Zhodna z apošnimi daśledavańniami, hraź razam z karysnymi mikraarhanizmami mohuć treniravać imunnuju sistemu i stvarać imunitet da šerahu zachvorvańniaŭ, uklučajučy alerhiju, astmu i navat depresiju i tryvohu.
Dzieci nie bajacca brudu. Ich ciahnie da łužyn, jak mahnitam, a plamy na abutku i adzieńni ich nie strašać. Viadoma, baćki zvyčajna ad takoha nie ŭ zachapleńni, ale brud dla dziaciej byvaje karysny, raskazvaje BBC.
Psichičnaje adnaŭleńnie
Mnohija psichałahičnyja pieravahi hulniaŭ na śviežym pavietry ŭžo dobra viadomyja. Naš mozh raźvivaŭsia ŭ pryrodnych łandšaftach, i našy sistemy ŭsprymańnia asabliva dobra padychodziać dla dzikich adkrytych prastoraŭ.
Adno daśledavańnie 2009 hoda pakazała, što dzieci ź sindromam deficytu ŭvahi i hipieraktyŭnaściu lepš kancentrujucca paśla 20-chvilinnaj prahułki ŭ parku ŭ paraŭnańni z 20-chvilinnaj prahułkaj pa dobraŭparadkavanych vulicach haradskoha rajona.
Taksama hulnia na śviežym pavietry daje kaštoŭny vopyt navučańnia. Naprykład, pa słovach psichaterapieŭtaŭ, lepka i źmiešvańnie brudu abo piasku spryjaje sensamatornamu raźvićciu. Heta dazvalaje dziciaci pastupova razumieć sihnały svajho cieła.
Hetak ža hulnia na pryrodzie dapamahaje małym znajści sposaby spravicca z emocyjami, jakija ciažka vyvučyć u inšych umovach, dapamahaje vučycca vykazvać svoj emacyjny stan, nie kažučy ŭžo pra fizičnyja praktykavańni.
Apošnija vysnovy, adnak, śviedčać ab tym, što hulni ŭ naturalnym asiarodździ mohuć mieć mnostva inšych pieravah — i sakret moža zvodzicca da samoha brudu.
Staryja siabry
Novaje daśledavańnie prapanuje novy pohlad na «hihijeničnuju hipotezu», upieršyniu vysunutuju ŭ kancy 1980-ch hadoŭ. Zhodna z hetaj idejaj, vialikaje skaračeńnie dziciačych infiekcyj u 20-m stahodździ mieła niepažadany pabočny efiekt na imunnuju sistemu ludziej. Miarkujecca, što vynikam stała pavieličeńnie astmy i roznych alerhij, u tym liku charčovaj.
Adnak mnohim navukoŭcam zaraz nie padabajecca termin «hihijeničnaja hipoteza», pakolki jon moža pieraškadžać takim važnym pavodzinam, jak myćcio ruk. I jany admaŭlajucca ad dumki, što infiekcyi sami pa sabie karysnyja dla dziaciej.
Zamiest hetaha fokus zaraz naceleny mienavita na nieinfiekcyjnyja arhanizmy. Hetyja «staryja siabry» byli pobač na praciahu bolšaj častki našaj evalucyjnaj historyi. Jany ŭ asnoŭnym biasškodnyja i trenirujuć imunnuju sistemu źmiakčać svaju aktyŭnaść, a nie praźmierna reahavać na luboha patencyjnaha zachopnika.
Važna toje, što naša cieła sustrakaje hetych starych siabroŭ kožny raz, kali my pravodzim čas na pryrodzie. Z rostam urbanizacyi i pamianšeńniem hulniaŭ na śviežym pavietry mnohim dzieciam nie chapaje hetaha ŭździejańnia, što robić ich imunnuju sistemu bolš adčuvalnaj da luboj pahrozy i z bolšaj imaviernaściu pieravodzić jaje ŭ rezki stan.
Družalubnyja mikroby ŭ kišačniku mohuć palepšyć naša zdaroŭje, i jany taksama mohuć dziejničać praz našu skuru. Roznyja daśledavańni paćviardžajuć hetuju ideju. Ludzi, jakija vyraśli na fiermach, jak praviła, mienš schilnyja da raźvićcia astmy, alerhii abo aŭtaimunnych zachvorvańniaŭ.
Źniešni płast našaha cieła źmiaščaje šmat vidaŭ mikrobaŭ, i ludzi z takimi zachvorvańniami, jak atapičny dermatyt (raspaŭsiudžanaja forma ekzemy) i psaryjaz, zdajecca, majuć źbiadniełuju supolnaść mikraarhanizmaŭ. Raznastajnaść mikrobaŭ, zdajecca, navat źviazana z takimi zachvorvańniami, jak artryt.
U zdarovym ciele — zdarovy duch
Samaje dziŭnaje, što ŭsie hetyja mikroby mohuć navat źmiakčać reakcyju arhanizma na stres. Kali my adčuvajem siabie ŭraźlivymi i pad pahrozaj, imunnaja sistema pačynaje vyklikać zapaleńnie ŭ ciele, jakoje źjaŭlajecca adnym ź pieršych srodkaŭ abarony ad infiekcyi. Ale zapaleńnie mienš karysnaje dla tych stresaŭ, ź jakimi siońnia sutykajecca bolšaść ludziej.
Charakterna, što ludzi, jakija praviali bolšuju častku svajho dziacinstva ŭ sielskaj miascovaści, jak praviła, demanstrujuć bolš spakojnuju reakcyju na stresavyja padziei, takija jak, naprykład, publičnyja vystupy.
Pierasadki lesu
Uličvajučy važnaść rańniaha kantaktu z družalubnymi bakteryjami, mnohija navukoŭcy daśledujuć karyść bolšaha kantaktu z pryrodaj u dziacinstvie. U ambicyjnym prajekcie ŭ Finlandyi ŭ čatyroch dziciačych sadkach daśledčyki zamianili asfalt i žvir na školnym dvary hlebaj i raślinnaściu, uziatymi ź lasnoj pościłki, a taksama vydzielili skryni dla aharoda.
Praź miesiac u dziaciej źjavilisia prykmiety padvyšanaj raznastajnaści mikrobaŭ na skury i ŭ kišačniku, a taksama palepšyłasia imunnaja funkcyja. U ich było bolš tych rehulatarnych kletak, jakija dapamahajuć źmiakčyć reakcyju arhanizma na biaskryŭdnych zachopnikaŭ. Dola supraćzapalenčych malekuł u płaźmie kryvi taksama pavialičyłasia, što jašče raz pakazała na lepšaje rehulavańnie imunnaj sistemy. U budučyni daśledčyki spadziajucca pravieryć doŭhaterminovyja nastupstvy hetych źmien.
Uličvajučy viadomyja psichałahičnyja pieravahi, mnohija dziciačyja sadki i škoły ŭžo zaachvočvajuć bolšy kantakt z pryrodaj: urokami na śviežym pavietry, rehularnymi prahułkami na pryrodzie i budaŭnictvam śpiecyjalnych placovak.
Papularny tyktokier z Rasii tusić u darahich restaranach Minska: «Byccam bamžu padali. Žarycie, na zdaroŭje»30
Kamientary