Chto moža pryjści na źmienu Pucinu i jak heta adabjecca na situacyi ŭ śvietie i Biełarusi?
Apošnim časam usio čaściej źjaŭlajucca čutki, što Pucin mocna chvory. Heta vyklikaje razmovy pra toje, što jon chutka adydzie ad ułady. Mnohija spadziajucca, što paśla hetaha Rasija spynić vajnu va Ukrainie. «Naša Niva» spytała ŭ analitykaŭ, chto moža pryjści na źmienu Pucinu i jak heta adabjecca na situacyi ŭ Biełarusi.
«Naviny pra ciažkija chvaroby ŭ postsavieckich kiraŭnikoŭ źjaŭlajucca apošnija hadoŭ dziesiać»
Biełaruski palitołah, dyrektar daśledčaha centra EAST Andrej Jelisiejeŭ ličyć, što źmiena palityčnaha režymu ŭ Rasii nie abaviazkova pryviadzie da spynieńnia vajny. Na jaho dumku, navat mahčymaje paražeńnie ŭ vajnie suprać Ukrainy nie harantuje demakratyčnaha tranzitu ŭłady ŭ Rasii.
«Takaja mahčymaść uźnikaje, kali kirujučy režym budzie zusim asłableny i ŭ im budzie isnavać umoŭnaje pamiarkoŭnaje kryło, a demakratyčnaja apazicyja budzie mieć davoli mocnyja pazicyi. Pakul hetaha nie nazirajecca. Pamiarkoŭnyja ličać za lepšaje maŭčać, a apazicyju paśladoŭna ačarniajuć i marhinalizujuć. Ale sacyjalna-palityčnaja situacyja ŭ Rasii, imavierna, moža značna źmianicca ŭ ahladnaj budučyni, tamu mahčymyja ŭsiakija scenaryi», — ličyć palitołah.
Jelisiejeŭ taksama zaŭvažaje, što nie varta nadavać šmat uvahi temie zdaroŭja Pucina.
Siensacyjnyja naviny pra ciažkija chvaroby ŭ postsavieckich kiraŭnikoŭ pieryjadyčna źjaŭlajucca ŭ infarmacyjnaj prastory apošnija hadoŭ dziesiać.
«Nie varta niedaaceńvać dasiahnieńni suśvietnaj miedycyny, da jakoj kiraŭniki dziaržaŭ majuć dostup», — kaža Andrej Jelisiejeŭ.
Palitołah ličyć, što pry razhladzie kandydatury mahčymaha pierajemnika hałoŭnym faktaram, jaki budzie ŭpłyvać na situacyju, maje značeńnie nie proźvišča čałavieka, a jaho prynaležnaść da siłavoha łahiera, jak Viktar Zołataŭ (kamandujučy vojskami Rashvardyi, anałah našych Unutranych vojskaŭ), ci da «cyvilnych», jak Viačasłaŭ Vałodzin (staršynia Dziarždumy).
Što tyčycca zapytu na demakrytyzacyju Rasii z boku nasielnictva, to, na dumku Jelisiejeva, sacyjałahičnaja karcina ŭ RF vielmi adroźnivajecca ad biełaruskaj.
«U Biełarusi zapyt na pieramieny i demakratyzacyju daminuje ŭ hramadstvie i źjaŭlajecca našmat bolšym, čym u RF. Ale heta nie aznačaje, što zapytu na inšy ŭnutrypalityčny i zamiežnapalityčny kurs siarod žycharoŭ Rasii niama.
Jak śviedčać navukovyja daśledavańni, niedaaceńvajecca častaje śviadomaje ŭtojvańnie i pierajnačvańnie respandentami svaich krytyčnych dumak pra aficyjny ład. Da taho ž, sacyjalna-palityčnyja padziei sa spaźnieńniem adbivajucca na hramadskaj dumcy, asabliva va ŭmovach zadušeńnia dostupu da niezaležnych ŚMI i prapahandysckaha biezzakońnia. Tamu ŭžo ŭvosień staŭleńnie da biahučaha ŭładnaha kursu ŭ Rasii moža być, hruba kažučy, 50/50, a nie 80/20, jak heta davodzić aficyjnaja sacyjałohija», — miarkuje ekśpiert.
