«Toje, što jość krytyka — heta ok. Jość i našy pamyłki, nazapašanaja stomlenaść, nie atrymałasia chutkaj pieramohi… A tut nie prosta krytyka — cełaja arhanizavanaja kampanija. Niechta robić heta pa zadańni, kab asłabić demakratyčnyja siły, dyskredytavać Cichanoŭskuju. U inšych — hrajuć asabistyja ambicyi, kryŭdy, — miarkuje Viačorka. — Ofis Cichanoŭskaj siońnia — najbolš zaŭvažnaja palityčnaja struktura, zdolnaja ŭpłyvać na paradak dnia. Mahčyma, pryčyna ŭ hetym».
«Na sustrečach z zamiežnikami Capkała rehularna havaryŭ pra hrošy»
Adzin z hałoŭnych krytykaŭ dziejnaści Cichanoŭskaj u apošnija dni — Valer Capkała, były daradca Alaksandra Łukašenki, čyja žonka Vieranika była aktyŭnaj udzielnicaj žanočaha tryumviratu ŭ 2020 hodzie. Što raptam zdaryłasia? Čamu ciapier ź jaho boku hučyć vyklučna krytyka Cichanoŭskaj?
«Valeryj Capkała na praciahły čas źnik z hramadskaj dziejnaści, navat pierastaŭ udzielničać u sazvonach (u nas razam z Paŭłam Łatuškam, Kaardynacyjnaj radaj i «babarykancami» byli štotydniovyja sazvony, Capkała prosta pierastaŭ brać udzieł u hetym), — zhadvaje Franak.
— Viarnuŭsia ŭ aktyŭnuju dziejnaść užo sioleta, paśla lutaha. Dałučaŭsia da pajezdak razam ź Vieranikaj — u Niammiečynu, Narviehiju. Było niekalki pajezdak «trojkaj»: Śviatłana Cichanoŭskaja, Vieranika Capkała i Taćciana Chomič, siastra Mašy Kaleśnikavaj. Voś niadaŭna, viasnoj 2022 hoda, u sakaviku-traŭni. Spadar Capkała zaŭsiody jeździć jak delehacyja z žonkaj Vieranikaj».
U hetych pajezdkach Valeryj Capkała vykazvaŭ svaje pretenzii ŭ tvar Cichanoŭskaj? Samomu Viačorku?
«Nie, u tvar Cichanoŭskaj jon takoha nie skaža, ale na sustrečach z zamiežnikami jon rehularna havaryŭ pra hrošy. I heta vyhladaje nie vielmi.
Jamu zdajecca, što jość niejkija hrošy, dostupu da jakich jamu nie dajuć, i na hetym zbudavanaja kanśpirałahičnaja teoryja, što Cichanoŭskaja ŭsio sabie prysvoiła.
Capkała prosta nie razumieje, jak pracuje raźmierkavańnie srodkaŭ, što jość fajervoł pamiž palitykami i implemientatarami (fondami, jakija raźmiarkoŭvajuć srodki dapamohi hramadzianskaj supolnaści, ŚMI i pravaabaroncam, jakija, u svaju čarhu, dapamahajuć represavanym, — NN). My nikoli nie prosim ab dapamozie sabie: my prosim ab dapamozie hramadzianskaj supolnaści, pravabaroncam i h.d.
Ja viedaju jaho inšyja arhumienty: jon nie ŭsprymaje Śviatłanu Cichanoŭskuju jak pieramožcu na vybarach i ličyć, što jana nie maje prava vykazvacca ad imia biełarusaŭ. Ja z hetym niazhodny», — kaža Viačorka.
Ci byŭ niejki punkt, paśla jakoha Capkała kančatkova zaniaŭ pazicyju krytyka Cichanoŭskaj? Adbyłasia svarka?
«A jon nikoli i nie byŭ prychilnikam. Raniej, mabyć, jon bačyŭ sens u tym, kab dziejničać razam. Ciapier vyrašyŭ adasobicca. Ale heta idzie na škodu ŭsim», — adkazvaje Franak.
Ci padzialaje Vieranika Capkała pazicyju muža?
