Litaratura

«Kryčym vam: Idzicie von!» Vajna Rasii z Ukrainaj — u mocnych vieršach biełaruskich paetaŭ

Siońnia pieršy dzień viasny i šosty — vajny va Ukrainie. Pakul z terytoryi Biełarusi praciahvajucca abstreły ŭkrainskich haradoŭ, mnohija abmiarkoŭvajuć «kalektyŭnuju adkaznaść». Ale ž duša naroda ŭ jaho paezii! «Naša Niva» zrabiła padborku biełaruskich vieršaŭ apošnich dzion, jakija vydatna ilustrujuć panujučy nastroj u našym hramadstvie.

Razburany dom u Kijevie. Fota: AP

Pačynajem padborku ź vierša, jaki napisany za dva dni da pačatku vajennych dziejańniaŭ:

Nasta Kudasava

***

Prosta nabycca, nahavarycca

z polem julovym, pakul

konik zialony hraje na skrypcy

soła zamovy ad kul…

Tut, dzie nianaviść bliskaje džałam,

dzie raskašuje imhła,

pamiataj, ja da skonu kryčała

im pra luboŭ, jak mahła!

…Prosta nabycca tut, našaptacca

ź vierasam, mocham, sasnoj,

kinucca ŭ nohi błazancy-ptašcy

notaj apošniaj — skraznoj…

Tut, dzie ŭčarnieli ŭ hrazkim razdrai

soniečnych promniaŭ lini,

Hospadzie, tolki rozumu daj im!

I ciepłyni, ciepłyni…

Nadzieja Hareckaja

«Tak atrymałasia, što ŭ apošni mirny dzień ja napisała vierš pra vajnu, dumajučy, što jana małavierahodnaja»:

Vajnoj napradvieśni pupyški stralajuć,

Irvucca šynieli zimovaha snu.

Zastyłuju hlebu znutry pracinajuć

Parostki naciataha mžoj murahu.

Źbirajucca vojski ptušynych čarodaŭ,

I źviery mianiajuć stary kamuflaž.

Kryčyć niaŭmolna hleba ŭ rodach,

Brujami kryvić jaje rezany ciaž.

Hrukočuć raskatami kryhi na rekach,

I płačuć lipkaj žyvicaj bary.

Čuvajcie! Viasna ź miačom, u daśpiechach

Rušyć! Niasie pieramožny nam Kryk.

Vučanica starejšych kłasaŭ ź Minska (ananimna)

Vy čujecie našaj krainy

Daloka nie pieršy stohn.

U vočy narod zajaŭlaje:

Idzicie von!

Kryčyć vam prostyja rečy

Brest, Viciebsk, Rasony i Pinsk —

Nie kinuli ludzi piarečyć!

Nie zhas jašče soniejka dysk.

I Biełaruś nie maŭčyć —

Paŭstanie suprać vajny,

Bo nas nie zatknuć, nie spynić.

My — mirnaj krainy syny.

My marym kachać i vučycca,

Letam biehčy kudyś na pahon.

Ad vioski i da stalicy

Kryčym vam: Idzicie von!

27.02.2022

Aleś Minaŭ

praŭda — nia busieł u abłokach

nia słova z tysiačy słoŭ

praŭda — nia ciša navokał

maŭklivaje zhody raboŭ

praŭda — to hodnaść i vola

nasupierak ciemry načy

praŭda — to ŭkrainskaja zbroja

nakanavanaja pieramahčy

27.02.2022

Nina Listota

Kali lacieli rakiety,

My macniej abdymali svaich kachanych,

U dumkach nie adpuskali ich na pryzyvy,

Varyli barščy i śpiavali pieśni im.

Kali lacieli rakiety,

My dumali, što heta mietearytny doždž,

Pryciskalisia da ziamli, zakryvali hałovy i vušy

I vusnami šyroka hłytali pavietra zornaje.

My sami byli jak balistyčnyja rakiety,

Jak śvincovyja kuli, jak napiatyja łuki prodkaŭ.

My zaradžanyja byli ślaźmi i horam,

My niamieli ad žachu, u nas mleli palcy.

I čajki biełyja zdavalisia vypadkovymi strełami.

Ale nasamreč stralali

za tym vaknom,

la jakoha stajała

kałyska dziciaci.

I pa brukavancy staroha horada

Z rykańniem jechali tanki.

I ŭsie Makdonaldsy začynilisia

Ŭ cełaj krainie…

Dobra, što heta tolki son!..

A nie. Nie son.

25.02.2022

Dzianis Špironak

Mieraju čas cyharetami —

5 chvilin na bałkonie,

10 chvilin na vulicy:

Pieradyška, miera biaśpieki na śviežym pavietry,

Dumki zachraśli ŭ pałonie,

Rečaisnaściu stała biazhłuździca.

Mieraju čas navinami —

Prabiehčy vačyma — 10 chvilin,

A ŭčytvajusia hadzinami,

Chacieŭ by zastacca biaźvinnym

I adčuvać, što taki nie adzin…

Chto biaźvinny, to pluńcie ŭ śpinu mnie.

