«U miesiac na pradukty sychodzić kala 1000 rubloŭ». Paraŭnoŭvajem biełaruskija ceny z cenami ŭ susiednich krainach
Časam padajecca, što biełaruskija pradukty daražejuć na vačach. «Naša Niva» pisała, što harodnina padrasła ŭ canie na 70-120%. Ale jak my vyhladajem na fonie našych susiedziaŭ? U rubrycy «Dzie tańniej» paraŭnoŭvajem ceny ŭ supiermarkietach Biełarusi, Rasii, Ukrainy, Polščy, Litvy i Łatvii (paraŭnalnaja tablica ŭ kancy tekstu). A biełarusy, jakija žyvuć u stalicach hetych krain, raskazvajuć, kolki traciać na pradukty.
Minsk. «Biareš jakija-niebudź 50 rubloŭ, a na ich užo stolki nie kupiš, jak raniej»
Alenie 42 hady, žančyna žyvie ŭ Minsku i pracuje łahistam. U Aleny jość siamja — muž i dačka, tamu ŭ kramie žančyna zakupajecca pa vychadnych, kab ježy było dastatkova na praciahu tydnia.
«Na miesiac nam treba kala 800 rubloŭ na siamju. U praduktach my siabie nie abmiažoŭvajem. My jadzim usio: miasa, harodninu, sadavinu, mučnoje, — raskazvaje jana. — Jość u Minsku darahija kramy, dzie ceny adroźnivajucca ad inšych. Naprykład, «Hipa» i «Hryn». Z tannych — «Jeŭraopt», «Santa». Ja chadžu bolš ŭ «Jeŭraopt». Tam možna kupić miasa tańniejšaje.
Ale niejkich inšych praduktaŭ, jakija jość u inšych kramach, tam, naprykład, niama. Darečy, mnohija pradukty stali daražejšyja. Naprykład, małočnyja tavary, kuryca, pamidory, jajki ŭžo dva z pałovaj rubla, banany pad try rubli. Jašče dzieści źnikli cełyja kuraniaty. Kurania pradajecca ŭ častkach», — kaža jana.
Pa słovach Aleny, jana karystajecca źnižkami, ale śpiecyjalna pa ich u kramu nie chodzić.
«Zrazumieła, što jość źnižki, ale ci sapraŭdnyja jany? Nie viedaju. Kali jość niešta na źnižcy, što mnie treba, biaru. Niama na źnižcy, ale treba — taksama biaru, — kaža jana. — Ale toje, što košty vyraśli, heta dakładna. Biareš jakija-niebudź 50 rubloŭ, a na ich užo stolki nie kupiš, jak raniej kuplaŭ. Na pradukty vydatkoŭvaju bolš za pałovu zarpłaty. Kolki heta dakładna ŭ pracentach, nie viedaju. Ale idzie šmat hrošaj».
Siaredni zarobak u Biełarusi za kastryčnik skłaŭ 1479 rubloŭ «brudnymi». Miž tym, pavodle źviestak Biełstata, vydatki na pradukty charčavańnia biełarusaŭ składajuć u siarednim 39% ad dachodaŭ.
Maskva. «Kuplaju pradukty ŭ roznych miescach, kab sekanomić i nie pierapłačvać»
Alonie 33 hady, jana biełaruska i voś užo dzieviać hadoŭ žyvie ŭ Maskvie i pracuje na radyjo. Jany žyvuć razam z mužam. I, jak praviła, u miesiac na ježu traciać kala 20-30 tysiač rasijskich rubloŭ, to-bok prykładna 690-1035 rubloŭ.
«U nas davoli typovy praduktovy košyk, jak va ŭsich: kuryca, harodnina, sadavina, mučnoje i hetak dalej. Praŭda, my nie kuplajem čyrvonaje miasa. — kaža Alona. — Čyrvonuju ikru, viadoma, my nie jadzim łyžkami, ale ŭ praduktach siabie nie abmiažoŭvajem. Ja lublu jakasnuju harodninu, tamu kuplaju na rynku. Jana tańniejšaja tam i smačniejšaja».