Franak Viačorka kaža, što nie čakaŭ takoj krytyki z boku Valeryja i Vieraniki Capkałaŭ:
«Hetaja chvala nianaviści ź ich boku stała siurpryzam dla mianie. Jak i ŭsia hetaja kampanija suprać Cichanoŭskaj, jakaja pačałasia.
Sa spadaryniaj Vieranikaj zaŭždy možna razmaŭlać. Jana ŭmieje słuchać, vydatna vystupaje. Ź vialikaj pavahaj staŭlusia da dziejnaści jaje žanočaha fondu i taho, čym jana achviaravała ŭ 2020-m. Jany, zdajecca, da niejkaha času kamunikavali sa Śviatłanaj. Ź intervju ja zrazumieŭ, što asnoŭnaja pretenzija, što paśla 2020-ha Vieranicy nie znajšłosia miesca pobač sa Śviatłanaj, jany vyjechali ŭ roznyja krainy.
Śviatłana praz heta taksama pieražyvała, i zaprašała Vieraniku na sustrečy i ŭ pajezdki, dzie mahčyma. Letaś było niekalki pajezdak u farmacie «trojki»: Cichanoŭskaja, Capkała, Chomič. Sioleta byli pajezdki, u Bierlin, u Aachien, Osła. Śviatłana prykładaje namahańni, kab zachoŭvać hetaje adzinstva.
Uvohule, było b dobra prosta im sieści, pahavaryć i znajści niejkaje parazumieńnie. Bo hetyja kryŭdy nie dapamahajuć nikomu ŭ siońniašniaj situacyi».
Čamu vybuch krytyki i niehatyvu ad byłych paplečnikaŭ adbyŭsia mienavita ciapier?
Mahčyma, jany padumali, što ciapier toj momant, kali možna pasunuć Cichanoŭskuju, zamianić jaje kimści inšym, razvažaje Viačorka.
«Pretenzii časam čujem supraćlehłyja: adny kažuć, što Cichanoŭskaja mała robić i pavinna ŭsimi kiravać. Inšyja — što jana robić nadta šmat i nie maje prava brać na siabie stolki,
— adznačaje Franak. — Moža, razyhralisia ambicyi ŭ kahości, chto padumaŭ, što zmoža zaniać miesca Cichanoŭskaj.
Jany nie razumiejuć, što Cichanoŭskuju niemahčyma zamianić. Jana atrymała bolšaść hałasoŭ na vybarach, i hetaj lehitymnaści niama i nie budzie ŭ krytykaŭ. Jak niechta napisaŭ, jana hałoŭny palityčny aktyŭ biełarusaŭ. Jana harantuje i zabiaśpiečvaje subjektnaść Biełarusi na mižnarodnaj arenie».
Čytajcie taksama: «Ot etoj kukły liš niesčasťja». Jak internet-troli pracujuć nad raskołam ruchu za vyzvaleńnie Biełarusi
Čamu Valeryj ci Vieranika Capkała nie pracujuć u Ofisie Cichanoŭskaj siońnia? Ich nie zaprašali?
«Byŭ śviedkam, kali Śviatłana zaprašała Vieraniku zajmacca žanočnym kirunkam jašče ŭ kastryčniku 2020 hoda. Ale niešta nie atrymałasia.
Mahu pamylacca, ale, zdajecca, tady Valeryj i Vieranika nie byli hatovyja pierajechać u Vilniu — jany spynilisia ŭ Ryzie, paśla pierajechali ŭ Hrecyju.
Ale razmova takaja była», — adkazvaje Viačorka.
Valeryj Capkała dniami daŭ vielmi emacyjnaje intervju partału «Zierkała». Adna ź jaho cytat: «Ciapier iduć prapanovy, u tym liku i mnie — heta značyć sproba podkupu: «My ciabie dapuskajem da karmuški — čym by ty chacieŭ zajmacca?»
Hetyja prapanovy byli ad Ofisa Cichanoŭskaj?
Franak Viačorka adkazvaje, što jamu ničoha nie viadoma, pra niejkija prapanovy Capkału z boku Ofisa.
