Ukrainskija biežancy. Fota: Ukrinform
Jeŭropa pieražyvaje najbolšuju z časoŭ Druhoj suśvietnaj vajny humanitarnuju katastrofu. Ratujučysia ad rasijskaj ahresii, 13 miljonaŭ čałaviek pakinuli Uschodniuju Ukrainu. Kala 5 miljonaŭ ź ich, pieravažna žančyny i dzieci, pierabralisia ŭ krainy Jeŭrasajuza. Łukašenkaŭskaja prapahanda paśladoŭna palivaje hetych abiazdolenych ludziej brudam.
Adznačym, što absalutnaja pieravažnaja bolšaść biežancaŭ vyjechała abo z Uschodniaj Ukrainy na Zachodniuju, abo ŭ Jeŭropu, a nie ŭ Rasiju i nie ŭ Biełaruś. Navat tyja, jakija ŭvajšli ŭ rasijskuju statystyku, pieravažna trapili ŭ Rasiju prosta tamu, što linija frontu adrezała ich ad Ukrainy, i jany kružnym šlacham, praz Rasiju i Biełaruś, pajechali ŭ tuju samuju Jeŭropu. I jašče treba adznačyć, što siarod biežancaŭ z Ukrainy daminujuć žančyny i dzieci, bo vyjezd dla bolšaści mužčyn z Ukrainy zabaronieny.
Ale pasłuchajcie, što kažuć prapahandysty.
Łukašenkaŭski prapahandyst-mižnarodnik Vadzim Jałfimaŭ śćviardžaje, što z Ukrainy ŭ Jeŭropu jeduć nośbity fašysckaj ideałohii.
«Bolš za toje, čaściej za ŭsio źjazdžajuć bahatyja ludzi, jakija majuć takuju mahčymaść. Kali ludzi biahuć, im treba prajechać vialikuju adlehłaść i 10—20 błokpastoŭ. Na kožnym ź ich z vas patrabujuć chabar, inakš vas rasstralajuć i zabiaruć mašynu. Akramia taho, pa pryjeździe taksama treba ŭładkavacca. Jany pryjazdžajuć z dumkami pra toje, što jany vyrvalisia, jany ŭ toj samaj Jeŭropie i patrabujuć da siabie adpaviednaha staŭleńnia.
Nachabstva i dziorzkaść hetych ukrainskich nibyta biežancaŭ stała pahałoskaj. Heta budzie surjoznaja prablema dla jeŭrapiejcaŭ.
Kali praź biełaruskuju terytoryju išli ŭciekačy, to heta byli prosta mirnyja žychary. A tut pryjazdžajuć tyja ludzi, u jakich mazhi čaściakom pramytyja fašysckaj prapahandaj. U mnohich ź ich vopyt bajavych dziejańniaŭ, i nie dzie-niebudź u pustyni, a ŭ jeŭrapiejskich umovach», — kaža Jałfimaŭ, całkam ihnarujučy toj fakt, što mužčynam, tym bolš z bajavym dośviedam, vyjezd z Ukrainy zabaronieny.
Ukrainskija biežancy. Fota: AP.
Ale kaho jon maje na ŭvazie?
«Ja ŭžo nie pamiataju proźvišča hetaha, nie viedaju, jak jaho nazvać, jaki abviešany aŭtamatami, uvieś tatuiravany, kaža, što jon u Polščy. Heta ŭžo budzie prablema dla jeŭrapiejcaŭ», — łžyva śćviardžaje łukašenkaŭski palitołah.
I tut ža, supiarečačy samomu sabie, Jałfimaŭ pravodzić iłžyvyja paraleli pamiž palitykaj Hiermanii pa pryjomie ŭkrainskich biežancaŭ i vyvazam na prymusovyja pracy ŭ Hiermaniju padčas Druhoj suśvietnaj.
Jon raskazaŭ, što ŭ hady akupacyi fašystami z Ukrainy na prymusovyja pracy ŭ Niamieččynu było vyvieziena kala 2 młn čałaviek za dva hady.