Zvyčajna Alona chodzić pa roznyja pradukty ŭ roznyja kramy, kab nie pierapłačvać. Kaža, nie moža sabie dazvolić zakuplacca tolki ŭ adnym miescy.
«Ja ŭ kramu chadžu kožny dzień, ale pytańnie ŭ maštabach zakupak. Mužu časta hatuju ježu z saboj na pracu. Tamu niejkija drobnyja tavary dakuplaju», — havoryć jana.
Pa słovach Alony, navat niahledziačy na źnižki, košty na pradukty ŭ Maskvie apošnim časam adčuvalna vyraśli.
«Nie dumaju, što ŭ źnižkach jość vialiki sens. Samaja ŭ nas drennaja krama ŭ Maskvie — «Dyksi». Šmat praterminavanych i sumnieŭnych praduktaŭ. Darahaja krama — «Azbuka vkusa». Liču, što krama vielmi pieraacenienaja. Samyja chadavyja pradukty tam kaštujuć značna daražej. Nacenka za statusnaść. Mnie voś padabajecca chadzić u «Ašan». Ale jakasny syr u nas usiudy doraha kaštuje. Ryba biełaja i čyrvonaja taksama, dobry alej — heta ŭsio niatanna. Karysnyja pradukty ŭ pryncypie darahija».
Siaredniaja naličanaja zarpłata ŭ Rasii ŭ vieraśni składała 54 687 rasijskich rubloŭ, ci 1892 biełaruskija. Pa źviestkach vedomosti.ru, amal tracina vydatkaŭ rasijan — 29,7% — prypadaje na pradukty charčavańnia.
Kijeŭ. «Kali kožny dzień abiedać u stałovaj, to za miesiac atrymajecca kala 150 dalaraŭ»
Alaksandr žyvie ŭ Kijevie i pracuje dystancyjna ŭ mižnarodnaj IT-kampanii. Chłopiec niadaŭna skončyŭ VNU, zabraŭ dypłom i vyrašyŭ źjechać ź Biełarusi. U praduktovych kramach Alaksandr byvaje niekalki razoŭ na tydzień, čaściej zachodzić u kaviarni.
«U Kijevie šmat dzie možna pajeści, i heta tanna. Navat tańniej, čym kuplać pradukty ŭ kramie. Na sup treba miasa, bulba, morkva. A tut možna za 30 hryŭniaŭ (kala 2,8 biełaruskaha rubla, — zaŭv. «NN») kupić hatovy sup. I kožny dzień chadzić, i jon budzie rozny», — kaža małady čałaviek.
Kali ŭsio ž Alaksandr zachodzić u kramu, to nabyvaje samaje nieabchodnaje i paŭfabrykaty, kab pry patrebie chutka pajeści.
«Charčujusia hranołaj, małakom, kuplaju jajki, kašy, makarony, rys. Zapiakaju kurycu, usialakija sasiski, lublu rybu — usio heta niejak kambinujecca, — adznačaje jon. — Šmat čaho kuplaju hatovaha ŭ kramie.
Akcyi i karty jość, ale źnižkavyja, nazapašvalnyja karty zbolšaha elektronnyja. Kolki ja traču na pradukty ŭ miesiac, vielmi składana skazać, ale mnie majho zarobku chapaje, i navat jašče zastajecca. Kali kožny dzień abiedać u stałovaj, to za miesiac atrymajecca kala 150 dalaraŭ».
Va Ukrainie siaredni naličany zarobak za kastryčnik skłaŭ 14 045 hryŭniaŭ, ci 1313 rubloŭ. Zhodna ź infarmacyjaj economy.24tv.ua, vydatki na pradukty charčavańnia ŭkraincaŭ składajuć 39,5% ad dachodaŭ.
Varšava. «Ceny na adnym uzroŭni ź biełaruskimi, ale jość pradukty, jakija trochi tańniejšyja»
Illi 22 hady, jon pierajechaŭ u Varšavu letam 2021ha. Chłopiec skončyŭ u Minsku BDU i paśla hetaha vyrašyŭ iści ŭ mahistraturu, ale ŭžo nie ŭ Biełarusi.
