Pra što havorka?
Paprostu kažučy, likvidnaść — zabiaśpiečanaść biahučaha popytu hrašyma. Naprykład, kali popyt raście, klijenty pačynajuć masava zdymać depazity. Niedachop banki pavinny niedzie atrymać. Varyjanty dva: kupić hrošy na mižbankaŭskim rynku albo pajści da Nacbanka.
Jašče da žniŭnia banki mahli ŭziać hrošy ci pakłaści ich na depazit u Nacbanku «oviernajt», to bok na adzin dzień. Rehulatar vykarystoŭvaŭ dla hetaha śpiecyjalnuju staŭku, jakaja była pryviazanaja da staŭki refinansavańnia. Tamu hrošy dla bankaŭ byli nie takija darahija, jak na mižbankaŭskim rynku.
Ale z 24 žniŭnia 2020 hoda Nacbank vyrašyŭ admianić takuju mahčymaść i faktyčna zrabić manietarnuju palityku bolš žorstkaj.
Z hetaha času jon nie vydavaŭ «oviernajt» kredyty i nie braŭ anałahičnyja depazity. Tamu banki pajšli na mižbankaŭski rynak, dzie košt hrošaj dosyć vysoki. Z-za hetaha padraśli staŭki pa kredytach i depazitach, a taksama banki stali skaračać abjomy kredytavańnia. Jak biźniesu, tak i zvyčajnym biełarusam.
Što zrabiŭ Nacbank?
Krychu bolš, čym praz hod Nacbank paviedamiŭ, što viartaje aŭkcyjony pa padtrymcy likvidnaści. I na pieršy pohlad padajecca, što manietarnaja palityka źmiakčajecca, staroje abmiežavańnie admianiajecca. A heta ŭ pierśpiektyvie značyła b bolš lohkaje atrymańnie kredytaŭ jak dla biźniesa, tak i dla prostych biełarusaŭ.
Ale, pa słovach staršaha analityka «Alpary Jeŭrazija» Vadzima Iosuba, nasamreč, heta nie admiena abmiežavańniaŭ, a ŭviadzieńnie novaha instrumienta dla padtrymańnia hrašovaj likvidnaści.
«Z paviedamleńnia Nacbanka vynikaje, što heta budzie aukcyjon stavak. To bok banki sami buduć prapanoŭvać svaje staŭki, pieramohuć tyja, chto prapanuje Nacbanku bolšuju», — adznačaje analityk.
U lubym vypadku, ciapier u bankaŭ źjaviłasia bolš šancaŭ uziać srodki pa bolš nizkich staŭkach i vydać krychu bolš kredytaŭ. Bo, kali na mižbankaŭskim rynku hrošy mohuć być, a mohuć i nie, to š Nacyjanalnaha banka prapanovy buduć bolš pastajannyja.
Čamu ŭ pryncypie nielha admianić abmiežavańnie? Tym bolš, što jano dziejničaje bolš za hod?
«Dziakujučy tamu, što Nacbank spyniŭ padtrymańnie apieracyj pa likvidnaści, prytarmazilisia tempy kredytavańnia, — adznačaje Vadzim Iosub. — U bankaŭ prosta niama srodkaŭ, kab u vialikich abjomach vydavać kredyty. To bok idzie strymlivańnie ekanamičnaha rosta, ale pry hetym i inflacyi.
Kali admianić abmiežavańni całkam, to ŭ bankaŭ budzie bolš resursaŭ dla vydačy kredytaŭ u ekanomiku. Z adnaho boku heta budzie pazityŭna adlustroŭvacca na tempach rosta ekanomiki.
Z druhoha, heta budzie šturchać inflacyju navierch. Zaraz jana kala 10%, i čakajecca, što z-za nieŭradžaju moža jašče padraści. Takaja vysokaja inflacyja mocna tryvožyć Nacbank, bo ŭdvaja pieravyšaje zapłanavanyja pakazčyki. Tamu, pa sutnaści, idzie strymlivańnie mahčymaściaŭ bankaŭ kredytavać ekanomiku».
Kolki možna takim čynam zaciskać likvidnaść?
Pa słovach analityka, usio budzie mocna zaležać ad inflacyi i inflacyjnych čakańniaŭ.
«U koratkačasovaj pierśpiektyvie, bližej da zimy mohuć pačać pracavać va ŭsiu moc užo ŭviedzienyja sankcyi, — kaža Vadzim Iosub. — Heta taksama moža prymusić Nacbank pierahledzieć svaju palityku.
Na jaho mohuć cisnuć dyrektary pradpryjemstvaŭ, mahčyma, navat urad, kab zrabić bolš lohkim atrymańnie kredytaŭ. Budzie mianiacca situacyja ŭ ekanomicy, budzie mianiacca situacyja ź likvidnaściu. Naurad ci hetaja praktyka budzie praciahvacca hadami».
