nieabchodnyja instancyi. Što tyčycca našaj dapamohi: jurydyčnaja, pravavaja — źviartajciesia. Usio, što tyčycca ludziej, zatrymanych, jość mahčymaść apratestavać rašeńnie. Što tyčycca ŭsiaho astatniaha, ja zaklikaju vas zastavacca na pracy. Kali vy prymiecie rašeńnie, to heta pavinna być biez škody dla vytvorčaści. Zavod pavinien pracavać, — padkreśliŭ jon. — Usie heta pavinny razumieć.
Na sustrečy taksama vystupiła žycharka horada Navapołacka, jakaja pracuje ŭ Połacku vykładčykam.
— Moj muž adpracavaŭ na» Naftanie 15 hadoŭ. I ja viedaju, što tut pracujuć razumnyja i mocnyja ludzi. Ja tut tamu, što było zaprašeńnie i dla žycharoŭ horada pryjści i pasłuchać. Ja chaču skazać, što vy siońnia vielmi vialikaja siła horada i ŭsiaho rehijonu. My, žychary, užo try dni sprabujem vyjści na razmovu z kiraŭnikom horada, z načalnikam milicyi, jany dzieści ad nas chavajucca. Učora vychodzili da vykankama, pazaŭčora, pazapazaŭčora. I heta, napeŭna, zrazumieła. Tamu što siońniašniaja ŭłada nielehitymnaja, jana ŭtrymlivajecca siłavym mietadam.
Ja była niezaležnym naziralnikam. Ja sama bačyła, jak falsifikujucca vyniki vybaraŭ. Ja bačyła, jak da zakančeńnia hałasavańnia 9-ha čysła da vybarčych učastkaŭ byli vystaŭlenyja aŭtamatčyki. Heta što takoje?
Heta hiestapa ŭ horadzie? Nas vyhnali z płoščy zakonam ab masavych mierapryjemstvach. My svaim maŭčańniem damahlisia taho, što na płošču vyjšli karniki, bili našych dziaciej. Stralali ŭ našych dziaciej. Napeŭna, kožnaha z vas heta kranuła. I ciapier voś hetaja ułada sprabuje nas zabałbatać. Tamu, kali łaska, naftanaŭcy, nie dajcie siabie zabałbatać. Ułada, jakaja dapuskaje hvałt nad svaim narodam, prynižeńnie svajho naroda, jana pavinna syści, i my pavinny stajać da kanca.
Da mikrafona znoŭ vyjšaŭ Ivan Cierciel.
— Ja vam skažu tak. Situacyja ŭ krainie vielmi ciažkaja. Kali my nie supakoimsia, budzie druhaja Ukraina. Tamu vam vybirać, — vymaviŭ jon i syšoŭ sa sceny.
Ludzi zakryčali jamu ŭśled: «Hańba!»
— My tolki što pačuli, što situacyja ŭ nas u krainie ciažkaja. Z čaho raptam jana stała ciažkaj? - zadałasia pytańniem Volha Brycikava. — Jašče tydzień tamu ŭsio ćviło i pachła.
Dyk, moža, tamu, što jana była ciažkaj?
Pierad tym jak usie pajšli pracavać, pierad kalehami vystupili jašče dvoje zavadčan.
— Kalehi! Vybary — heta ad słova «vybar». I my zrabili svoj vybar. Nas sprabujuć vučyć, jak nam žyć. Chłopcy, 26 hadoŭ za nas vyrašali, jak nam žyć. 26 hadoŭ nam davodziłasia mirycca ź ich vybaram. Ciapier my zrabili svoj. I, moža być, vam para ź im mirycca? — spytaŭ małady rabotnik pradpryjemstva.
— Mianie a 20.10 u niadzielu (u dzień vybaraŭ) zatrymali i pasadzili na 5 sutak za toje, što ja hramadzianin. Da 20.00 ja byŭ žadanym na ŭčastku, ja byŭ hramadzianinam, mianie sustrakali, davali biuleteń. Jak tolki nastupiła 20.10, ja stajaŭ za płotam i čakaŭ, pakul mnie skažuć vyniki. I ja staŭ niepažadanym parušalnikam. Budźcie aściarožnyja, bieražycie siabie i svaich blizkich.