«Ujavicie suadnosiny ličbaŭ: 3 młn za paru tydniaŭ i 2 młn — za dva hady. Ja nie chaču padymać temu taho, jak fašysty vykarystoŭvali hetych ludziej. Ale jak siońnia svabodnyja i demakratyčnyja niemcy i palaki buduć vykarystoŭvać uciekačoŭ z Ukrainy?» — kaža łukašenkaŭski palitołah pra dapamohu ŭkraincam u ES.
Litoŭskaja nianiečka Eryka Šviančenienie, člen prarasijskaj partyi i samy časty hość na biełaruskich dziaržaŭnych telekanałach — tam jaje vydajuć za značnaha hramadskaha dziejača, abvinavačvaje ŭkrainskich biežancaŭ u tym, što jany z pretenzijami, jeździać na darahich mašynach i śmieciać paŭsiul.
«My ž bačym, kali staić darahaja mašyna ŭkrainskaja, to kala jaje jany niešta jeli, usio vykinuli. Takoje staŭleńnie da našaj krainy, jak byccam heta nie kraina, a śmietnica. I ciapier užo ŭ nasielnictva reakcyja inšaja. My razumiejem, što ŭsio samaje dobraje — dla ich, — adznačyła Šviančenienie.
Ukrainskaje bombaschovišča
— Ale kali bačym, jak jany ŭ našaj krainie siabie adčuvajuć, što jany robiać, u nas užo złość raście.
Možna sustreć ž, možna pryniać. Ale kali čałaviek kaža, što jamu niazručna, hetaja kvatera nie vielmi ŭtulnaja. Pytańnie było takoje: kali pryjdzie pakajoŭka? I voś heta ŭžo naroščvaje našu złość», — kaža łukašenkaŭskaja prapahandystka ź Litvy. Heta chłuślivaje śćviardžeńnie. Nasamreč, bolš za 90% žycharoŭ Litvy vystupajuć za dapamohu ŭciekačam z Ukrainy, Litva pryniała amal 50 tysiač uciekačoŭ, bolšaść ich pasialili ŭ svaich damach i kvaterach zvyčajnyja hramadzianie.
Źviazany z łukašenkaŭskimi siłavymi viedamstvami palityčny kamientatar Alaksandr Špakoŭski abvinavačvaje ŭkrainskich biežancaŭ u «nizkaj pravavoj kultury» i praročyć zachodnim krainam surjoznyja prablemy praź ich.
«Niamieckaja ekanomika maje prablemy ŭ suviazi ź situacyjaj u śviecie. Zapavolvajecca ekanamičny rost, vysokaja inflacyja, raście ŭzrovień biespracoŭja. Uciekačy akažuć surjoznuju nahruzku na sacyjalnuju śfieru i rynak pracy», — pieražyvaje za jeŭrapiejcaŭ Alaksandr Špakoŭski.
Akramia taho jon śćviardžaje, što uzrovień pravavoj kultury žycharoŭ Ukrainy dosyć nizki. Na jaho dumku, niemcam budzie składana spraŭlacca z takimi masami.
«Ciapier niamieckaja palicyja fiksuje kala 200 vypadkaŭ u dzień, źviazanych z kanfliktami na mižetničnaj hlebie. Heta sutyčki pamiž ukraincami i rasijskamoŭnymi žycharami Niamieččyny. U niamieckim hramadstvie mierkavańnie adnosna spraviadlivaści baraćby ŭkrainskaha režymu vielmi nieadnaznačnaje», — iłžyva śćviardžaje jon. Nasamreč, bolš za 80 pracentaŭ žycharoŭ Niamieččyny ličać, što ich kraina pavinna dapamahać Ukrainie.
Fota: twitter.com/FureyAndrew.
Prapahandzie nie treba, kab joj vieryli. Ëj važna prosta dezaryjentavać ludziej. Tamu časam adny i tyja ž ŚMI i kamientatary spačatku śćviardžajuć, što ŭkraincam u Jeŭropie nie radyja, a paśla — što Jeŭropa na ŭkrainskich uciekačach nažyvajecca.