«Moj zarobak — 1500 jeŭra bruta»
Jašče adna našumiełaja tema, u jakoj varta rasstavić usie kropki: kanflikt Paŭła Łatuški i Antona Matolki. Nahadajem, Łatuška apublikavaŭ svaju pierapisku z błohieram, u jakoj Matolka niecenzurna abražaje palityka.
Dyk Matolka pracuje ŭ Ofisie Cichanoŭskaj ci nie?
«Nie, jon nie supracoŭnik Ofisa. Bolš za toje, Ofis Śviatłany Cichanoŭskaj asudžaje jaho dziejańni. Taki styl kamunikacyi, navat u asabistaj pierapiscy, absalutna nieprymalny. Ale Ofis Cichanoŭskaj nie niasie adkaznaści za Antona Matolku», — padkreślivaje Franak Viačorka.
Častaja pretenzija da Ofisa Cichanoŭskaj — nieprazrystać finansavych patokaŭ. Niekatoryja kamientatary — i publičnyja asoby, i šarahovyja biełarusy — patrabujuć aŭdytu.
«My viadziom dziejnaść aščadna, i ŭ nas vydatnaja reputacyja. Nas praviarajuć litoŭskija dziaržaŭnyja orhany, padatkovaja, tamu niama nijakaj vierahodnaści niejkich złoŭžyvańniaŭ. Uvaha da nas padvojenaja.
Niekamu zdajecca, što Ofis siadzić na hrantach: praŭda takaja, što my jak palityčnaja struktura nie možam pretendavać na finansavańnie pad hramadzianskuju supolnaść. I fandrajzinh nam dajecca niaprosta. Častka pracy Ofisu pakryvajecca z danataŭ, i za hetyja hrošy my spravazdačymsia pierad dobrazyčliŭcami.
Abvinavačvańni, što Ofis Cichanoŭskaj kantraluje niejkija finansavyja patoki — biespadstaŭnyja, — adkazvaje Viačorka. — Ale my budziem namahacca, kab zrabić pracu Ofisa bolš prazrystaj, budziem namahacca publikavać ličby i spravazdačy. Moža, i aŭdyt budzie, zapytaju ŭ dyrektarki.
Ale budziem rabić heta tak, kab nie naškodzić našym ža kaleham — istotnaja častka našych ludziej i dziejnaści viadziecca ŭ Biełarusi».
Biełaruska, jakaja žyvie ŭ ZŠA, byłaja śledčaja Śviatłana Chilko vykłała ŭ Fejsbuku danyja hramadskaj arhanizacyi, zasnavalnikam jakoj ukazany Franak Viačorka. Chilko nazyvaje jaje «firmačkaj pa admyvańni hrošaj» i źviartaje ŭvahu, što hadavy abarot hetaj niekamiercyjnaj struktury skłaŭ 400 tysiač jeŭra.
Sama Chilko raniej była členam Nacyjanalnaha antykryzisnaha ŭpraŭleńnia Paŭła Łatuški, dzie zajmałasia padrychtoŭkaj reformy biełaruskaha MUS.
U apublikavanych Chilko danych havorka idzie pra niekamiercyjnuju arhanizacyju «Infapojnt Network» (jana ž Woke). Viačorka kaža: tak, jon adzin z zasnavalnikaŭ kampanii, jakaja zajmajecca kansałtynham i prasoŭvańniem miedyjaprajektaŭ. Niekamiercyjnuju arhanizacyju ŭtvaryli jašče da vybaraŭ 2020 hoda.
Ale Franak padkreślivaje: kiravańniem arhanizacyi zajmajucca inšyja ludzi, nie jon sam.
«Tak, farmalna ja padpisvaju dakumienty, niasu jurydyčnuju adkaznaść, ale ŭsimi pracesami kirujuć inšyja mieniedžary», — kaža jon.
U arhanizacyi pracujuć kala piacidziesiaci čałaviek u roznych krainach, i Viačorka vielmi hanarycca hetaj inicyjatyvaj:
«Ja rady, što stajaŭ la vytokaŭ, i arhanizacyja ciapier žyvie svaim žyćciom».