Zvyčajna Illa charčujecca ŭsuchamiatku, jak i ŭsie studenty. Tamu ŭ supiermarkiet kala doma zachodzić dosyć časta. Chłopiec kaža, što zvyčajna karystajecca źnižkavymi kartami: maje karty ledź nie kožnaha supiermarkieta.
«U ich dobraja sistema nazapašvańnia. Potym hetymi bonusami možna raspłačvacca. Źnižki byvajuć dastatkova časta, ledź nie kožny tydzień, — raskazvaje małady čałaviek. — Raspaŭsiudžanaja akcyja «dva pa canie adnaho», tady źnižki vahajucca ŭ miežach ad 10% da 70%».
«Na pradukty ŭ mianie idzie u miesiac prykładna 250 dalaraŭ, ci 615 biełaruskich rubloŭ, — kaža Illa. — Heta z tym ulikam, što ja sabie naohuł ni ŭ čym nie admaŭlaju. Abiedać ja chadžu ŭ stałovyja, kaviarni. Zvyčajna traču 4 dalary, ci kala 10 biełaruskich rubloŭ. Całkam dastupny košt.
U kramie kuplaju miasa, makarony, kašy, małako. Siońnia ŭ mianie ŭ košyku cybula za 1,69 złotaha za kiłahram, cukar za 2,48 złotaha za kiłahram, hrečka za 4 złotyja za 400 hramaŭ, chleb za 3,5 złotaha za 500 hramaŭ».
U Polščy na kaniec druhoha kvartała siaredniaja zarpłata skłała 5505 złotych, abo 3633 biełaruskija rubli. Pa źviestkach anothercitizenship.com, na pakupku praduktaŭ u palaka sychodzić kala 30% ad zarobku.
Litva. «Za adzin pachod u kramu traču kala 10 jeŭra»
Hleb taksama student. Jon žyvie i vučycca ŭ Vilni, a ŭ Biełarusi vučyŭsia ŭ BDU. Kaža, što pakul viartacca nie źbirajecca.
Praduktovaja krama znachodzicca pobač z domam Hleba. Kali chłopiec tolki pryjechaŭ, pierš za ŭsio jon vyrašyŭ pajści ŭ supiermarkiet i pahladzieć na jeŭrapiejskija košty.
«Traču na pradukty prykładna 150 jeŭra ŭ miesiac, — raskazvaje jon. — Kuplaju harodninu, sadavinu, paŭfabrykaty, bliny, cepieliny. Na śniadanak u mianie zvyčajna miuśli ci kašy. Pa adčuvańniach, košty na ŭzroŭni biełaruskich. Voś, naprykład, 400-500 hramaŭ kurynaha file kaštuje 2,44 jeŭra. Heta 6,89 biełaruskaha rubla.
Za adzin pachod u kramu traču kala 10 jeŭra, chadžu niekalki razoŭ na tydzień. Na moj pohlad, niejkaj roźnicy, dzie kuplać ježu, niama. U niejkaj kramie moža być źnižka, a ŭ niejkaj nie, ale tut treba mieć čas, kab heta adsočvać», — kaža jon.
Siaredni zarobak ŭ Litvie ŭ druhim kvartale 2021 hoda byŭ 1566 jeŭra da vypłaty padatkaŭ, abo 4425 biełaruskich rubloŭ. Baltnews paviedamlaŭ, što litoŭcy traciać na pradukty charčavańnia kala 31,5% dachodaŭ.
Łatvija. «Možna kupić łasosia pa 4 jeŭra abo hranat za 19 centaŭ za kiło»
Ženi 33 hady. Jana žyvie ŭ Ryzie razam z mužam i sabakam. U Łatvii jana z krasavika hetaha hoda. Pa śpiecyjalnaści jany prahramisty.
Što tyčycca trat na pradukty, to dziaŭčyna adznačaje: amal adrazu zrazumieła, što ŭ Łatvii možna žyć vielmi ekanomna, kali chadzić u hipiermarkiety.