Źviazany z łukašenkaŭskimi śpiecsłužbami telepiersanaž Vadzim Baravik śćviardžaje, što Jeŭropa karystajecca situacyjaj va Ukrainie dla padsiłkoŭvańnia svajoj ekanomiki.
«Zaraz tudy jeduć ukraincy, u jakich dobraja adukacyja, narmalny jeŭrapiejski mientalitet. Im jany vyhadnyja. Im patrebna hetaja pracoŭnaja siła», — skazaŭ Vadzim Baravik.
«Ahułam jany prahłynuć hetuju pracoŭnuju siłu z zadavalnieńniem. Čamu Hiermanija, šerah krain siońnia asłablaje vizavy režym? Stareje Jeŭropa. Siońnia Jeŭropa karystajecca situacyjaj va Ukrainie. Jany pryciahvajuć hetych biežancaŭ i adpaviedna budzie takoje padsiłkoŭvańnie jeŭrapiejskaj ekanomiki», — dadaŭ jon.
Padobnym čynam vykazvaŭsia i Piotra Piatroŭski, jašče adzin palitołah, źviazany ź dziaržbiaśpiekaj.
Vałanciory sustrakajuć ukrainskich biežancaŭ. Fota: NOS
Časta «ekśpierty» na biełaruskich kanałach supiarečać adno adnomu i ŭ inšych pytańniach.
Naprykład, litoŭski palityk Alhirdas Paleckis, raniej asudžany za špijanaž na karyść Rasii, u intervju BiełTA śćviardžaje, što ŭkrainskija biežancy «adrazu atrymlivajuć vializnyja vypłaty i vydatny pryjom». I nazyvaje heta ŭsio čamuści «rasizmam», bo mihranty ź biełaruska-litoŭskaj miažy atrymali inšy pryjom.
Śćviardžeńnie Paleckasa łžyvaje. Ukraincy ŭ Litvie atrymlivajuć prava na pracu, časovuju dapamohu na žytło i charčavańnie, biaspłatny prajezd u transparcie, vyzvaleńnie ad apłaty za dziciačy sadok dla dziaciej i, u niekatorych vypadkach, adzinarazovuju hrašovuju vypłatu ŭ pamiery niekalkich sotniaŭ jeŭra. Napeŭna, heta nie nazavieš «vializnymi vypłatami».
A voś Taćciana Mancian, prarasijski palityčny kamientatar z Ukrainy, naadvarot śćviardžaje, što ŭkrainskija biežancy nie zmohuć siadzieć na hrašovaj dapamozie na Zachadzie, i što žyvuć jany horš, čym va Ukrainie.
«Hety ŭvieś miadovy miesiac z našymi biežancami, dumaju, vielmi chutka skončycca. Tamu što ja prykładna viedaju kantynhient, jaki ŭciok u hetyja ŭsie Jeŭropy. Im usie pavinny, jany niedaacenienyja, — raskazała Taćciana Mancian. — Ale kalektyŭny Zachad šmat hadoŭ raskazvaŭ im, jakija jany ŭnikalnyja, a ciapier jany sutykajucca z surovaj realnaściu. Akazvajecca, u Hiermanii siadzieć na hrašovaj dapamozie nie atrymajecca, treba iści pracavać, a pracavać ekanamična biessensoŭna, bo zarpłata prykładna takaja ž, jak i dapamoha. Ale siadzieć na dapamozie tabie nie daduć. A nie budzieš chadzić na pracu — tabie zrežuć dapamohu.
A jany, jak ni dziŭna, pryvykli va Ukrainie žyć značna lepš, čym jany ciapier žyvuć u Hiermanii. Jany dumali, što tam raj, ale hetyja ružovyja akulary raźbilisia. Ludzi ŭžo ŭ hetych krainach, dzie ŭciekačy, zusim nie razumiejuć, što za dziŭnyja takija ŭciekačy.
Ukrainskija biežancy. Fota: AP.
Asabliva Zachodniaja Ukraina pakazała siabie, dzie zdali svaje kvatery biežancam z uschodu, a sami pryjechali i imitujuć ź siabie biežancaŭ», — kaža Mancian.