Z usimi pytańniami pra dziejnaść «Infapojnta» Viačorka prapanuje źviarnucca da Sašy Ramanavaj (jana raniej kiravała resursam Kyky.org, — NN), jakaja źjaŭlajecca vykanaŭčaj dyrektarkaj.
A ci moža sam Franak Viačorka nazvać svoj siońniašni miesiačny zarobak?
«1500 jeŭra da vypłaty padatkaŭ», — adkazvaje jon.
(Siaredni dla Litvy zarobak na siońnia — 1730 jeŭra da vypłaty padatkaŭ, što roŭna 1089 jeŭra čystymi, — NN).
«Armija Cichanoŭskaj» — heta nierealistyčna, niama krainy, jakaja była b hatovaja pryniać takuju armiju»
Šmat krytyki Ofis Cichanoŭskaj atrymaŭ i ad Vadzima Prakopjeva, jaki zadajecca pytańniami: čamu pobač ź Cichanoŭskaj niama vajskoŭcaŭ? Čamu Cichanoŭskaja nie stvaraje svaju vyzvalenčuju armiju?
«Čamu niama vajskoŭcaŭ? Tamu što Ofis Cichanoŭskaj — najpierš cyvilnaja, nie vajennaja administracyja. Chacia daradca pa vajennych pytańniach byŭ by vielmi darečy. Kali ŭ spadara Prakopjeva jość kandydaty, chaj paviedamlaje.
Paśla pačatku vajny va Ukrainie, pry Ofisie źjaviŭsia kansultant pa vajennych pytańniach, jość kaardynatar pa suviazi z dobraachvotnikami. Kožny dzień adbyvajecca bryfinh pa vajennych dziejańniach va Ukrainie, — raskazvaje Viačorka. —
Što tyčycca «armii Cichanoŭskaj»: heta nierealistyčna. Niama krainy, jakaja była b hatovaja pryniać takuju armiju. Tamu najlepšaje, što my ciapier možam i pavinny rabić — dapamahać biełaruskim dobraachvotnikam va Ukrainie. Jany baroniać honar Biełarusi. Pakul rana kazać, jakuju rolu jany syhrajuć u vyzvaleńni Biełarusi, ale Łukašenka ich baicca i niedarma».
Taksama Prakopjeŭ prapanoŭvaŭ pastavić pobač ź Cichanoŭskaj umoŭnaha premjer-ministra, jaki budzie zajmacca jakraz vajskovymi pytańniami. Jon prapanoŭvaŭ — nie nazvaŭšy imia — čałavieka, «jakoha viedaje ŭsia Ukraina».
Viačorka adkazvaje: jakraz da hetaha čałavieka, pra jakoha kazaŭ Prakopjeŭ, Ofis Cichanoŭskaj źviartaŭsia jašče ŭ sakaviku. Spadziavalisia, što hety čałaviek budzie zajmacca dapamohaj biełaruskim dobraachvotnikam va Ukrainie.
«Imia jaho nazvać nie mahu, tut pytańnie ŭłasnaj biaśpieki hetaha čałavieka. Ale jon maje takuju prapanovu. Kali budzie hatovy, to budzie pradstaŭleny hramadskaści», — kaža Franak.
Viačorka padsumoŭvaje:
«Majomaści ja nie maju. Utojvać mnie niama čaho. Ja nikoli nie pracavaŭ na režym i nie išoŭ na ździełki z sumleńniem. Mnie nikoli nie było soramna za toje, što ja rabiŭ. Pamyłki byli, ale jak bieź ich? I ja na sto adsotkaŭ vieru ŭ toje, čym zajmajusia. Vieru ŭ Śviatłanu Cichanoŭskuju. Vieru, što ŭsie vyjduć z turmaŭ i viarnucca dadomu.
A tym, chto ciapier napadaje na Ofis, mianie ci Cichanoŭskuju — ja b skazaŭ: prosta davajcie pracavać. Možam sieści za adzin stoł i padumać, što možam zrabić razam. Nie treba davać vierch emocyjam i kryŭdam — va ŭsich nas adna meta. Mabyć, akramia tych, chto na zadańni, i čyja meta jakraz źniščyć supolnuju spravu».
«Naša Niva» — krynica jakasnaj infarmacyi i bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ «NN»