Čas admiaraju soramam,

Za «svaich» było tydniami soramna,

Nie za svaich hadami

Tolki b kab mieŭ kroplu honaru

To darabiŭ by, dabiŭ, a nie pakorliva

Sam apuściŭšy vočy, razvodziŭ rukami

Mieraju čas maŭčańniem —

Siekunda žyvym,

Chvilina maŭčańnia zahinułym

Bolej maŭčać nie ŭ stanie,

Ja havaru, ja kryču i nie spyniusia ni pierad čym

Ni pierad bojaźziu krataŭ, ni pierad mahiłaju.

26.02.2022

Usievaład Ścieburaka

Vykłaŭ u Fejsbuku svoj stary vierš 2020 hoda z podpisam «pryśviačajecca hierojam našych dzion»:

***

Raboŭ nie čakajuć u rai

Raboŭ čakajuć pakuty.

Nie rabstvu toj vas vučyŭ,

chto byŭ da kryža prykuty.

Raboŭ nie ŭšanujuć u rai.

U rabstvie niama hierojstva.

Tam rospačy pa krai

i lozy zhryzotaŭ hojstryja.

Raboŭ nie ŭspomniać paśla

na tryźnie ŭzhadajuć śmiełych

im budzie lahčej ziamla

ad pioraŭ aniolskich biełych.

Raby nie pakinuć śled

na hetych šlachach adviečnych.

Im nie adhukniecca suśviet

i zory na šlachu mlečnym.

Darja Bialkievič

Taksama pryhadvaje svoj stary, ale aktualny vierš:

Radzimu nie abirajuć,

In God and bulba we trust.

Radzimu nie adbirajuć,

Another one bites the dust.

Where there is life there is hope,

Intehracyja jeść zachop.

Can you make

biełaruski hien

great again?

Vaš «sajuz»

nakryecca tazam

albo karytam:

London is the capital

of Great Britain.

Nie pieratvorycca

moj narod u «tołpu»:

Tin — prosta blašanka

z prystaŭkaj «roo».

Andrej Chadanovič 

Publikuje svoj pierakład vierša ŭkrainca Siarhieja Žadana jašče 2014 hoda:

Pakul u tabie žyvie tvaja praha,

pakul ciabie trymajecca viera,

i sonca płyvie z dakładnaściu ptacha,

i čas kradziecca ź pilnaściu źviera.

Kraj lichamanić vakzalnaj abłavaj.

Ciopłyja ruki i ŭ śniežań darohi.

Radzima balić pierabitaju łapaj

ščaniaci, što rviecca z načnoje abłohi.

Irvisia, irvisia z nočy j tumanu,

vyhryzaj rospač, šukaj nadzieju.

Ja paśla budu lekavać tvaju ranu,

nakolki zmahu, nakolki paśpieju.

Ja potym usio zrazumieju i ŭbaču,

jak tolki vyrvusia razam z taboju, —

usiu tvaju biesprytulnaść sabačuju,

dziciačuju vieru z darosłaj žurboju.

Pakiń ni z čym ich podłuju vartu,

abminaj ich padstupnyja pastki.

Varta bicca i ŭstavać varta,

navat kali znoŭ pryjdziecca ŭpaści.

Zorki majuć visieć nad taboju

ci razryvacca pad niebaschiłam.

Serca pavinna razam kryvioju

nieści žyćcio kapilaram i žyłam.

Kostki majuć mocna zrastacca.

Šnary pavinny dadać nam złości.

Štości z taboju pavinna stacca.

Štości ŭžo stałasia j staniecca štości.

Pakul ty ŭsim hetym žyvieš i maryš.

Pakul ty prahnieš. Pakul paluješ.

Pakul ty ŭsio heta ŭ sabie trymaješ.

Pakul nienavidziš. Pakul ty lubiš.

Kamientary

Pieršaja vice-mer Minska Nadzieja Łazarevič prajšła praz zatrymańnie, muž zastaŭsia ŭ SIZA3

Pieršaja vice-mer Minska Nadzieja Łazarevič prajšła praz zatrymańnie, muž zastaŭsia ŭ SIZA

Usie naviny →
Usie naviny

«Padrobka archiŭnaj daviedki — 4500 jeŭra». Jak biełarusy šukajuć u siabie polskija karani i jak kuplajuć polskaje pachodžańnie10

U Biełym domie prajšła sustreča Trampa z Bajdenam FOTAFAKT

Navukoŭcy adradzili vymierłuju žyviolinu biez kłanavańnia. Jakim čynam im heta ŭdałosia?3

Kanapackaja adkazała, ci jość u jaje niamiecki DNŽ4

SK nazvaŭ imiony tych, chto skinuŭ vybuchoŭku na bazu AMAPa ŭ Minsku ŭ 2021 hodzie13

«Maśfilm» pieradaŭ rasijskaj armii tanki i BMP sa składoŭ kinastudyi2

Jakija vybary, takija i scenary. Čamu adrazu dva sparynh-partniory Łukašenki źniali svaju kandydaturu7

Pamiatajecie rasijskaha kita-špijona Chvałdzimira? Nasamreč jaho zvali Andrucha i špijonam jon nie byŭ2

Tramp pažartavaŭ, što hatovy bałatavacca na treci prezidencki termin, kali amierykancy skažuć «Nada!»19

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Pieršaja vice-mer Minska Nadzieja Łazarevič prajšła praz zatrymańnie, muž zastaŭsia ŭ SIZA3

Pieršaja vice-mer Minska Nadzieja Łazarevič prajšła praz zatrymańnie, muž zastaŭsia ŭ SIZA

Hałoŭnaje
Usie naviny →