Pracytujem pakazalny dyjałoh načalnika ŭpraŭleńnia Siarhieja Nikiela z padnačalenym z Homielskaj vobłaści Alaksiejem Matarasam.
Nikiel: Jak u vas z hetymi zatrymanymi spravy? Što vy tam pahladzieli?
Mataras: Pahladzieli, dzie jany ŭtrymlivajucca, vyznačyli piać kamier. To-bok jany ŭ nas pieršapačatkova ŭtrymlivalisia z asobami biez vyznačanaha miesca žycharstva, skažam tak, śmiardziučyja i ŭsio astatniaje takoje. Ale tak, jak było pa ałharytmie napisana — małamierki (havorka pra pamier kamier — NN): vyznačyli adnamiesnyja: dvuchmiesnyja, kab jany byli kala vychada, kala tualeta, adnaznačna, i na druhim paviersie, tamu što pieršy pavierch (naraŭ — NN) jak by pryvilej, tamu na druhi pavierch zasialić, kab im pahorš było.
Vyznačyli piać kamier, ź jakich budziem ich pieravodzić z adnoj u druhuju. Pieryjadyčna, 24 hadziny źmianiać, jak i prapisana. Zamacavali supracoŭnikaŭ, jakija buduć za heta adkazvać. Aproč taho, vyznačylisia, jak ich vyvodzić, kudy budziem prybirać matracy, jany ich nasić nie buduć (z kamiery ŭ kamieru — NN). Jany buduć u kajdankach iści, milicyjanier budzie nieści matracy.
Nikiel: Tak, havorka idzie pra toje, što matracaŭ uvohule nie pavinna być. Ich uvohule na pavinna być, matracaŭ! Hołyja nary!
Mataras: Nie, dyk heta dniom, tak. Ich prybirać, kali ich prynosim…
Nikiel: Jašče raz kažu, uvohule nie pavinna być matracaŭ! Ni dniom, ni nočču. To-bok jany pavinny na hołych narach znachodzicca, jak va ŭmovach štrafnoha izalatara (admysłovaje pamiaškańnie, kudy traplajuć asudžanyja za kryminalnaje złačynstva paśla nieadnarazovaha parušeńnia režymu — NN).
Mataras: Da administracyjnikaŭ taksama tak prymianiajecca?
Nikiel: I administracyjnikaŭ, i hetych tavaryšaŭ, jakija prachodziać pa hetych spravach (havorka pra kryminalnyja spravy za palityčnuju aktyŭnaść — NN).
Mataras: Dyk što, prosta im bializnu davać?
Nikiel: Ničoha nie davać! Ni bializny, ni matracaŭ. U kamierach hetaha ŭvohule nie pavinna być.
Mataras: Dyk a tam (dakumient, jaki vyznačaje ŭmovy ŭtrymańnia — NN) ža napisana, tavaryš pałkoŭnik, bializna vydajecca z 6 da 22 (hadzin). Zabaroniena?
Nikiel: Tam uvažliva čytajcie. Voś hety pieralik, u punkcie 3.2, jaki paddajecca karekciroŭcy. Razumiejecie? Jašče raz kažu: tam nie pavinna być ni bializny, ni matracaŭ — hołyja nary.
Mataras: Zrazumieŭ. Zaraz budziem dadatkova ŭvodzić.
Nikiel: Hołyja nary. Heta prosta treba patelefanavać usim, vusna raskazać. Tamu što ŭ dakumiencie tam tak napisana, jaho možna dvuchsensoŭna čytać. I vy jak by zrazumieli tak, jak nie treba razumieć. Karespandencyja, značyć, nie prychodzić (u izalatary — NN) i nie vychodzić (ź izalataraŭ).
Mataras: A my i tak ničoha nie vydajom.
Nikiel: Prahułak niama.
Mataras: Usio adładžana.
Nikiel: Pieradačy — minimum: vada i suchary, na apošni dzień utrymańnia, adzin raz za ŭvieś čas znachodžańnia.
Mataras: Kali pačynajuć nasić pieradačy (svajaki — NN), jak było ŭ Lelčycach, my arhanizujem supravadžeńnie i pieravozim ich (zatrymanych — NN) u Naroŭlu, kab svajaki jeździli tudy i ŭsio. Jany pacichu abviaščajuć haładoŭku, my infarmujem prakurora, i kažu, niachaj. Zvozim u inšyja rajadździeły, u nas nie zabaroniena pieramiaščeńnie pa vobłaści, tamu my praktykujem takoje. Kali ty tolki zajaŭlaješ haładoŭku — u inšy IČU pajechaŭ. Svajaki pačynajuć: padstavy dla pieradačy. Kažam: chočacie — jedźcie (u inšy horad, kudy advieźli zatrymanaha — NN). Tolki pryjazdžajuć u toj IČU — my admaŭlajem. Adrazu biarom kanvairaŭ, viaziom u inšy IČU. Kanvoj i supravadžeńnie ŭ nas jość, siłaŭ i srodkaŭ chapaje. Tamu budziem vazić, pakul buduć jeździć, kab nie dajšło da ich. Kiraŭnictva dało kamandu, kab jany nie charčavalisia. Niachaj, jak vy kažacie, vadoj i sucharami charčujucca. Nie zadavalniaje? Niachaj doma siadziać, mienš chadzić buduć.
Źviartaje na siabie ŭvahu, što adkazny za ŭmovy ŭtrymańnia ŭ pienitencyjarnaj sistemie Homielskaj vobłaści spačatku ŭdakładniaje ŭ načalnika ź Minska, ci sapraŭdy treba paharšać umovy (nie vydavać matracy), adnak tut ža pahadžajecca na heta.
I jašče adna detal — dla paharšeńnia ŭmovaŭ milicyjaniery hatovyja biessensoŭna tracić hrošy ź biudžetu (apłata pracy kanvoju i ruchu słužbovaha transpartu), kab tudy-siudy vazić pa vobłaści zatrymanych za palityčnuju pazicyju.
Umovy ŭtrymańnia zatrymanych pa administratyŭnych spravach u izalatarach časovaha ŭtrymańnia zamacavanyja va ŭradavaj pastanovie. Kožnamu čałavieku pavinny vydavać i matrac, i paścielnuju bializnu, kožny dzień vadzić na prahułku, raz na tydzień — u duš, hrafik pieradač taksama ŭstanoŭleny, i nie addavać pieradač, pa zakonie, supracoŭniki IČU nie majuć prava.
Stvareńnie biesčałaviečnych umovaŭ — heta katavańnie, ździejśnienaje ŭ suviazi z palityčnymi pierakanańniami ludziej. Heta asabliva ciažkaje złačynstva (art. 128 UK), pa jakim niama termina daŭniny, pakarańnie — turemny termin ad 7 da 25 hod, abo pažyćciovaje źniavoleńnie, abo śmiarotnaje pakarańnie.