«U Ryzie jość niekalki tannych hipieraŭ, u jakich usie zakuplajucca. My žyviom u centry, tamu ŭ kramy kala doma nie chodzim — tam ceny ŭ razy vyšejšyja, čym u hipierach i na ŭskrainie, — havoryć dziaŭčyna. — Kali ja kažu ŭ razy, ja maju na ŭvazie ŭ razy: u siarednim u 2,5 raza. U hipierach tavary na źnižkach raźbirajuć za paŭdnia, tamu što tut jany sapraŭdnyja: 50-25%. Možna kupić łasosia pa 4 jeŭra za kiło abo hranat za 19 centaŭ za kiło. A praz tydzień łasoś budzie pa 10 jeŭra, a hranat — pa 2».
Taksama dziaŭčyna karystajecca i źnižkavymi kartami z prahramami nazapašvańnia bonusaŭ. Pa ich, kaža biełaruska, možna ekanomić kala 10%. Tak, na charčavańnie ŭ Ryzie siamja tracić kala 350 jeŭra za miesiac, ci 1010 rubloŭ.
«Pry hetym nie mahu skazać, što my ŭ čymści sabie admaŭlajem. Jadzim toje ž, što jeli ŭ Biełarusi, tracim na ježu prykładna stolki ž. Tolki na ceny hladzim, a ŭ Biełarusi amal nie hladzieli, — raskazvaje Ženia. — U astatnim niama roźnicy. My miasa nie jadzim, naš racyjon — ryba, harodnina, sadavina, małočka, makarony, kandytarskija vyraby. U Łatvii ŭ paraŭnańni ź Biełaruśsiu vielmi darahaja stamatałohija. Kamunałka i hramadski transpart. A pa ježy asablivaj roźnicy niama».
Siaredni zarobak u Łatvii na kaniec treciaha kvartała składaŭ 1143 jeŭra ŭ miesiac da vypłaty padatkaŭ, abo 3299 rubloŭ. Baltnews paviedamlaje: siaredniestatystyčny łatvijec z takim zarobkam tracić na pradukty 23,3% ad svajho dachodu.
Dzie tańniej? Paraŭnoŭvajem košty z kramaŭ, kudy chodziać našy hieroi
My paprasili hierojaŭ našaha materyjału pafatahrafavać ceny ŭ kramach, kudy jany zaŭždy zachodziać. Pieraviali ceny ŭ biełaruskija rubli pa aktualnym kursie i supastavili ŭ vialikaj tablicy.
| Pradukt | Ceny ŭ roznych haradach (biełaruskija rubli) | |||||
| Varšava | Vilnia | Ryha | Kijeŭ | Maskva | Minsk | |
| Banany, 1 kh | 3,04 | 2,80 | 2,80 | 2,39 | 2,23 | 3,29 |
| Bulba, 1 kh | 1,82 | 1,13 | 0,54 | 0,66 | 1,71 | 1,40 |
| Kurynaje file, 1 kh | 10,88 | 13,78 | 16,17 | 11,08 | 12,68 | 8,99 |
| Makarona, pačak | 4,86 | 3,62 | 5,65 | 3,32 | 3,43 | 2,75 |
| Muka, 1 kh | 1,15 | 4,49 | 2,83 | 1,62 | 3,43 | 2,32 |
| Śvinina, 1 kh | 15,2 | 21,13 | 9,86 | 10,7 | 12,68 | 8,99 |
| Jabłyki, 1 kh | 2,12 | 2,23 | 1,10 | 1,85 | 3,43 | 1,95 |
| Jajka, 10 št. | 4,56 | 6,49 | 2,83 | 3,19 | 2,74 | 3,01 |
| Małako, 1 ł | 1,52 | 2,80 | 1,13 | 3,07 | 2,91 | 2,07 |
| Čypsy, pačak | 2,00 | 5,62 | 2,83 | 4,61 | 2,60 | 4,19 |
Kamientary