Piotra Piatroŭski bačyć u žadańni jeŭrapiejcaŭ prymać ukrainskich biežancaŭ i nie prymać mihrantaŭ, pryviezienych z krain Azii na biełaruska-polskuju i biełaruska-litoŭskuju miežy, rasizm.
«Nie sakret, što Polšča, dy i bolš šyroka — Jeŭrapiejski Sajuz, apošni čas stali biežancaŭ dzialić pa hatunkach, pa kłasach, pravilnyja ŭciekačy abo niapravilnyja. My pamiatajem minuły hod i ŭžo ŭ hetym hodzie źjaŭlajucca fakty, jak Polšča stavicca da biežancaŭ ź Blizkaha Uschodu, faktyčna staviačy na ich paznaku — rasava nieprydatnyja».
Nasamreč, ES nie prymaŭ mihrantaŭ ź biełaruska-litoŭskaj i biełaruska-polskaj miažy ŭ 2021 hodzie nie praź ich rasu ci nacyjanalnaść. Prosta tyja mihranty, u adroźnieńnie ad ukrainskich biežancaŭ, nie ŭciakali ad vajny, jany byli instrumientam hibrydnaj vajny aficyjnaha Minska suprać susiedziaŭ i ŭdzielnikami štučna spravakavanaha mihracyjnaha kryzisu.
Rasijski palitołah Siarhiej Karnauchaŭ u intervju BT śćviardžaje, što ŭkrainskija biežancy heta ŭsiaho tolki «pijar-załožniki».
«Jeŭropa kožnaha z hetych ludziej vykarystoŭvaje ŭ jakaści pijar-zakładnikaŭ. Ad ich treba intervju, abvinavačvańni Rasii. Voś dla čaho jany patrebnyja tam. A my prymajem ich jak blizkich, darahich, rodnych ludziej», — śćviardžaje jon.
Što staić za prapahandysckimi naratyvami?
Rasija nahniataje strach Jeŭropy pierad ukrainskimi biežancami, schilajučy zachodnich palitykaŭ adstupicca ad padtrymki Ukrainy i pahadzicca ź jaje kapitulacyjaj i likvidacyjaj dziaržaŭnaści. Maŭlaŭ, budziecie padtrymlivać Ukrainu dalej — atrymajecie jašče bolš biežancaŭ z Ukrainy. Admietna, što hety šantaž z boku rasijskich dziaržaŭnych dziejačaŭ absalutna adkryty. Naprykład, sakratar Rady biaśpieki Rasii Patrušaŭ ščyra pužaje Jeŭropu ŭkrainskimi biežancami, jakija, pa jahonych słovach, vyklikajuć ekanamičny i palityčny kryzis, a taksama pryviazuć z saboj chvaroby i kryminał.
Druhi aśpiekt — Rasija svaimi naratyvami pra kiepskich ukrainskich biežancaŭ imkniecca adciahnuć uvahu mižnarodnaj supolnaści ad złačynnaści samoha fakta napadu na suvierennuju dziaržavu. Siaredniestatystyčny jeŭrapiejec mahli u Bučy nie pabačyć, a voś raspalić nianaviść suprać ukrainskich biežancaŭ, jakich jon bačyć štodnia, całkam realna.
I treciaje: raspalvajučy nacyjanalistyčnyja nastroi ŭ Jeŭropie, rasijskaja prapahanda sprabuje destabilizavać ES znutry, Maskva zdaŭna robić staŭku na levych i pravych radykałaŭ i jeŭraskieptykaŭ.
Ale pieradusim Maskva razdražnionaja tym, što Ukraina sustreła rasijskuju armiju nie «pryjomnym daram», a ŭpartym supraciŭleńniem, a prostyja ŭkraincy biahuć ad «vyzvalicielaŭ».
Kampanija pa dyskredytacyi ŭkrainskich biežancaŭ — śviadomaja častka infarmacyjnaj stratehii Rasii. Jak bačym, łukašenkaŭcy tupa kapijujuć maskoŭskija mietadyčki.
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»