Kali razvažać pra žyćciazdolnaść režymu Łukašenki, to jaho pazicyi mohuć pachisnucca i biezadnosna varyjantu palityčnaha tranzitu ŭ Rasii. Dastatkova budzie Maskvie prypynić ci značna źmienšyć palityčnuju i finansavuju padtrymku Łukašenki. U takim vypadku jaho kiravańnie aŭtamatyčna ŭstupaje ŭ finalnuju (vierahodna, vielmi karotkuju, ale naŭrad ci biaskroŭnuju) stadyju, adznačaje Jelisiejeŭ.
Padtrymka Kramla — heta adzin z troch słupoŭ kiravańnia Łukašenki, razam z kantrolem nad miascovym siłavym aparatam i centralizavanaj viertykallu ŭłady, kaža Jelisiejeŭ.
Inšym čyńnikam, jaki, na dumku palitołaha, moža paŭpłyvać na pazicyi Łukašenki, źjaŭlajucca intehracyjnyja prajekty, jakija byli padpisanyja ŭ listapadzie 2021 hoda.
«Da kanca 2023 hoda biełaruskija pravavyja normy ŭ najvažniejšych śfierach musiać być pryviedzienyja da rasijskich. Na praktycy heta stvoryć pieradaneksijnuju situacyju, jakaja patencyjna asłabić palityčnaje stanovišča Łukašenki, nie havoračy ŭžo pra pahrozu biełaruskaj dziaržaŭnaści», — kaža Andrej Jelisiejeŭ.
«Źmiena Pucina pa inicyjatyvie źnizu — vielmi małavierahodnaja»
Rasijski palityčny ahladalnik Maksim Trudalubaŭ miarkuje, što źmiena čałavieka, jaki staić na čale Rasii, sapraŭdy moža dapamahčy spynić vajnu. Zrešty, na chutkija pieramieny ŭ Kramli nadziej ciapier mała.
Źmienu Pucina pa inicyjatyvie źnizu Trudalubaŭ ličyć vielmi małaimaviernaj, pakolki ciapierašnija rasijskija ŭłady luby niesankcyjanavany hramadski ruch ŭsprymajuć jak revalucyjny i dziejničajuć adpaviednym čynam. Krytyčnaj masy ludziej, hatovych da niebiaśpiečnych dla siabie kalektyŭnych dziejańniaŭ, u Rasii ciapier niama.
Razvažajučy pra toje, ci jość surjozny zapyt na źmienu ŭłady siarod nasielnictva, havaryć pra dakładnyja ličby ŭ biahučaj situacyi ekśpiert ličyć amal niemahčymym.
«Spadziavacca na danyja aficyjnych apytańniaŭ my dakładna nie možam pa całkam vidavočnych pryčynach. Ale ŭ toj ža čas zaŭvažna, što ŭ hetaj vajny niama stolkich prychilnikaŭ, jak heta było z anieksijaj Kryma. Hetaja vajna značna mienš papularnaja, mahčyma, što jaje prychilniki i praciŭniki dzielacca ŭ praporcyi 50/50. A dla taho, kab daviedacca, što sapraŭdy dumajuć rasijanie, to im spačatku na hod treba adklučyć prapahandu, a potym užo pytacca pra ich mierkavańnie», — ličyć ekśpiert.
Źmiena lidara ŭ vyniku pałacavaha pieravarotu bolš vierahodnaja, ale i z hetym jość prablemy. Na dumku Trudalubava, u častki tak zvanaj rasijskaj elity jość zapyt na źmienu Pucina. Ale zrabić heta ŭ piersanalisckaj aŭtarytarnaj sistemie, jakaja pierajšła ŭ dyktatarskuju, vielmi składana.
«Hetaja sistema vybudoŭvałasia vakoł adnoj fihury, pryčym tak, kab źmiena lidara była praktyčna niemahčymaj. I tut navat nie hetak važna, kolki ŭ jaho ŭłady. Važniej, što ŭsie astatnija raźličvajuć na jaho. Taki lidar zabiaśpiečvaje elitu materyjalna, daje im abaronu ad pieraśledu, što niemałavažna, kali jany ŭ dadatak da ŭsiaho stali ciapier jašče i patencyjnymi vajennymi złačyncami.
