Užo niekalki dzion u siecivie abmiarkoŭvajuć dakumient: nibyta sienatar Siarhiej Siviec prapanavaŭ uvieści administracyjnuju adkaznaść za vykarystańnie niezarehistravanaj simvoliki. Tak heta ci nie, paćvierdzić TUT.BY nie ŭdałosia: sam člen Savieta Respubliki hetaje pytańnie nie kamientuje, pres-słužba — taksama. Tym nie mienš my pasprabavali zrazumieć, što ž ciapier ličycca zarehistravanaj simvolikaj, a što — nie, chto zajmajecca pracesam rehistracyi i da jakoj katehoryi adnosicca histaryčny hierb «Pahonia».
Što takoje zarehistravanaja simvolika?
Zhodna z zakanadaŭstvam, zarehistravanaj simvolikaj moža być emblema, ściah, vympieł, halštuk, značok, himn.
Pry hetym, kab mieć aficyjny status, jany pavinny naležać hramadskamu abjadnańniu, partyi, dziaržaŭnamu orhanu, prafiesijnaha sajuza ci inšaj arhanizacyi.
— Zarehistravanaja simvolika — heta admietnyja znaki dziejučych hramadskich abjadnańniaŭ, jakija rehistrujuć i śćviardžajuć u adpaviednaści sa statutam hetaha abjadnańnia, — tłumačyć juryst i pravaabaronca Aleh Mackievič.
Jak zarehistravać simvoliku?
Roznyja vidy simvoliki rehistrujucca pa-roznamu.
Pavodle infarmacyi sajta lawtrend.by, himn, značok, vympieł i halštuk prachodziać praz praceduru, jakaja praduhledžana zakanadaŭstvam ab dziaržrehistracyi hramadskaha abjadnańnia (u Ministerstvie justycyi abo va ŭpraŭleńniach justycyi abłvykankamaŭ). Ściah i emblema rehistrujucca ŭ adpaviednaści z zakanadaŭstvam ab dziaržaŭnaj rehistracyi aficyjnych hieraldyčnych simvałaŭ (u Departamiencie pa archivach i spravavodstvie Ministerstva justycyi, pry hetym simvolika pavinna prajści abaviazkovuju hieraldyčnuju ekśpiertyzu ŭ hieraldyčnym saviecie pry Prezidencie).
Jak ličyć juryst Aleh Mackievič, zarehistravanaja simvolika składaje tolki małuju častku ŭsiaho abjomu simvoliki.
— Na siońnia niama ni administracyjnaj, ni jakoj-niebudź inšaj adkaznaści za vykarystańnie niezarehistravanaj simvoliki — kaža pravaabaronca. — I kali za jaje vykarystańnie buduć sprabavać pakarać, to heta moža stać pramym parušeńniem kanstytucyjnaha prava na svabodu vykazvańnia mierkavańniaŭ i pierakanańniaŭ.
Aleh Mackievič tłumačyć: pavodle Kanstytucyi čałaviek maje prava vykazvać svajo mierkavańnie i pierakanańni, pryčym formu takoha vykazvańnia jon moža vybirać advolnuju, hałoŭnaje, kab jana nie parušała normy hramadskaj marali i zakon.
— Kali vy namalavali ściah, jaki sami prydumali i jaki adlustroŭvaje vašyja pierakanańni, i vyjšli ź im na vulicu, to heta vaša prava.
Ale kab hety ściah staŭ zarehistravanym simvałam, spačatku pavinna źjavicca hramadskaje abjadnańnie, tłumačyć juryst.
— Naprykład, kab bieł-čyrvona-bieły ściah staŭ aficyjnym simvałam, treba stvarać hramadskaje abjadnańnie ci palityčnuju partyju. Na siońnia heta składany praces: apošniaja palityčnaja partyja ŭ nas była zarehistravanaja ŭ 2000 hodzie — KCHP BNF.
Na siońnia bieł-čyrvona-bieły ściah u jaho kłasičnym vyhladzie nie zarehistravany ŭ jakaści aficyjnaj simvoliki ni ŭ adnaho hramadskaha abjadnańnia, raspaviadaje juryst.
A voś histaryčny hierb «Pahonia» atrymaŭ aficyjny status bolš za dziesiać hadoŭ tamu, kali ŭvajšoŭ u Dziaržaŭny śpis historyka-kulturnych kaštoŭnaściaŭ.
Pry kancy juryst źviartaje ŭvahu: niezarehistravanaja simvolika — nie roŭna zabaronienaja.
— Da zabaronienaj simvoliki i litaratury adnosiać tuju, što znachodzicca ŭ śpisie ekstremisckich materyjałaŭ. Kali jaje tam niama, to jaje vykarystańnie nie moža być ničym abmiežavana. Kali za heta sprabujuć pakarać, to takija dziejańni nie zasnavanyja ni na jakim zakonie.