Heta svojeasablivaja kruhavaja paruka. U vyniku my majem situacyju, kali, z adnaho boku, jany mohuć chacieć źmieny ŭłady, a z druhoha — tak paviazanyja z Pucinym, što isnavańnie hetaha režymu stanovicca dla ich žyćciova nieabchodnym», — zaŭvažaje ekśpiert.
Trudalubaŭ adznačaje, što niezadavolenyja palitykaj Pucina dzielacca na dva asnoŭnyja łahiery:
«Kali brać niezadavolenych siłavikoŭ, to jany majuć pytańni da tempaŭ vajny, taho, jak jana viadziecca. U ich razumieńni treba być bolš rašučymi, iści na Kijeŭ.
Inšy błok niezadavolenych — heta tyja, chto vystupaje za mirnaje raźvićcio vajennaha kanfliktu.
Heta dźvie asnoŭnyja «partyi» siarod elit, choć kožnaja ŭ svaju čarhu składajecca z mnostva inšych hrup. Ja nie ŭpeŭnieny, što jany mohuć chutka pryjści da kansensusu i znajści kandydata, jaki zadavolić usie baki. Akramia taho, u elit niama placoŭki dla dyjałohu i niama davieru adno da adnaho, tak što sustrecca i pahavaryć na samuju važnuju dla krainy temu jany prosta nie mohuć».
Maksim Trudalubaŭ vyłučaje pa niekalki pierson, jakija mahli b pryjści na źmienu dziejnamu prezidentu.
«Z «partyi miru» — heta mohuć być Siarhiej Sabianin i Michaił Mišuścin, da jakoha ŭ vypadku čaho i pavinna pierajści ŭłada, kali prezident pakidaje pasadu raniej za termin. Mišuścin vielmi aściarožna vykazvajecca z nahody vajny.
Heta tyja ludzi, jakich suśvietnaja supolnaść mahła b pryniać u jakaści časovych fihur, ź jakimi možna vieści razmovy pra mir.
Z boku siłavikoŭ, abo tak zvanaj «partyi vajny», heta moža być Mikałaj Patrušaŭ, Dźmitryj Rahozin i navat Dźmitryj Miadźviedzieŭ, jaki apošnim časam aktyŭna vykazvaje svaju radykalnuju pazicyju.
U adroźnieńnie ad mahčymych kandydataŭ ad «partyi miru», hetnyja piersanažy ličać, što zaniać hodnaje miesca ŭ śviecie Rasija moža tolki vajennym šlacham», — adznačaje ahladalnik.
Pazicyi partyi vajny pakul mocnyja, tamu imaviernaść zaklučeńnia pieramirja i tym bolš mirnaha dahavora ŭ najbližejšy čas nievialikaja.
«Ciapier ukrainskaje hramadstva kansalidavanaje i nie hatovaje sastupać, pakolki jano maje nastroj na pieramohu. Tamu na hetym etapie Zialenski nie moža pajści na pieramovy i pahadzicca na sastupki, bo hramadstva hetaha nie prymie, choć u hetym i jość peŭny sens. Vajna viadziecca na terytoryi Ukrainy, i ŭ pieršuju čarhu ad vajennych dziejańniaŭ ciarpić jaje nasielnictva i infrastruktura.
Ukraincy spraviadliva chočuć viarnuć usie svaje terytoryi i pakul nie hatovyja mirycca ź ich adrymańniem. Ale strata zachoplenaha dla Pucina śmierci padobnaja.
Heta značyć, što, z adnaho boku, jość ukraincy, nie hatovyja iści na sastupki, jakija patrebnyja dla pieramovaŭ, a z druhoha — tyja krainy, ad jakich zaležać harantyi biaśpieki. Lidary hetych krain marać pra toje, kab vajna skončyłasia, ale nie stanuć siadać z Pucinym za stoł pieramovaŭ. Tamu Rasii patrebny inšy lidar», — padsumoŭvaje ahladalnik.
Kamientary